Гэрэл зургийг MPA.mn

KFC сүлжээ хоолны газрын Зайсан салбараар үйлчлүүлсэн иргэд хоолны хордлого авч, хордлогын шалтгааныг мэргэжлийн байгууллагууд танилцуулаад буй.

Лабораторийн шинжилгээний дүнгээр тус хоолны газрын ундны усанд бичил биетний ерөнхий тоо зөвшөөрөгдөх дээд хэмжээнээс 2.5 дахин их, халуунд тэсвэртэй гэдэсний савханцар 100 мл-т 152 байсан болон ундны усаа хажуугийнхаа барилгын гүний худгаас авдаг талаар мэдээлсэн.

Тиймээс гүний худгийн ус эрүүл ахуйн шаардлага хангаж байгаа юу, үүнд тогтмол хяналт тавьдаг уу гэдгийг холбогдох албаныхнаас тодрууллаа.

Зайсан орчим цэвэр усны төвлөрсөн шугам сүлжээнд холбогдоогүй

Улсын хэмжээнд төвлөрсөн системээс ус авдаг 520 мянган хэрэглэгч байгаагийн 47 хувь нь зөөврийн ус буюу худгийн ус хэрэглэж, үлдсэн 53 хувь нь төвлөрсөн шугам сүлжээнд холбогджээ.

Зайсан орчим цэвэр усны төвлөрсөн шугам сүлжээнд холбогдоогүй ба тус нутаг дэвсгэрт ойролцоогоор хэчнээн гүний худаг байдаг тухай Нийслэлийн байгаль орчны газрын усны асуудал хариуцсан мэргэжилтэн Ч.Дамбасүрэнгээс тодрууллаа.

- Зайсанд амьдарч байгаа иргэд ундны усандаа гүний худгийн ус хэрэглэж байна. Ойролцоогоор хэчнээн гүний худаг энэ орчимд байна вэ?

- Нийслэлийн хэмжээнд 8,000 орчим гүний худаг бий. Үүнээс Хан-Уул дүүргийн нутаг дэвсгэрт одоогийн байдлаар 1,283 орчим гүний худаг бүртгэгдсэн байдаг. Энгийн уурхайн худаг гэдэг нь иргэд хүрзээр 1-2 метр ухаж гаргасан худаг юм.

- Усны нөөцийн асуудал ямар байгаа вэ. Энэ хэвээрээ гүний усаа хэрэглээд явах уу?

- Ер нь бол  төвлөрсөн шугам сүлжээ очоогүй газарт газар олголт хийж, үйлдвэрлэл үйлчилгээ явуулан хүн амьдрах гэж буй нөхцөлд ус бол зайлшгүй шаардлагатай зүйл.  Төвлөрсөн шугам сүлжээ, дэд бүтцийн асуудлыг нь шийдэж чадаагүй тохиолдолд иргэд өөрсдийнхөө боломжоор хүсэлтээ тавиад худгаа гаргаж ашиглахаас өөр аргагүй. Дэд бүтцийн асуудлыг нь шийдэж, төвлөрсөн шугам сүлжээг холбоод өгчихвөл гүний худаг заавал гаргаад байх шаардлага байхгүй.

Харин Улаанбаатар хотын усны нөөцийн тухайд 2015 онд шинэчлэн тогтоосон. Долоон төвлөрсөн шугам сүлжээ рүү нийлүүлдэг газрууд усны нөөцөө тогтоочихсон байдаг. Нөөцдөө тулгуурлаад л усаа ашиглаад явна гэсэн үг.

- Ингэхдээ гүний худгийн зөвшөөрлийг ямар тохиолдолд олгодог юм бэ?

- Усны тухай хуулийн  27.1-д “Цооног өрөмдөх, худаг гаргах, голоос суваг шуудуу татах зөвшөөрлийг ус хэрэглээний тоо хэмжээ, чанарыг үндэслэн аймаг, нийслэлийн байгаль орчны алба ус хэрэглэгчид олгоно” гэж заасан байдаг. Үүний дагуу зөвшөөрлөө авахын тулд иргэн, аж ахуй нэгж  байгууллагууд байгаль орчны газарт хүсэлтээ тавьж өөрийн эзэмшил газрын гэрчилгээ, иргэний үнэмлэх, кадастр зэрэг холбогдох бичиг баримтыг бүрдүүлэн тухайн газар дээр нь усны илэрц байгаа эсэхийг тогтоолгосны дараа тэр газар нь ойн сав газар уу, төвлөрсөн шугам сүлжээ холбогдсон уу гэдгийг харгалзаж, худаг өрөмдөх зөвшөөрөл олгодог.

Харин иргэд усаа ямар зориулалтаар ашиглах гэж байгаагаа тодорхойлоод усандаа мэргэжлийн хяналтын газраар шинжилгээ хийлгэж, унданд тохирч байгаа эсэхийг шалгуулдаг. Хамгийн сүүлд нь байгаль орчны газраас баталгаажуулдаг.

Гүний худгийн ус эрүүл ахуйн шаардлага хангаж байгаа эсэхийг хэн хянадаг вэ?

Ундны усны эрүүл ахуйд тогтмол хяналт тавьж, шинжилдэг эсэхийг холбогдох байгууллагуудаас тодруулахад:

Хот, суурины ус хангамж, ариутгах татуургын ашиглалт, үйлчилгээг зохицуулах зөвлөл: зохицуулах зөвлөл нь хот, сууриныусхангамж, ариутгах татуургын ашиглалтын тухай хуулийн дагуу ус хангамж, ариутгах татуургын үйлчилгээ эрхлэх тусгай зөвшөөрлийг хуулийн этгээдэд олгодог. Олгосон тусгай зөвшөөрлийн хүрээнд эдгээр байгууллагын түгээж буй усны чанарт магадлан итгэмжлэгдсэн лабораторийн шинжилгээний дүнг үндэслэн тогтмол хяналт тавьж, ажилладаг.

Харин гүний худаг шинээр гаргах, түүнд ус ашиглах дүгнэлт, зөвшөөрөл, ундны усанд хэрэглэх боломжтой эсэх дүгнэлтгаргах нь Усны тухай хуулиар зохицуулагдан, БОАЖЯ, Сав газрын захиргаа, тухайн орон нутгийн бүрэн эрхэд хамаардаг асуудал юм.

Ус сувгийн удирдах газар: Манайх төвлөрсөн шугам сүлжээнд холбогдсоны дараагаар ажлаа явуулдаг тул тодорхой хариулт хэлэх боломжгүй.

Нийслэлийн мэргэжлийн хяналтын газар: Бид төлөвлөгөөт шалгалтын дагуу ундны уснаас дээж авч лабораторт шинжилгээ хийлгэдэг гэв.

Үүнээс үзвэл Хан-Уул дүүрэг дэх  төвлөрсөн шугам сүлжээнд холбогдоогүй орон сууц, хаус хорооллын айлууд, аж ахуйн нэгж, байгууллагуудын хувьд усны чанар, аюулгүй байдалдаа өөрсдөө л анхаарал тавьж шинжлүүлж шалгуулахгүй л бол байнгын хяналт тавьдаг, хянадаг шалгадаг газар үгүй ажээ.