Элизабет Фокс: Монгол эмэгтэйчүүд амжилттай, орлоготой яваа бүсгүйн дүрээр хувцаслах нь ирээдүйг өөртөө зөгнөн дуудаж байгаа хэлбэр

Гэрэл зургийг MPA агентлагийн онцгой зөвшөөрөлтэйгөөр ашиглав

Кембрижийн их сургуулийн Монгол, Дотоод Ази судлалын төвийн судлаач, доктор Элизабет Фокс өнөөдөр МУИС-ийн оюутнуудад лекц уншлаа. 

Энэ үеэр "Монголын махны тухай антропологийн судалгаа"-г гурван жилийн хугацаанд хийж гүйцэтгэхээр болсон талаар ярьсан юм. 

Эдгээр судалгааны үр дүнгийн талаар түүнээс тодруулснаа хүргэж байна. 

-Та 2012 онд "Монгол эмэгтэйчүүдийн хувцаслалт"-ын талаар судалж байсан гэсэн үү. Судалгааны үр дүн сонирхолтой санагдлаа.

-Тухайн үед "Улаанбаатар хотын баян буюу элит бүсгүйчүүдийн хувцаслалт"-ын талаар судлахаар зорьсон. Судалгааг хийхдээ дараах асуултыг дэвшүүлсэн. 

• Тэдгээр эмэгтэйчүүд нийгмийн харилцаанд оролцохдоо гадаад хувцаслалтдаа өндөр анхаарал тавьдаг нь ямар шалтгаантай юм бэ?
• Яагаад өндөр өсгийт өмсөж өөрийгөө гангалдаг вэ?
• Магадгүй өдөр тутам бусадтай харилцахад хувцаслалт нөлөөлдөг үү? 
• Энэ нь өөрийгөө илэрхийлэх нэг хэлбэр үү? гэх мэтчилэн асуултыг дэвшүүлж антропологийн судалгааг хийсэн. 

Дараагийн судалгаа нь ноолуурын үйлдвэрт ажиллаж буй эмэгтэйчүүд дунд орж оролцон ажиглалт хийсэн. Өөрөөр хэлбэл, тухайн хүмүүсийнхээ хажууд нь байж, хамт харилцаж, ярилцсан. Улмаар ноолуурын үйлдвэрийн судалгаагаа гүйцэтгэж байв. 

-Монгол бүсгүйчүүдийн дунд хийсэн судалгааны үр дүнг сонирхуулж болох уу? 

-2012 онд Монгол Улсын эдийн засаг өндөр хөгжилтэй үе байж таарсан. Монгол эмэгтэйчүүдийн хувцаслалт нь тухайн цаг үетэйгээ нийцэж эд баялаг, ирээдүйн аз амжилтыг уриалан дуудсан уу зэрэг асуултыг ч дэвшүүлсэн. Монгол бүсгүйчүүдийн хувьд өөрийгөө илэрхийлэх нэг хэлбэр нь хувцаслалттай холбоотой. 

-Ноолуурын үйлдвэрт ажиллаж судлахад юу анзаарагдав.

-Ноолууран бүтээгдэхүүн бол дэлхийд үнэлэгдсэн бүтээгдэхүүн. Үүнийг гараар урлаж байгаа бүсгүйчүүд өөр өөрийн хүсэл мөрөөдөлтэй. Тэр хүсэл мөрөөдөлд нь хүргэх түлхүүр нь тухайн ажил мэргэжил нь байсан. Ажиллаж хураасан цалингаараа өөрийнхөө мөрөөдөлд хүрнэ гэж тэр бүсгүйчүүд бодож байлаа. 

Хотын элит бүсгүйчүүд болон үйлдвэрийн эмэгтэйчүүдийг судлах нь миний хувьд маш сонирхолтой байсан. 

Өндөр амжилттай, орлоготой яваа бүсгүйн дүрээр хувцаслах нь тэдний ирээдүйг өөртөө зөгнөн дуудаж байгаа хэлбэр гэж хэлж болохуйц байсан. Монголчууд амны бэлгэ гэж хэлдэг.

Барууны эмэгтэйчүүд илүү чөлөөтэй хувцаслахыг эрхэмлэдэг бол монгол эмэгтэйчүүд арай өөр байсан. Үүнийг анзаарсан учраас нийгмийн онолуудтай харьцуулаад судалгааны ажлаа хийж гүйцэтгэсэн.