Үлэг гүрвэлүүдтэй зэрэгцэн амьдарч байсан заан шиг хэмжээтэй амьтны яс Польшоос олджээ

Өнөөдрийн сүүн тэжээлтнүүдийн өвөг дээдэс болох эрт галавын аварга биет мөлхөгч амьтны ясыг хэсэг археологичид Польшийн нутаг дэвсгэрээс олсноо зарлажээ. Триассын галавын үед буюу 200 орчим сая жилийн өмнө амьдарч байсан нь түүнийг үлэг гүрвэлүүдтэй зэрэгцэн оршиж байсныг баталж байна.

Хэдийгээр тэр үед дэлхий дээр үлэг гүрвэлүүд ноёрхож байсан ч терапсидууд гэгддэг өнөөдрийн сүүн тэжээлтнүүдийн өвөг дээдэс болох амьтад зэрэгцэн оршиж байжээ.

Польшоос олдсон амьтан нь 9 тонн орчим жинтэй, зааны хэмжээний өндөртэй байсан гэнэ. 

Эрдэмтэд энэ амьтныг терапсидуудын нэг бүлэг болох дайсинодонт төрөлд хамаарна гэж үзжээ. Улмаар нэрийг нь Lisowicia bojani гэж шинжлэх ухаанд бүртгэсэн нь олдвор анх илэрсэн Польшийн Лисовице тосгоны нэр, мөн Германы анатомич Людвиг Хайнрих Боянусын нэрний хослол юм.

Дайсинодонтууд (dicynodonts) нь жижиг мэрэгч шиг хэмжээтэйгээс эхлээд аварга том хэмжээтэй хүртэл олон төрөл байжээ.

 

Тэдний ихэнх нь шүдгүй байсан. Хэдийгээр мөлхөгч, хэвлээр явагч амьтнаас үүсэлтэй боловч өнөөдрийн бүх сүүн тэжээлтнүүд, тэдний дотор хүний өвөгт тооцогддог.

Шведийн Уппсала их сургууль, Польшийн шинжлэх ухааны академийн хамтарсан баг шинэ амьтны төрөл зүйлийг илрүүлжээ. Тэдний нээлтийн тухай материал Science сэтгүүлд нийтлэгдсэн байна.

Нээлт нь эрт галавын үеийн үлэг гүрвэлээс бусад төрлийн амьтдын тухай ойлголтыг өөрчилж байгаагаараа ач холбогдолтой гэнэ. Үүнээс гадна тухайн үед ямар хүчин зүйл үлэг гүрвэл төдийгүй бусад амьтдыг ийм том биетэй болгож байсныг судлах шаардлагатай болгож байна гэж Польшийн шинжлэх ухааны хүрээлэнгийн доктор Томаш Сулеж ярьжээ.

Лисовице нь дайсинодонтуудын хамгийн залуу олдвор төдийгүй, үлэг гүрвэлээс бусад төрлийн амьтдаас хамгийн томд тооцогдож байгааг Уппсала их сургуулийн доктор Грзегорз Недведзки онцолсон байна.

Тэдний үзэж байгаагаар ийм шинэ төрөл зүйлийн амьтныг нээх нь эрдэмтэн хүний амьдралд нэг тохиох аз ажээ.

Эх сурвалж: Independent