Н.Орхон: Хөхний хавдрыг гараараа шалгаад эрт үед нь илрүүлэх боломжгүй

Гэрэл зургийг MPA агентлагийн онцгой зөвшөөрөлтэйгөөр ашиглав

Хавдар судлаач эмч нарын үндэсний чуулга уулзалт Новотел зочид буудалд өнөөдөр зохион байгуулагдлаа. 

Энэ үеэр “Гуравласан сөрөг, PDL1 эерэг хөхний хорт хавдарт неоадьювант хими болон дархлаа эмчилгээ хавсарч хийсэн эмчилгээний үр дүн" сэдэвт илтгэлийг ХСҮТ-ийн Хими эмчилгээний тасгийн Хавдар судлалын тэргүүлэх зэргийн эмч Н.Орхон танилцуулав. 

Хөхний хорт хавдраас урьдчилан сэргийлэх боломжийн талаар түүнээс тодруулснаа хүргэж байна. 

Тэрбээр "Монгол Улсын хэмжээнд эмэгтэйчүүдийн дунд бүртгэгдэж буй хавдрын өвчлөлийн дөрөвдүгээрт хөхний хавдар орж байна.

Эрт илрүүлэг, үзлэг шинжилгээ болон эрүүл мэндийн үйлчилгээтэй холбоотой хөхний хорт хавдрын илрүүлэг жил бүр нэмэгдэж буй. Тодруулбал  хөхний хавдрын 45 хувь нь хожуу шатандаа илэрч байгаа бол хоёрдугаар үеийг хүртэлх шатандаа 50 гаруй хувьтай илэрч байгаа юм. 

Хамгийн гол нь эрт үеийн хөхний хавдрын илрүүлэлтийг сайжруулах төлөвлөгөөтэй ажиллаж байна. Энэ төрлийн хавдрыг эрт илрүүлснээр өвчтөний амьдрах хугацаанд нөлөөлж, бүрэн эдгээх боломжтой болно гэсэн үг.

2022 оны байдлаар манай улсад хөхний хорт хавдрын 283 тохиолдол бүртгэгдсэн. Хөхний хавдраар өвчилж буй хүмүүс ихэвчлэн ид ажиллаж, хөдөлмөрлөх насны 40-55 насны эмэгтэйчүүд байна.

Эрт илрүүлж буй хөхний хавдар дээр эмчилгээ төгс хийгдэж байгаа. Эрт үедээ илрүүлбэл мэс заслаар болон бусад эмчилгээний тусламжтайгаар хөхний хавдар эмчлэгдэх бүрэн боломжтой.

Манайхны тухайд 3, 4 дүгээр үедээ орсон хөхний хавдар нэлээд өндөр хувьтай байна. Харамсалтай нь дөрөвдүгээр үеийн задарсан хавдар төгс эмчлэгдэнэ гэсэн ойлголт байхгүй. Энэ тохиолдолд амьдрах хугацаа бага байдаг" хэмээн ярилаа. 

Үргэлжлүүлэн "Хөхний хавдрын үед оношилгоо, хими, бай эмчилгээг хийдэг. 

Бай эмчилгээний хувьд Монгол Улсад хоёр төрлийн тариаг хэрэглэж байна. Эдгээр тариа нь өндөр өртөгтэй учраас даатгалаар бүрэн хариуцаж байгаа. Мөн бай эмчилгээний эмүүд орж ирсэн байдаг. Одоогоор уг эмийн эмчилгээ нь даатгалд ороогүй.

Дархлаа эмчилгээ гэж шинэ эмчилгээ дэлхийн улс орнуудад нэвтэрсэн. Дархлаа эмчилгээ шаардлагатай хүмүүс нь өөрсдөө авч байгаа нь хүндрэлтэй. Энэ эмчилгээний үед өндөр өртөгтэй тарианууд хийлгэх шаардлагатай болдог. 

Би өнөөдрийн илтгэлээрээ дархлаа эмчилгээг хими эмчилгээтэй хослуулсан үр дүнг танилцуулсан. Гуравдугаар үеийн хөхний хавдартай хүнийг бүрэн эдгээсэн тухай эмчилгээний үр дүнг танилцууллаа. Өөрөөр хэлбэл Интермед, ХСҮТ болон оношилгооны зарим эмнэлгийн хамтын эмчилгээний үр дүнг хэлэлцүүлж, танилцуулсан байгаа" гэлээ. 

Түүнчлэн Хавдар судлалын тэргүүлэх зэргийн эмч Н.Орхон дараах зөвлөгөө, мэдээллийг өгсөн юм. 

• Байнга хөхний даруулга зүүснээс болж хавдар туслаа гэдэг яриа нь батлагдсан үр дүн биш. Хөхний хавдарт нөлөөлж буй хүчин зүйлсийн талаарх янз бүрийн судалгаа бий. Одоо ч хавдрын учир шалтгааныг эмч нар судалж байна. Судлах тусам шинэ шалтгаанууд нэмэгддэг.
• Удамшлын болон удамшлын бус зэрэг төрөл бүрийн шалтгаан байна. Гэр бүл, хамаатан садан дотор нь хөхний хавдрын удамшлын өвчин байгаа бол маш сайн үзүүлж байх шаардлагатай.
• Үрэвсэлт өвчин, жирэмслэлтээс хамгаалах эмийн хэрэглээ, хүний амьдралын хэвшил, хорт бодисын хэрэглээ зэрэг олон хүчин зүйл нөлөөлдөг. Ганцхан зүйл нөлөөлнө гэж хэлэх нь өрөөсгөл. 
• Тухайн хүний амьдралын дадал хэвшил, таргалалттай холбоотой зүйлс ч бий. Хөхөнд өөхөн эд их байдаг учраас таргалалт хөхний хавдрын үндсэн хүчин зүйл гэж үздэг.
• Хүн болгоны шалтгаан харилцан адилгүй тул хувь хүн рүү чиглэсэн, тэдний онцлогийг харгалзсан эмчилгээ чухал. Жишээ нь, тарган, туранхай хоёр хүнд эмийн тун нь өөр ордог.
• Тухайн хүний амьдралын хэвшил, зовлон, жаргал нь ч өөр, сэтгэл санааны байдал хүртэл хавдрын явцад нөлөөлдөг. Мэдээж их стресстэй, ар гэрийн асуудалтай хүний эмчилгээ муу байдаг. 
• Тамхи татах нь хөхний хавдрын эрсдэлийг эрс нэмэгдүүлнэ. Мөн агаарын бохирдол ч нөлөөлнө. Түүнээс гадна хувь хүнд байгалиас заяасан дархлаа гэж томоохон хүчин зүйл байна.