Орон сууцны тань талбайн м.кв-ын хэмжээ дутвал яах вэ?

Сүүлийн жилүүдэд хувийн, төсвийн хөрөнгө оруулалтаар нийтийн зориулалттай орон сууцны барилгууд олноор баригдаж, худалдан борлуулах орон сууцны талбайн хэмжээг янз бүрээр тогтоож байгаагаас иргэн, аж ахуйн нэгжийн хооронд үл ойлголцол үүсээд байна.

Одоо “Орон сууцны барилгын доторх сууцны талбай тооцох аргачлал” MNS 6058:2009 тэмдэглэгээ бүхий стандартыг батлан мөрдөж байгаа ч барилгын зарим компани болон худалдан авагчийн хооронд байгуулсан “Орон сууцны барилгыг захиалан бариулах гэрээ”-нд сууцны талбайг дээрх стандартаас өөр байдлаар хэмжих, эсвэл буруу хэмжиж гэрчилгээнд тусгасан зэргээс шалтгаалан дараа нь м.кв-ын хэмжилтийн зөрүүгээс маргаан гарах тохиолдол олонтаа.

Үүнээс болж барилгын компани ашиг олох зорилгоор м.кв-ыг илүү тооцож, иргэдээс төлбөр нэмж авдаг тухай ойлголт олон нийтийн дунд байдаг. Барилгын компаниуд орон сууцны барилга барихдаа зураг төслийг мэргэжлийн байгууллагаар гүйцэтгүүлж, түүний дагуу орон сууцны м.кв-ыг тооцож, иргэдэд худалддаг.

Гэтэл зураг төслийн компанийн боловсруулсан м.кв нь батлагдсан стандартын дагуу хэмжихэд дутаж байгаа тохиолдол ч олон байна. Энэ нь олон хүчин зүйлээс шалтгаалж байгааг зураг төслийн компаниуд тайлбарладаг.

Орон сууц худалдан авсан иргэд холбогдох мэргэжлийн байгууллагуудаар орон сууцныхаа м.кв-д хэмжилт хийлгэн, дутсан тохиолдолд шүүхээр асуудлаа шийдвэрлүүлж байна.

      Орон сууц худалдах, худалдан авах гэрээнд талууд:

• Талууд орон сууцыг хүлээлцэхдээ м.кв-ыг нь “Орон сууцны барилгын доторх сууцны талбай тооцох аргачлал” MNS 6058:2009 тэмдэглэгээ бүхий стандартын дагуу дахин хэмжих тухай заалтыг оруулах;
   
• Гэрээнд баталгаат хугацаа тогтоож, тус хугацаанд орон сууцанд доголдол гарсан тохиолдолд гүйцэтгэгч тал бүрэн хариуцаж, хохирлыг барагдуулах тухай заалт оруулах;
   
• /Барилгын тухай хуулийн 16.1.3-д “Барилгын ажил гүйцэтгэгч нь Барилга байгууламжийн чанарын баталгаат хугацаа дуусаагүй байхад өөрийн буруутай үйл ажиллагааны улмаас үүссэн чанарын зөрчлийг өөрийн зардлаар арилгах”;
   
• Мөн ашиглалтад орсон орон сууц худалдахдаа худалдан авагчтай Орон сууцны барилгыг захиалан бариулах гэрээ байгуулж байгаа дүр зураг ажиглагдаж байна. Тиймээс нэгэнт ашиглалтад орсон бол Худалдах, худалдан авах гэрээг байгуулах;
   
• Талууд гэрээ байгуулахдаа гэрээтэй холбоотой маргаан үүссэн тохиолдолд, аль болох харилцан тохиролцож шийдвэрлэх талаар тусгах нь талуудад ашигтай юм /Ихэвчлэн маргаан гарвал шүүхээр шийдвэрлүүлнэ гэж гэрээндээ тусгасан байдаг. Энэ нь талуудад цаг хугацаа эдийн засгийн хувьд хүндрэлтэй юм./;
   
• Нэгэнт худалдан авсан орон сууцны м.кв нь гэрчилгээн дэх талбайн хэмжээнээс зөрүүтэй (дутуу) байвал тус компанид хандаж, зөрүү талбайн төлбөрөө гаргуулан авахаар нэхэмжлэх эрхтэй. Ингэхдээ Иргэний хууль болон гэрээнд заасан хугацаанаас хэтэрч болохгүй.

Төрийн байгууллагын зүгээс орон сууцны м.кв-ын зөрүүтэй холбоотой маргаан, бусад маргааныг гаргахгүй байхад анхаарч, эрх зүйн орчныг боловсронгуй болгох шаардлагатай юм.

Тиймээс “Орон сууцны барилгын доторх сууцны талбай тооцох аргачлал” MNS 6058:2009 тэмдэглэгээ бүхий стандартыг шинэчлэх шаардлага байгааг салбарын байгууллагууд мэдэгдэж байна.

Монгол Улс дахь орон сууцны м.кв-ыг тооцохдоо зөвхөн “Орон сууцны барилгын доторх сууцны талбай тооцох аргачлал” MNS 6058:2009 стандартын дагуу тооцох тухай тус стандартад заажээ. 

Гэрээ байгуулагч талуудад гэрээний чөлөөт байдлын зарчимд үндэслэн гэрээг чөлөөтэй байгуулах нөхцөлийг бүрдүүлэх ёстой.

Гэрээ байгуулагч талуудад гэрээний чөлөөт байдлын зарчимд үндэслэн гэрээг чөлөөтэй байгуулах нөхцөлийг бүрдүүлэх ёстой. Иргэний хуулийн 189.1-д “Гэрээний талууд хуулийн хүрээнд гэрээг чөлөөтэй байгуулах, түүний агуулгыг өөрсдөө тодорхойлох эрхтэй” гэж тусгасан байдаг.

Тиймээс гэрээ байгуулагч талууд хэн нэгнийгээ хохироохгүйн тулд м.кв-ын хэмжээний асуудлыг харилцан тохиролцож, гэрээг байгуулах нөхцлийг “Орон сууцны барилгын доторх сууцны талбай тооцох аргачлал” MNS 6058:2009 стандартаар олгож өгөх нь чухал ач холбогдолтой. Тухайлбал, гэрээ байгуулагч талууд дээрх стандартаар м.кв-ыг тооцох, эсвэл харилцан тохиролцож м.кв-ыг тооцох тухай зохицуулалт юм. 

Нэг талаас орон сууцаа худалдан борлуулж, ашиг олох сонирхол бүхий барилгын компани нөгөө талаас хэрэгцээгээ хангаж, орон сууц худалдан авах сонирхол бүхий иргэд хуулийн хүрээнд харилцан ашигтай гэрээ байгуулах нь чухал. Энэ нь тухайн компанийг зөрчилтэй, гомдол дагуулсан асуудалд оруулахгүй байх арга, боломж бөгөөд худалдан авагчийн эрхийг зөрчихгүй байх давуу талтай.

Эх сурвалж: www.barilga.mn