Л.Баттөр: Өнөөдрийн түгжрэл, утаа тоос ард иргэдийн СЭТГЭЦИЙН эрүүл мэндэд нөлөөлж байна
Монгол улсын бүх иргэнийг халдварт болон халдварт бус өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх эрт илрүүлэх үзлэг, шинжилгээ, оношилгоонд хамруулах ажил 2022 оны тавдугаар сарын 1-нээс орон даяар эхэлсэн байдаг.
Тэгвэл өнгөрсөн хоёр жилийн хугацаанд эрт илрүүлэг үзлэг оношилгоонд хамрагдсан хүн амын их өгөгдөлд эрдэмтэн, судлаачдыг оролцуулсан баг мэдээлэл боловсруулалт, дүн шинжилгээ хийсэн талаар өнөөдөр хэлэлцэж байна.
"Нийгмийн эрүүл мэнд, эрт илрүүлэг" сэдвийн хүрээнд Эрүүл Мэндийн Яам (ЭМЯ)-ны Нийгмийн эрүүл мэндийн бодлогын газрын дарга, Анагаах ухааны доктор Л.Баттөр дараах илтгэлийг танилцууллаа.
Манай улсын 30-70 насны хүн амын зүрх судасны өвчин, хорт хавдар, чихрийн шижин, амьсгалын замын өвчлөл буурахгүй өндөр байна.
Дотоод болон гадаад орчны агаарын бохирдлоос үүдэлтэй нас баралтын түвшин улам нэмэгдэх боллоо. Мөн зам тээврийн ослоос шалтгаалсан нас баралт өндөр хувьтай байна.
Эрүүл мэндийн салбар дахь нийгмийн эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээ, нийгмийн эрүүл мэндийн арга хэмжээ маш чухал ач холбогдолтой.
Гэхдээ ядуурлыг бууруулахгүй, агаар орчны бохирдлыг багасгахгүй, нийгмийн бусад асуудлаа шийдвэрлэхгүйгээр зөвхөн өвчнөө оношилж, эмчлээд явбал асуудал хэзээ ч дуусахгүй.
Эмнэлэгт хэвтэж байгаа хүмүүсийн эмчилгээний 98 хувийг Эрүүл Мэндийн Даатгалын Сан (ЭМДС)-аас төлж байна. Харин үлдсэн хоёр хувийг иргэн өөрөө төлж байгаа.
Эмнэлэгт хэвтэх нь бага зардалтай боловч нөгөө талдаа иргэд ЭМИЙН САН-д илүү их мөнгө төлж байна. Ханиад томуу тусахдаа 50,000, 100,000 төгрөгөөр эмийн сангаас дун мэдэн эм авснаас хоёрхон хувийн зардлаа гаргаад эмнэлэгт хэвтэх нь хямд.
Өөрөөр хэлбэл эрүүл мэндийн салбар эмнэлгийг шүтсэн тогтолцоо руу яваад байна.
Эмнэлэг шүтсэн тогтолцоог өөрчлөх арга нь нийгмийн эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээг сайжруулах явдал.
Тамхины хяналтын тухай хууль сайжрах нь битгий хэл улам дордож байгаа.
2023 онд дээрх хуульд нэмэлт нэг өөрчлөлт орсон. Тодруулбал Монгол улсад тамхины ургамлыг тариалах өөрчлөлт байсан.
Эрүүл мэндийн тодорхойлогч хүчин зүйлийн 20-хон хувь нь л эмнэлгийн тусламж үйлчилгээнээс хамаардаг.
Үлдсэн хувь нь
- нийгмийн хүчин зүйлс
- хувь хүний дадал зуршил
- агаарын орчны бохирдол
- хөрсний бохирдол
- сэтгэцийн эрүүл мэнд гэх мэтчилэн олон хүчин зүйлээс хамаарч байгаа.
Өнөөдрийн түгжрэл, утаа тоос эргээд ард иргэдийн сэтгэцийн эрүүл мэндэд нөлөөлж байна. Үүнийг дагаад олон эрсдэлт хүчин зүйлстэй нүүр тулж байгаа нь үнэн.
1990 онтой 2019 оныг харьцуулсан нас баралтын тоон мэдээлэл, түүнд ямар эрсдэлт хүчин зүйлс нөлөөлж байгаа вэ гэдгийг гаргасан.
Нас баралтын тэргүүлэх шалтгаан
- зүрх судасны өвчлөл
- хавдар
Өвдөхөд нь нөлөөлөөд байгаа эрсдэлт хүчин зүйл нь хүний дадал, заншилтай холбоотойгоос гадна агаарын бохирдол зэрэг хүчин зүйл нөлөөлнө.
Архи, тамхины хэрэглээ болон илүүдэл жин таргалалтын хэмжээ буурахгүй байгаа. Нөгөө талдаа жин багатай хүүхдүүдийн тоо нэмэгдэж байна. Эдгээр асуудалд анхаарч, өвчлөлийн бүтцийг холбож, судлах зайлшгүй шаардлагатай.
Эрт илрүүлгээр
- 6, 14 настай хүүхдүүдийн дунд ч сэтгэцийн тулгамдсан асуудал байгаа гэж гарсан.
- Шүд цоорол гурван хүүхэд тутмын хоёрт байна.
Мөн судалгааны үр дүн:
Артерийн даралтын эм уудаг буюу хяналтад байдаг хүн ойролцоогоор 15 хувь л байгаа юм. Үлдсэн хувь нь тогтмол эмээ уудаггүй, хяналтад байдаггүй гэсэн үг. Ийм үед зүрх судасны өвчлөлийн шалтгаантай нас баралт өндөр байхаас өөр аргагүй.
Артерийн даралт ихсэлтийн олон эм бий. Тэр эм болгоныг өөр өөр эмчийн заалтаар, харилцан адилгүй шалтгаанд нь таарсан эмүүдийг жороор олгож байх ёстой.
Гэтэл артерийн даралтын эмийн 85 хувь нь жоргүй олгогдож, замбараагүй хэрэглээд ирсэн. Ийм учраас жороор олгохыг 85 хувь нь эсэргүүцэж бухимдаад байгаа юм. Эмийн сан ороод ямар ч хамаагүй эм аваад уучихдаг учраас тэр.
Тиймээс эмийн замбараагүй хэрэглээг бууруулах, жороор олгох бодлогууд хэрэгжүүлж байгаа.
Гепатитын В вирусийн сэжигтэй тохиолдлуудын нас, хүйс хувиар:
18-30 нас:
- Эрэгтэй 14.6
- Эмэгтэй 10.6
31-45 нас:
- Эрэгтэй 45
- Эмэгтэй 37.2
46-60 нас:
- Эрэгтэй 28.2
- Эмэгтэй 34.4
Мөн 61 ба түүнээс дээш насны эрэгтэй 12.2, эмэгтэй 17.9 хувийн сэжигтэй тохиолдол байгааг Анагаах ухааны доктор Л.Баттөр хэллээ.
Хэвлэл мэдээллийн байгууллагууд (Телевиз, Радио, Social болон Вэб хуудаснууд) манай мэдээллийг аливаа хэлбэрээр бүрэн ба хэсэгчлэн авч ашиглах хориотой ба зөвхөн зөвшилцсөн тохиолдолд эх сурвалжийг (ikon.mn) дурдах замаар ашиглах ёстойг анхаарна уу!
Баярлалаа
|
31 СЭТГЭГДЭЛТЭЙ
|
