COP 29: Уур амьсгалын өөрчлөлтийн эсрэг $116 орчим тэрбумын санхүүжилтийг өнгөрсөн хугацаанд хөгжиж буй улс орнуудад хуваарилжээ

Дэлхийн удирдагчдын уур амьсгалын тухай дээд түвшний уулзалт өнөөдрөөс эхлэн хоёр өдөр үргэлжлэх юм. Энэ үеэр дэлхийн удирдагчид улс орныхоо байр суурийг НҮБ-ын индэр дээрээс илэрхийлдэг. 

Монгол Улсын ерөнхийлөгч өнөөдөр “Монгол Улсын уур амьсгалын өөрчлөлт ба түүнийг сааруулах, сөрөг нөлөөллийг бууруулах, дасан зохицох болон эх орондоо уур амьсгалын өөрчлөлттэй холбоотой ямар ажил хийж хэрэгжүүлж буй” талаараа байр сууриа илэрхийлэн хуралдаанд оролцож байна. 

Энэхүү талуудын бага хурлаар:

НҮБ-ын суурь конвенцын хуралдаан, Киотогийн протокол, Парисын хэлэлцээрийн талуудын хуралдааныг хийхээс гадна шинжлэх ухаан технологийн хурал болон конвенцын хэрэгжилтийг хангах олон улсын хорооны хуралдаанд олон талт гэрээ хэлэлцээр хийдэг. 

Үүнд Монгол Улсыг төлөөлөн төрийн захиргааны байгууллагууд, хувийн хэвшил, иргэний нийгмийн байгууллага, залуучуудын төлөөлөл тодорхой чиглэлийн дагуу оролцож байгаа. 

Өнөөдөр болж буй дэлхийн удирдагчдын дээд хэмжээний уулзалтаар олон талт хэлэлцээрийн үйл ажиллагаа эрчимжиж байна.

Энэ хуралдаанаар гарах үр дүнг арваннэгдүгээр сарын 22-нд эцсийн байдлаар талууд хүлээн авч, ажлаа дүгнэдэг. 

Уур амьсгалын өөрчлөлтийн 29 дүгээр хурлын онцлог: 

2022 оныг хүртэл уур амьсгалын өөрчлөлтийг бууруулах хүрээнд хөгжингүй болон хөгжиж буй орнуудад үзүүлэх санхүүжилтийн хэмжээг 100 тэрбум ам.долларт хүргэх амлалтыг авч хэрэгжүүлж байна.

Өнгөрсөн жилийн тайлангаар 116 орчим тэрбум ам.доллар хуваарилсан байгаа.

Улс орон болгон уур амьсгалын өөрчлөлтийг сааруулах чиглэлд үндэсний хэрэгцээ шаардлагаа тооцоолсон дүнгээ Уур амьсгалын конвенцын нарийн бичгийн дарга нарын газарт хүргүүлж, нэгдсэн байдлаар ярилцаж байна. 

Санхүүжилтийн хэмжээг тооцоолбол тэрбумаар бус их наядаар тоологдох ам.доллар улс орнуудад хэрэгтэй юм байна.

Энэ удаагийн COP 29-ийн үр дүнд санхүүжилтийн шинэ зорилгыг батална гэдэгт оролцогч талууд бүрэн итгэлтэй байна. Гэхдээ 14 хоногийн хэлэлцээрийн эцсээр нэгдсэн дүн тодорхой болох нь ойлгомжтой.

Монгол Улс хоёр жил тутам уур амьсгалын өөрчлөлтийн ил тод байдлын тайлан гаргадаг. Үүнийгээ өнгөрсөн онд албан ёсоор хүргүүлсэн. 

Манай улс үндэсний тодорхойлсон хувь нэмрийнхээ хүрээнд 2030 он хүртэл хүлэмжийн хийн ялгарлыг 22.7 хувиар бууруулах амлалтыг авч ажиллаж байгаа.

Улмаар 2050 он хүртэл дэлхийн хэмжээний нийтлэг хандлагын хүрээнд хүлэмжийн хийн ялгарлыг тэглэх зорилтыг тавьж байна.

Энэ хүрээнд ирэх оны хоёрдугаар сарыг хүртэл улс орон болгон өөрийн орны үндэсний тодорхойлсон хувь нэмрээ ахиулан баримт бичгийг Уур амьсгалын Нарийн бичгийн дарга нарын конвенцын газарт хүргүүлэх даалгавартай. 

Бид хүлэмжийн хийн ялгарлаа бууруулах амлалтаа биелүүлэх хүрээнд хөдөө аж ахуй, эрчим хүчний салбарт гол анхаарлаа хандуулах ёстой.

Тэр утгаараа Монгол Улсын Засгийн газрын үйл ажиллагааны хөтөлбөр, төлөвлөгөөнд сэргээгдэх эрчим хүчний асуудлыг төлөвлөн хэрэгжилтийн шатанд явж байгаа.

Нөгөө талаас хөдөө аж ахуйгаас ялгарах ялгарлын хэмжээнд онцгойлон анхаарах шаардлага бий. Мөн манай улс газар ашиглалт болон газар ашиглалтын өөрчлөлтийг бууруулах боломжтой. 

Ойн сангаа хамгаалах, нөхөн сэргээх чиглэлээр дасан зохицох үйл ажиллагааны хүрээнд хүлэмжийн хийн шингээлтийг нэмэгдүүлэх боломжийг голчлон анхаарч байгаа.

Дэлхийн дундаж буюу 44 хувь хүртэл хэмжээнд хүлэмжийн хийн ялгарлаа бууруулах амлалтаа биелүүлэх арга хэмжээг төлөвлөх, түүнийг хэрэгжүүлэх үйл ажиллагааны төлөвлөгөөг батлан гаргах ёстой болж буй.

Энэ жил РИО-гийн гурван конвенц буюу

• Уур амьсгалын өөрчлөлтийн тухай суурь конвенц
• Биологийн олон янз байдлын тухай конвенц
• Цөлжилттэй тэмцэх тухай конвенцын талуудын хурал давхцаж зохион байгуулагдаж байна.

Өөр хооронд нь салгаж болохгүй тулгуур гурван конвенцын талуудын хурал болж байгаа. Хэрэгжилтийг хангахад нэгдсэн уялдаатай байх шаардлагатайг Байгаль орчин, ногоон хөгжлийн бодлогын зөвлөх Н.Батхүү ярилаа.