QUIZ: Та хэр сайн аав, ээж вэ? Өөрийгөө сориод үзээрэй!

Монгол Улсын Их Хурлаар 2016 оны хоёрдугаар сард Хүүхэд хамгааллын тухай хууль батлагдсанаар манай улс анх удаа хүүхдийг нийгмийн бүх орчинд зодож шийтгэхийг хориглосон билээ.

Гэвч хуулийн хэрэгжилтийг хангах, нийгмийн хандлага дорвитой өөрчлөгдөхгүй байгааг эцэг, эхчүүд хүүхдүүдээ зодож шийтгэх үзэгдэл байсаар байгаа нь, хүүхэд гэр бүлийн орчинд хүчирхийлэлд өртөж байгаа нь харуулж байна.

Тиймээс эцэг, эхчүүдэд хүүхэдтэйгээ зөв харилцахад нь тус болох үүднээс энэхүү quiz-ийг явуулж байна.

Балчир хүүхэд тань аргадаад байхад улам чангаар, орилж, бархираад, удаан хугацаанд уйлаад байвал яадаг вэ?

- Сатааруулж хийх дуртай зүйлийг нь сануулна, өөр зүйлийн талаар асуудаг

- Эмээ өвөөгөөр нь ч юмуу хэн нэгнээр аргадуулдаг

- Аргадахгүй, дуугарахгүй, зөнгөөр нь орхидог

- Чанга дуугаар хашхирч, загнадаг

- Тэвчээр барагдаж, заримдаа угзарч цохидог

Хүүхэд чинь дэлгүүрт ороод, хүссэн юмаа авна гэж зүтгэх үед та яадаг вэ?

- Яагаад авч чадахгүй байгаа шалтгаанаа тайлбарлаж ойлгуулдаг

- Дэлгүүрт оронгуут хүсэж буй юмыг нь бариулж байгаад мартагнуулдаг

- Хүсэж буй зүйлийг нь авч өгдөг

- Дараа яг авч өгнө гэж хуурдаг

- Гар хүрч шийтгэн хүчээр чирч гаргадаг

Хүүхэд тань тоглож байгаад бүдэрч унах, юм мөргөх зэрэгт та хэрхэн ханддаг вэ?

- Гэмтсэн эсэхийг шалгаад тэвэрч аргадна, тайвшруулдаг

- Гэмтсэн эсэхийг шалгаад “Өөрөө унасан хүүхэд уйлдаггүй юм” гэж хэлнэ. Тэгээд босоорой, хувцсаа гөв гэж хэлнэ

- Хараагүй мэт тоохгүй өнгөрөөдөг

- Тухайн эд зүйлсийг нь цохиж тэр зүйлийг нь буруутгаж тайвшруулдаг

- Аятайхан яваач, урд замаа харж анхааралтай байхад яадаг юм гэж загнаж, зэмлэнэ

Хүүхэд тань гэрийн даалгавраа хийхгүй, эсхүл зааж өгөөд байхад чинь буруу хийгээд байвал та яадаг вэ

- Чи чадна гэж хэлж, чадах чинээгээрээ дэмжиж туслахыг хичээдэг

- Сонирхолыг нь төрүүлэх аргыг олдог, сайн сурвал хүссэн зүйлийг нь авч өгнө гэж амалдаг

- Айлын хүүхэдтэй харьцуулж, өөрийг нь тааруу байна, хичээх хэрэгтэй гэж хэлдэг

- Хашхирч загнадаг. Хааяа тэнэг мангараар нь дууддаг

- Гар хүрнэ, гэрийн даалгаврыг нь хийлгэхээр цохих, зодох тохиолдол байдаг

Хүү/охин тань хичээлээсээ урамгүй ирж, хэнтэй ч ярихыг хүсэхгүй, ууртай байгаа үед нь та хэрхэн харилцдаг вэ?

- Харилцан ярилцаж, ойлгохыг хичээдэг. Заримдаа ярих тохиромжтой орчин нөхцлийг бүрдүүлж ярилцдаг.

- Ямар нэгэн юм тохиолдсон байна, түүнийгээ хэл, ярь гэж хэлдэг

- Хүүхдээ зөнд нь орхино. Асуудлаа өөрөө шийдэж сурах хэрэгтэй

- Юундаа уурлаад байгаа юм, амьдралд дээр олон бэрхшээл гарна тэр бүрд ингээд байх уу гэж хэлж зэмлэдэг

- Бүдүүлэг байгаагийнх нь төлөө алгадна

Танай хүү/охин хамаг цагаа утас, компьютер дээр тоглож өнгөрөөдөг боллоо. Энэ үед та хэрхэн харилцдаг вэ?

- Түүнтэй ярилцаж, гар утас, тоглоом тоглох талаар хамтдаа дүрэм зохионо

- Өөрт нь хэр их санаа зовж байгаагаа үглэж хэлдэг. Заримдаа донтсон хүүхдийн талаар баримт, түүх ярьж өгдөг

- Донтсон байна, эмнэлэгт хэвтүүлнэ гэж айлгадаг. Бага насны хүүхдэд бол сохор болно гэх мэтээр айлгадаг

- Хичээлдээ анхаардаг болтлоо дахиж тоглохгүй шүү гээд хурааж авна

- Тэвчээр барагдаж зандарч цохиж шийтгэдэг

Таны хүү/охин өмнөөс чинь байнга тайлбар тавьдаг, үгийг чинь сөргөлддөг бол яадаг вэ?

- Хүүхдийнхээ тайлбарыг сонсож, яг юу илэрхийлэх гээд байна, түүнийг нь сонсож ойлгохыг хичээдэг. Асуудлыг шийдлийг хүүхэдтэйгээ хамт олохыг хичээдэг.

- Том хүнийг сонсохгүй, хүндлэхгүй байна гэж хэлдэг. Аав, ээж чинь зөв зүйл хэлнэ, түүнийг сайн дага гэж хэлнэ

- Дуугарахаас төвөгшөөж юу ч дуугарахгүй, өөрөө мэд гэж зөнд нь орхино

- Хүүхдийнхээ өөдөөс сөрж хэрүүл маргаан үүсгэнэ

- Хэн нь аав, ээж нь болохыг мэдрүүлэх гэж загнаж зоддог

Хүүхэд чинь таны сонирхохгүй байгаа дугуйланд явна гэж зүтгээд байвал яах вэ?

- Хүүхэд өөрөө дуртай бол яваад үзэг. Хүүхдээ сонсоно, гэвч өөрийнхөө байр суурийг мөн хэлж ойлгуулдаг.

- Яваад үз, их мөнгө төлж байгаа шүү гэж хэлдэг

- Хүүхдийг яагаад явж болохгүйг хэлээд, хэзээ ч зөвшөөрөхгүй гэдгээ тодорхой ойлгуулдаг

- Чи энүүгээр хоолоо олж идэхгүй гэж загнадаг

- Шийдвэрийг нь хүчээр болиулна, төлбөрийг төлөхгүй. Ээж аавынхаа үгнээс зөрөөд үзээрэй гэж хатуу сануулна

Таны өсвөр хүү/охин дурлал шохоорхолд автаад, өөрчлөгдөөд байвал яах вэ?

- Хүүхэдтэйгээ ярилцаж, ойлгохыг хичээдэг. Ээж, аавынх нь зөвлөгөө хэрэгтэй эсэхийг асууж, ярилцахад хэзээд бэлэн байгаагаа илэрхийлдэг.

- Дэмжиж, найзлахыг зөвшөөрнө

- Хүссэнээ хийг гэж зөнд нь орхидог

- Чиний насанд дурлал гэж юу байдгийн гэж загнана, хянаж цагдана

- Хэрэггүй зүйл хийж буйг нь ойлгуулна, шаардлагатай бол зодож цохиж шийтгэнэ

Та хүүхдээ хүмүүжүүлэхдээ ямар аргыг ашигладаг вэ?

- Хүүхдийнхээ насны онцлогийг анхаарч, хүүхдэд маань ямар мэдрэмж төрж байгааг нь ойлгож, эергээр харилцахыг хичээдэг

- Ярилцаж, ойлгуулдаг

- Би зөнд нь орхидог. Биеэ дааж сурах хэрэгтэй

- Загнаж үглэдэг. Хүүхдэдээ хатуу үг сонсгож сургах нь зөв

- Би алганы амт үзүүлэхийг дэмждэг, “чанга” аав, ээж