АНУ, Украины талууд ашигт малтмалын хамтын ажиллагааны гэрээ байгууллаа

Өчигдөр буюу Лхагва гарагт АНУ, Украины талууд хоёр сарын турш хэлэлцсэн ашигт малтмалын хамтын ажиллагааны гэрээгээ байгуулжээ.

Жо Байдены засаг захиргааны үед АНУ-аас Украинд үзүүлсэн зэр зэвсгийн тусламжийн хариуд ийм гэрээ байгуулахыг ерөнхийлөгч Дональд Трамп шаардаж байсан нь ийнхүү хэрэгжиж байна.

Нөгөө талаар АНУ-ын урт хугацааны хөрөнгө оруулалт, ашиг сонирхлыг бий болгосноор Украины аюулгүй байдлын баталгаа нэмэгдэж байгаа юм.

Гэрээ байгуулагдсаныг Вашингтонд зарлахдаа АНУ-ын сангийн сайд Скотт Бессент энэхүү хамтын ажиллагаа нь талууд “Украинд энх тайван тогтоох, хөгжил цэцэглэлт авчрах” хүсэл эрмэлзэл дүүрэн байгааг харуулж буйг онцолжээ.

“Энэхүү гэрээ нь Трампын засаг захиргаа эрх чөлөөтэй, тусгаар тогтносон, цэцэглэн хөгжсөн Украиныг бий болгох урт хугацааны үйл явцад тууштай байгааг Оросын талд тодорхой сануулсан хэрэг юм. Бас Оросын дайны машиныг санхүүжүүлсэн ямар ч улс орон, хувь хүн Украины сэргээн босголтоос ашиг хүртэхгүйг тодорхой харуулж байна” гэж тэр хэлсэн юм.

Киев хотод үндэсний телевизээр ярихдаа Украины ерөнхий сайд Денис Шмыгаль байгуулсан гэрээ нь “сайн, тэгш эрхтэй, ашигтай” болсныг онцолжээ.

Гэрээний хүрээнд хоёр улс Сэргээн Босголтын Хөрөнгө Оруулалтын Сан байгуулж, тус бүрдээ 50 хувийн саналын эрх эдлэхээр болсныг тэр бас дуулгасан байна.

“Украин улс газрын хэвлий, дэд бүтэц, байгалийн баялгаа бүрэн хянах болно” гэж Шмыгаль тайлбарлажээ.

Гэхдээ Украин улс Оросын эзлэн түрэмгийлэл эхэлснээс хойш АНУ-аас авсан зэр зэвсгийн тусламжаа буцааж төлөх үүрэг хүлээгээгүй нь гэрээний нэг чухал давуу тал болохыг тэр хэлсэн байна.

“Сангийн ашгийг зөвхөн Украины хөрөнгө оруулалтад дахин зарцуулахаар тохиролцсон” гэж Шмыгаль хэлжээ.

Трамп анх $500 тэрбумын дүнтэй гэрээ байгуулахыг шаардаж байсан нь АНУ-ын Украинд үзүүлсэн бодит тусламжийн хэмжээнээс дөрөв дахин их байсан юм.

Ингэхдээ тэр Украинд аюулгүй байдлын баталгаа өгөхөөс татгалзаж, НАТО-д элсэхийг нь дэмжихгүй байв.

Харин өчигдөр хэлэхдээ Трамп “Америкийн ашиг сонирхол бий болсноор тус улсаас, эсвэл бидний ажиллах бүсээс олон сөрөг тоглогчид шахагдан гарах болно” гэжээ.

Мягмар гарагт АНУ-ын төрийн нарийн бичгийн дарга Марко Рубио дайтагч талууд “тодорхой санал” гаргахгүй бол Трампын засаг захиргаа зуучлагчийн үүргээсээ татгалзахад бэлэн байгааг дахин анхааруулсан юм.

Украин улсад дэлхийн газрын ховор элементийн нөөцийн тав орчим хувь оногддогийг янз бүрийн тоо баримт харуулдаг.

Хамгийн арвин нөөц нь графит бөгөөд дэлхийн нийт нөөцийн 20 орчим хувийг эзэлдэг гэсэн тооцоог Францын Геологи, Уул Уурхайн Судалгааны Товчоо гаргасан байна.

Үүнээс гадна Украин улс манган, титаны томоохон олборлогч бөгөөд Европын хамгийн том литийн нөөцийг эзэмшдэг.

Оросын арми гурван жил гаруй хугацаанд Украины газар нутгийн 20 орчим хувийг эзлээд байгаа. Энэхүү эзлэгдсэн хэсэгт бас эрдэс баялгийн нэлээд хэмжээний нөөц агуулагддаг.

Эх сурвалж: AFP