• 1 сарын 8, Лхагва
|
Уншиж байна ...
Зураг
Зураг

Б.Баасандорж: Өмнөх парламентад ажилласан 30 орчим гишүүн тэтгэмж авахаар өргөдлөө өгсөн

Б.Бадамгарав, IKon.mn
Өчигдөр 13 цаг 23 минут
iKon.MN
Зураг зураг
Гэрэл зургийг MPA агентлагийн онцгой зөвшөөрөлтэйгөөр ашиглав

Улсын Их Хурал(УИХ)-ын гишүүдийн тэтгэмжтэй холбоотой асуудлаар УИХ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Б.Баасандорж тайлбар өглөө. 

Тэрбээр урьд өмнө нь хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж байсан хуулиудад УИХ-ын гишүүний нийгмийн баталгааны асуудал тодорхой хэмжээгээр суусан байсныг дурдаад, энэ төрлийн хуулийн зохицуулалт нь дан ганц Монгол Улсад байдаг зүйл биш гэдгийг онцлов.

УИХ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Б.Баасандорж "1992 онд Ардчилсан Үндсэн хууль батлагдахад анхны УИХ үйл ажиллагаагаа явуулж эхэлсэн. Энэ УИХ үйл ажиллагаагаа явуулж эхлэх үед буюу 1992 онд Монгол Улсын Их Хурлын тухай хуулийг баталсан. Үүнд УИХ-ын гишүүний нийгмийн байдалтай холбоотой заалт байв. Хэрэв УИХ-ын гишүүн дахин сонгогдоогүй, эсхүл эрүүл мэндийн шалтгаанаар чөлөөлөгдсөн бол өмнө нь эрхэлж байсан ажил албан тушаалд эргүүлэн тавина. Өмнө нь эрхэлж байсан ажил албан тушаалд дахин томилох боломжгүй бол түүнтэй дүйцэхүйц албан тушаалд тавина гэдэг заалт 1992-1997 онд үйлчилсэн.

1997 онд УИХ-ын гишүүний эрх зүйн байдлын тухай хуульд энэхүү заалт нь арай өөрөөр батлагдсан. Тодруулбал дахин сонгогдоогүй бол өмнө нь эрхэлж байсан ажил албан тушаалд нь томилно, эсвэл зургаа хүртэлх сарын нэг удаагийн тэтгэмж олгоно гэсэн нь 2006 он хүртэл хэрэгжсэн.

2006 онд Улсын Их Хурлын тухай хууль батлагдаж, тухайн гишүүн дахин сонгогдоогүй, эсхүл эрүүл мэндийн шалтгаанаар чөлөөлөгдсөн бол тухайн гишүүнд нэг удаагийн тэтгэмж буюу 12 сар хүртэлх тэтгэмж олгоно. Мөн өмнө нь эрхэлж байсан ажил албан тушаалд нь эргүүлэн томилно гэж байсан. Энэ хууль 14 жил хэрэгжээд 2020 онд хууль шинэчлэгдэн батлагдахад уг заалт хэвээрээ байсан. 

Өнөөдрийн хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж буй хуулийг өмнөх парламент 2024 оны тавдугаар сарын 24-нд батлагдсан хуулиар зохицуулж байна.

Энэ хуулийн 41.9-д Хэрэв гишүүн бүрэн эрх дуусгавар болсноос хойш ажил эрхлээгүй бол 12 сарын хугацаанд гишүүний үндсэн цалинтай тэнцэх хэмжээний тэтгэмж, бага цалинтай ажилд орсон бол цалингийн зөрүүтэй тэнцэх хэмжээний тэтгэмж, гишүүнээр сонгогдохоосоо өмнө оршин сууж байсан газартаа шилжвэл өөрийнх нь болон гэр бүлийн гишүүний замын зардал, ачаа, тээшний хөлсийг авто тээврийн тарифаар тооцож олгоно гэсэн байгаа" гэв.

Мөн тэрбээр "Олон улсад тэтгэмж өгдөг улсууд ч бий, өгдөггүй улсууд ч бий. Жишээлбэл Герман улсад Бундстагийн эрх зүйн байдлын тухай хуульд нь гишүүнээр дахин сонгогдоогүй бол 18 хүртэлх сарын үндсэн цалинтай нь тэнцэх хэмжээний нэг удаагийн тэтгэмжийг өгнө гэсэн заалттай. Мөн Их Британи, Австрали зэрэг улс УИХ-ын гишүүдийнхээ нийгмийн баталгааг янз бүрээр зохицуулдаг" хэмээлээ. 

Түүнчлэн "Өмнөх парламентын 76 гишүүний 30 орчим гишүүн нэг сарын тэтгэмж авахаар өргөдлөө өгсөн. 12 сарынхыг шууд авдаггүй. Сар сардаа өөрсдөө өргөдөл хүсэлтээ өгвөл хуулийн дагуу асуудлыг шийддэг" гэлээ.