ХУУЧИРСАН МЭДЭЭ: 2022/08/24-НД НИЙТЛЭГДСЭН

Дархан Кыдырали: Билгэ хааны гэрэлт хөшөө олдсоноос хойш 100 гаруй жилийн дараах Түрэгийн дурсгалын ололт, нээлт болж байна

П.Зоригт, IKON.MN
2022 оны 8 сарын 24
iKon.MN
Зураг зураг
Гэрэл зургийг MPA агентлагийн онцгой зөвшөөрөлтэйгөөр ашиглав

Археологийн хүрээлэнгийн хамтын ажиллагаа, Дундад зууны үеийн археологийн судалгааны зарим үр дүнгийн талаар Олон улсын Түрэг академи, Монгол Улсын Шинжлэх Ухааны Академи (ШУА)-аас өнөөдөр мэдээлэл хийв. Тодруулбал, эртний Түрэгийн үед хамаарах язгууртны тахилгын онгоныг Архангай аймгийн Хашаат сумын Номгон гэдэг газраас илрүүлсэн талаар мэдээлэв. 

Энэ үеэр Олон улсын Түрэг академийн ерөнхийлөгч Дархан Кыдырали "Эртний Түрэгийн соёлын гайхамшигт өв бол бичээст бичиг дурсгал юм. Бид эртний Түрэгийн үед холбогдолтой малтлагын ажлыг хамтран хийсэн. Тухайлбал, Түрэг гэдэг үг анх тохиолдож байгаа дурсгалын талаар өгүүлэх юм.

Энэ удаагийн олдвор нь Билгэ хааны гэрэлт хөшөө олдсоноос хойш 100 гаруй жилийн дараах ололт, нээлт болж байна. Мөн эртний Түрэгийн үеийн түүхэнд шинэ хуудас болно гэдэгт найдаж байна" гэлээ.

"Түрэг, Уйгурын үеийн томоохон цогцолборт малтлага, судалгааны ажлыг амжилттай хийлээ"

зураг
 
Гэрэл зургийг MPA агентлагийн онцгой зөвшөөрөлтэйгөөр ашиглав

ШУА-ийн Археологийн хүрээлэнгийн захирал Г.Эрэгзэн "Олон улсын Түрэг академитай 2014 оноос хамтын ажиллагааны гэрээ байгуулж, Монгол нутагт байгаа эртний Түрэгийн үеийн археологийн дурсгал дээр хамтарсан малтлага, судалгааны ажлыг хийж эхэлсэн. 

Бид өнгөрсөн хугацаанд Булган аймгийн Баян-Агт сумын нутгийн Шивээт улааны цогцолборт ажиллалаа. Түрэг, Уйгурын үеийн томоохон тахилгын цогцолборт малтлага, судалгааны ажлыг амжилттай хийж дуусгасан.

Мөн Архангай аймгийн Хашаат сумын нутагт орших Номгон цогцолбор дээр 2019 оноос хамтарсан малтлага, судалгааны ажил хийсэн. Номгоны цогцолборт хийсэн судалгааны ажлын үр дүнд сонирхолтой олдвор олдсон. Энэ нь эртний Түрэгийн түүхэнд холбогдох бичгийн дурсгалд тооцогдох маш чухал олдвор юм" хэмээн хэлэв.

"Бид малтлагаар баруун хөл доороо хоёр гүегтэй арслангийн олдворыг олсон"

Судалгаанаас гарсан үр дүнгийн талаар ШУА-ийн Археологийн хүрээлэнгийн Дундад зууны салбарын эрхлэгч, доктор А.Энхтөр "Архангай аймгийн Хашаат сумын Номгон гэдэг газарт эртний Түрэгийн тахилгын онгон байгааг илрүүлсэн. Тодруулбал, дундаа 80 сантиметрийн цооног нүхтэй чулуу тэмдэг байсан. Энэ нь зөвхөн хаадын тахилгад байдаг тэмдэг. 

Мөн 2019 оны малтлагаар баруун хөл доороо хоёр гүегтэй арслангийн олдворыг олсон. Ийм арслангийн төрөл Түрэгийн үеийн дурсгалаас нэлээд олддог. Үүнээс гадна хэд хэдэн төрлийн тахилгын овоонууд бий. 

Номгон-2 хэмээх дурсгалд нийт 48 орчим чулуу ил үзэгдэж байсан. Үүний дээд талд янгир тамгатай хэд хэдэн чулуу илэрсэн. Мөн малтлагын явцад тахилгын онгоны урд талаас мэлхий чулуу олдсон. Энэ чулуу нь Түрэгийн дундад зууны үеийн уламжлалаар хааны алдар цууг магтаж, гавьяаг нь бичсэн байдаг" хэмээн танилцуулсан юм. 

Энэ мэдээнд өгөх таны хариулал?
19
Зураг
ЗӨВ, ГОЁ
8
Зураг
ТЭНЭГЛЭЛ
3
Зураг
БУРУУ
1
Зураг
ХАХА
Зураг
ХӨӨРХӨН ЮМ
Зураг
ГАЙХМААР
Зураг
БАХАРХМААР
Зураг
ХАРАМСАЛТАЙ
ИЛГЭЭХ
БОЛИХ
Зураг
Баярлалаа
52 СЭТГЭГДЭЛТЭЙ
0/1000
Эхний
Сүүлийн
Шилдэг
Зочин [202.55.188.40] 2022/8/28
Эртний Түрэг одоогийн Турктэй ямар ч холбоогүйг нотолчихсон шүү дээ
1 | 0 Хариулах
Зочин [66.181.183.92] 2022/8/26
Гадаад улстай хамтарч хийх тун аюултай тэд түүхийн хоймор сууж эзэмших нотолгоо олж авахын тулд ажилладаг .бидэнд хайртайдаа биш
2 | 0 Хариулах
Зочин [66.181.183.92] 2022/8/26
эртний нүүдэлчдийн төрт улсуудын түүхтэй тун болгоомжтой ханд маш эмзэг ховор суурин иргэншлээс өөр эд зүйл ихээр хадгалж хэрэглэдэггүй экстрим минималист
0 | 0 Хариулах
зочин [202.179.26.133] 2022/8/25
Түрэг төрийн түүхийг өөрийн түүх гэж сурталчилж, Монгол төрийн түүхийг гуйвуулдаг Турк, Казакстан улстай болгоомжтой харьцмаар. Хятад улс гадны археологичдийг өөрийн нутагт малтлага хийлгэдэггүй гэсэн, харин манай МОНГОЛ ТӨРИЙН ТҮҮХийг гуйвуулж, булаацалддаг Казакстан, Туркуудтай хамтраад л байх юм. Хэн мөнгө өгсөн нь хүссэн дүгнэлтээ гаргана. youtube р дүүрэн Монгол төрийн түүх, монгол үндэстэний түүхийг гуйвуулсан, гүжирдсэн бичлэг байна.(турк, казах, киргыз....гм). Турк эрдэмтэн ерөнхийлөгч Эрдогандоо гардуулж буй "Туран"ы гэх газрын зурагта, манай нутаг дэвсгэрийг маань хагаслаад зурчихсан байна лээ . https://regnum.ru/news/polit/3461915.html
11 | 0 Хариулах
[103.80.210.183] 2022/8/25
гэрэлт хөшөө гэдгээ эхлээд ухаад ойлго. одоо бүх хөшөөг гэрэлт хөшөө гэх юм. зоригийн хөшөөг гэрэлт хөшөө гэхгүй.
0 | 0 Хариулах
мгл [192.82.84.78] 2022/8/25
туркуудэд пад байхгуй! хасаг туркуудыг иим ажилд буу оролцуулж байгаачээ,одоо туухииг мушгиад гуйвуулаад л явчихна!
15 | 1 Хариулах
Зочин [202.9.41.16] 2022/8/25
Хэн тэр газар нутагт оршин сууж байна тэр л түүхээ бичдэг юм. Түрэг үнэхээр туркийнх байсан ч Монгол гэж явах болно. Чаддым бол туркууд ирээд энэ газар оронд эзэн суугаадхаг л дээ:))
7 | 0 Хариулах
Зочин [122.201.24.174] 2022/8/25
Эртний түрэг уйгарууд буддын шашин шүтдэг байсан
7 | 0 Хариулах
Урианхай хүн [122.201.22.21] 2022/8/25
Түрэг байсан гэдгээрээ Казакуудын нутаг гэх гээд байна уу, Танай Хэрэйд аймаг мөхсөншдээ. Казакстан даа очоочээ, Баян-Өлгий аймгийг минь суллаж өг
11 | 3 Хариулах
Зочин [122.201.24.174] 2022/8/25
Танай хэрэйд гэнүү? Хэрэйд чинь монгол аймаг шүү!
9 | 0 Хариулах
Зочин [107.126.28.9] 2022/8/25
Казах гэж огт байгаагүй улс үндэстэн шүү дээ….Киргиз кайсак гэж нэрлэгдэж байгаад 1920 иод оны үед большевикууд СССР улсыг байгуулж байхдаа Киргизүүдийг хэд хуваагаад нэг хэсгийг нь Казах гэж нэрлээд зохиомол улс байгуулчихсан түүхтэй….
9 | 2 Хариулах
irgen [66.181.160.74] 2022/8/25
туркууд хүн биш
5 | 0 Хариулах
./. [202.126.89.131] 2022/8/25
bitii sh@@
1 | 0 Хариулах
Зочин [116.136.216.57] 2022/8/24
hyatadiin arheologchid ene muu sain hasag turkuudees deer baiha.
3 | 1 Хариулах
Ok [192.82.87.79] 2022/8/24
Hytad oros 2 bol buur aimaar shuud mongoliin tuuhiig shal hudlaa buur arai l aimaar zaadag, gehdee bolovsroltoi heseg ni bol bas ch gej mongoliig tuuhiig unen munuur ni meddeg um bnaleedee, gaigui ni japan, amerik, frants, italichuud bol bas tuuhiig tuuheer ni unen zuv bailgah tal deer um bnalee haraad bhad
2 | 1 Хариулах
Грекүүд зайл [192.82.85.81] 2022/8/24
Стамбулд амьдардаг өөрсдийгөө “турк” гэж дөнгөж 1924 оноос нэрлэсэн пэрс грек армяны эрлийзүүд Түрэгийн түүхтэй огтхон ч хамаагүй шүү. Түрэгийн үеийн түүх бол Монголын түүхийн салшгүй хэсэг мөн. Түүхээ судла эзэмш өмчлө!
24 | 0 Хариулах
зочин [202.179.26.133] 2022/8/25
Туркийн агуу хаан Аттила гэдэг баримтат кино хүртэл бий. Билгэ хааны хөшөөний үгэнд ая хийн дуулсан байдаг.
0 | 0 Хариулах
Зочин [192.82.68.37] 2022/8/24
za odoo manai tuuh gej soliorno doo, ed nartai yu gej hamtarsan yum beee
5 | 0 Хариулах
Ok [192.82.87.79] 2022/8/24
Ter ueiin tureguud, odoogiin turktei yamarch holboogui, mongolchuud yag unendee mongolchuud hentei ch hamaatan sadan bish. Harin manai ih haanii zarts bool baisan turk., hasaguud odoo ingej ulaan tsaim tuuh deeremdehguieee, ter muslimaa shuteed eliireed yvj bas zaaa, uur zuil bhgui, sain ch bai muu ch bai bid bol aguu tuuhtei, aygaa soeltoi ard tumnii ur sad, yadaj l bhad ichih nuurgui ta nar shig gadnii tuuhiig uurtuu ulaan tsaim deeremdej avahgui shui
4 | 0 Хариулах
Зочин [66.181.184.19] 2022/8/24
казахууд эх оронгүй болчих гээд түүх мушгиж ирсэн хөөрхий гарууд
9 | 0 Хариулах
Зочин [66.181.184.19] 2022/8/24
одоогийн монголчууд бид түрэгүүдийн өвөг дээдэс юм бишүү бичгүүдийг он цагаар нь жагсаавал түр үеийн түрэг одоогийн монгол юм бишүү
8 | 1 Хариулах
Зочин [192.82.90.16] 2022/8/24
Энэ муухай туркуудэд Монголын Хөх Түрэгүүд ёстой түй ч хамаагүй шүү
19 | 2 Хариулах
Зочин [84.239.49.147] 2022/8/24
Архичин буриадуудаа.Та нарын хаанчилдаг байсан социализм дуусчихсан шүү.Монголд та нар 30 мянга хүрэхгүй. Казахууд 100 гаран мянга .Дэлхийд Оросуудын баасаар хооллодог эх орон хэл ус юу ч байхгүй та нар үсрээд 300 мянгахан.Казахууд 18 сая өөрийн хэл ус,эх оронтой ард түмэн шүү.
3 | 12 Хариулах
Ok [192.82.87.79] 2022/8/24
Chi zugeer zailtsan baidaa, ta nart tuuh bhgui, ta nar bol zugeer l tenuulchid bulguu, uy unen ene unen shuu
4 | 1 Хариулах
зочин [202.179.26.133] 2022/8/25
үл гүйцэлдэх Тураны үзэл мангуурсан хасаг минь ээ, чи хэний буянаар эрүүл саруул өсч, эрдэм боловсрол эзэмшин, өдий зэрэгт хүрснээ бүү мартаарай.
0 | 0 Хариулах
Latin49 [192.82.81.191] 2022/8/24
ene asuudliig hasagstanii turiin bodlogiiin tuvshind avch uzdeg tegeed l mongol ruu borgood baigaa tsaad sanaa n baruun aimaguudiig hasagstand negtgeh tegeed l baritsaa ahiulaad yanz buriin yum sedej baigaa hereg
3 | 1 Хариулах
Зочин [193.176.86.36] 2022/8/24
Бурят пошёл домой.
2 | 2 Хариулах
Ok [192.82.87.79] 2022/8/24
Zaa muu hazag mini uuruu uigar jinjaan luugaa zaildaa
3 | 1 Хариулах
Latin49 [192.82.81.191] 2022/8/24
turkuud bish hasagstanii zugees ingeed baigaa yum aajimdaa mongold gai boloh ulsuud turkuud bol toohgui tedend sonin bish.
1 | 1 Хариулах
Зочин [193.176.86.36] 2022/8/24
Азийн дайсан Оросуудын гар хөл буриадууд Хужаа Хасаг Дөрвөд гэж Монголчуудыг турхирдаг. Оросууд нь Казахстан гэж улс байгаагүй гэж баталцгаадаг. Гэхдээ яаж ч байсан Орос гэж улс байхгүй байхад Түрэгийн Хаант улс Монгол,Төв Азид 5-р зуунд оршин тогтнож байсан юм.
4 | 4 Хариулах
зочин [202.179.26.133] 2022/8/25
Монгол төрийн түүх 1991 онд тусгаар тогтносон Казахстан улсад ямарч хамаагүй.
1 | 0 Хариулах
зочин [202.179.26.133] 2022/8/25
монгол үндэстний хооронд яс хаяахаа болио.
1 | 1 Хариулах
Зочин [202.9.46.144] 2022/8/24
Оросуудын гай гэж нээрээ дуусахгүй юм аа
4 | 0 Хариулах
хүннү [202.55.188.93] 2022/8/24
Монгол орон Түргийн үндсэн газар шороо юм биш үү? Байс хийгээд л Түргийн булш бунхан олдох боллоо. Монголчуудтай холбоотой юм байна уу? Хожмын нэг өдөр түрэг хэлтнүүд монгол манайх гэх нь. Тэр цаг үе ойрхон боллоо. Энэ тахилын онгон Культген жанжны эцгийх.
1 | 7 Хариулах
Зочин [193.176.86.36] 2022/8/24
Бурят заткнись.
0 | 2 Хариулах
Зочин [202.9.46.225] 2022/8/25
Түрэг маягаар хэлж бичихээр Культген болоод байгаа юм. Түүнээс биш Хөлтгүн гэдэг жинхэнэ монгол жанжин шүү.
3 | 0 Хариулах
Анхбаяр [2.58.194.136] 2022/8/25
Түрэгүүд бол өнөөгийн Туркуудтэй яах аргагүй холбоотой
0 | 1 Хариулах
Ok [192.82.87.79] 2022/8/24
Tureg chin odoogiin turktei yamarch hamaagui uls shdee. Suuliin ued turk laluud yagaad mongoliin tuuheer ih oroldoj hudlaa bolgoj hulgai hiij uy bolood bna. Ene tur zasag gej bnauu
6 | 0 Хариулах
Зочин [45.67.146.60] 2022/8/24
Монголшууд бол туркийн нутагт ирж сууришсан хятадууд юм.
2 | 17 Хариулах
Ok [192.82.87.79] 2022/8/24
Chi zugeer zailtsan baidaa muu muslimaa
8 | 0 Хариулах
Latin49 [192.82.81.191] 2022/8/24
teer hasguudiig harj baina uu ed nariin dald sanaa n eroosoo iim ene galiig notsoodog uls n hasagstan mongold amidarch bui buh hasag irged bol gadnii tagnuul gesen ug.erooso mongol ulsiin esreg mash olon gemt hereg uduulj gazar usnii nershil solih huuramch bichig barimt burduulj halamjiin mungiig avah tsaashlaad davhar irgenshiltei hernee hasuulahgui mongoloos tetgever huuhdiin mungu avah geh met mash olon hereg hiideg.
4 | 0 Хариулах
Анхбаяр [2.58.194.136] 2022/8/25
Үнэн
0 | 2 Хариулах
зочин [202.179.26.133] 2022/8/25
Энэ үзлийг сурталчилсан, халимаг, буриад ахан дүүс рүү минь дайрсан, доромжилсон олон казах контент харж байсан. Монголд өсч торнисон казах хүмүү үүнд ороцдог нь харамсмаар.
1 | 0 Хариулах
Зочин [66.181.177.243] 2022/8/24
Пясдаануудаа наад чинь та нарын туркуудад зараад авгай хүүхэддээ бандааш авч өгдөг бараа биш Монголын соёл археологийн өв соёл шүү😈😈😈😈😈
6 | 2 Хариулах
их монгол [85.117.124.65] 2022/8/24
муусаин хасгыг хоож явуулаач дээ яагаад давраагаад баигаа юм вэ..........
11 | 3 Хариулах
Зочин [192.82.91.103] 2022/8/24
Слава Монголии
1 | 0 Хариулах
Кса [202.126.90.76] 2022/8/24
Өөрсдийнхөө түүхийг туркуудэд бэлэглэчихдэг (худалдсан) арилсан дотортой ард түмэн шүү, бид.
9 | 2 Хариулах
Зочин [202.55.191.130] 2022/8/24
Оросуудаас болж байгаа юм. Колончилсон монгол үндэстнүүдээ Монгол улсаас холдуулахын тулд та нар монгол биш түрэг гэж гаргаж ирсэн байгаам. Монгол түрэг хоёр нь гэтэл нэг модны хоёр салаа байдаг.
7 | 1 Хариулах
Зочин [202.131.227.82] 2022/8/24
Түрэг Монгол хоёр бол нэг угсаатан. Турк муркуудэд үнэхээр хамаа байхгүй шүү. Энэ туркууд манай түүхийг хулгайлахыг зогсоомоор байнаа.
19 | 4 Хариулах
Зочин [107.126.28.9] 2022/8/24
Өнө эртний Түүрэг ….өнөөдрийн Турк хоёр хаа хамаагүй шүү…..
12 | 0 Хариулах
Анхбаяр [2.58.194.136] 2022/8/25
МУИС-аар дүүрэн Туркуудын бууны нохойнууд ажлаа хийсээр байна. Одоо хожимдсон удахгүй Туркууд өөрсдийн уугуул нутгаа Монгол гэж зарлах болно.
4 | 0 Хариулах
зочин [202.179.26.133] 2022/8/25
бүр ил тод зарлаж байна лээ, 3 сая монголчууд уудам нутагт амьдарч байна. туркууд бид түрэг өвгөдийн нутагтаа амьдрах ёстой гэсэн турк хүний сэтгэгдэл олон уншсан.
2 | 0 Хариулах