С.Дулам: Монголчууд хөх ногоо ургаж, хөхөө шувуу донгодож эхлээгүй цагт 3 зүйлийг хориглодог байсан

 

Захиргааны хэргийн шүүх болон Монголын морин спорт уяачдын холбооны шаардлагыг үл хүндэтгэн “Дүнжингарав 2017”, Хөвсгөл аймгийн Мөрөн хотноо "Дэлтэй цэнхэрийн хурд", Говь-Алтай аймагт "Засагт ханы хурд" зэрэг морин уралдааныг тус тус зохион байгуулсан. Энэ нь олон нийтийн дунд багагүй маргаан дагуулаад байна.

Харин Монголчуудын дунд эртнээс нааш өвөл, хаврын цагт морь уралдуулж байсан түүхэн уламжлал байдаг эсэхийг Шинжлэх ухааны гавьяат зүтгэлтэн, хэл бичгийн шинжлэх ухааны доктор профессор С.Дулам багшаас асууж, тодрууллаа.

Тэрбээр “1999 онд би судалгаа шинжилгээнийхээ ажлаар хуучин Сайнноёнхан аймгийн Сайн ноёны хошууны албат явсан Паламдорж гэдэг 80 гаруй нас сүүдэр зооглосон буурлаас сурвалжилж, тэмдэглэж авсан баримт бий.

Тэгэхээр үүнээс үзэхэд ногоо ургахаас өмнө, морь малын хүч тэвээрэг аваагүй цагт морь уралдуулах нь угаас хориотой байсан юм шиг байгаа юм.

Харин хуучин цагт залуус Цагаан сараар айл, хамаатан саднаараа зочилж, золгуут хийхдээ тэр жилдээ хэн нь хийморьтой явахыг үзэх гэж айл саахалтын хооронд буюу богинохон зайд нэг удаа ухасхийж, хэнийх нь морь хурдан байгааг үздэг байсан.

Гэхдээ энэ бол томоохон уралдаантай адилгүй, тоглоом наадмын чанартай зүйл шүү дээ. Ийм зүйл л байсан. Түүнээс биш урт хөлийн уралдаан угаас өвөл, хаврын хахир хатуу цагт байгаагүй” хэмээн тайлбарласан юм.