"УИХ-ын гишүүдэд олон дахин сонгогдох болон танигдах, санхүүгийн нөөц зэрэг нь бусад нэр дэвшигчдээс илүү байна"
Үндсэн хуулийн цэц 2025 оны 2-р сарын 26-ны өдрийн №3 тоот дүгнэлтээрээ Улсын Их Хурлын гишүүн нэр дэвшүүлэх ажиллагаа эхлэхээс өмнө хийсэн ажлынхаа тайланг тараах, уг тайлангаа танилцуулах зорилгоор сонгогчидтой уулзалт хийхийг илт зөвшөөрч, харин Улсын Их Хурлын гишүүн бус иргэнд зөвшөөрөөгүй байна. Эдгээр зохицуулалт нь тодорхой, тохирсон, ялгаварлан гадуурхаагүй байх зарчмыг хангахгүй байх тул иргэний сонгуульд оролцох тэгш боломжийг алдагдуулсан байна гэж дүгнэжээ.
Энэ талаар Бодлогод залуусын хяналт ТББ-ын Захирал Ц.Мандхайхатан дараах байр сууриа илэрхийллээ.
Сонгогчдод хэвлэмэл материал тараах нь олон улсад түгээмэл байдаг жишиг биш аж. Ардчилал сонгуульд дэмжлэг үзүүлэх олон улсын хүрээлэн /IDEA/-с 80 улсад хийсэн судалгаагаар зөвхөн Өмнөд Солонгос Улсын хуульд Үндэсний Ассамблейн гишүүн сонгогчдод ажлаа хэрхэн тайлагнах талаар зохицуулсан байдаг юм байна.
Ингэхдээ сонгуулийн өрсөлдөөний тэгш гарааг хангах үүднээс санал хураахаас өмнө 90 хоногт хэвлэмэл тайлан тараах, уулзалт зохион байгуулах зэргийг хориглож, зөвхөн цахим шуудан, өөрийн интернэт цахим хуудсаар дамжуулж тайлагнахыг зөвшөөрдөг ажээ. Энэтхэг улсын хуулиар парламентын гишүүд албан томилолтыг сонгуулийн сурталчилгаатай зэрэгцүүлж ашиглахыг хориглодог байна.
Харин Монголд: 2024 оны сонгуульд 78 нэр дэвшигчийг дэвшүүлж өрсөлдсөн хоёр зонхилох намаас УИХ болон бусад улс төрийн албан тушаал эрхэлж байсан 48 нэр дэвшигч өрсөлдсөн бөгөөд шинээр байгуулагдсан УИХ-д 33 нь ахин сонгогдсон байна.
Эдгээр гишүүдийн нийгмийн сүлжээнд сонгуулийн сурталчилгаа хуульд заасан хугацаанд эхлэхээс өмнөх хоёр долоо хоногт нийтэлсэн мэдээллийг үзэхэд 12 нь Алдарт эхийн одон гардуулах, 11 барилгын шав тавих гэх мэт ажил гүйцэтгэн нэр дэвшсэн тойргууддаа албан томилолтоор ажилласан байжээ. Уг ажилдаа төрийн өмчийн байр, унаа, төрийн албан хаагчид гэх мэт нийтийн нөөц, эх үүсвэрийг ашиглажээ.
Энэ нь УИХ-ын гишүүдэд олон дахин сонгогдох болон танигдах, санхүүгийн нөөц зэрэг нь бусад нэр дэвшигчдээс илүү байгааг харуулж байна гэж иргэний нийгмийн байгууллагын зүгээс дүгнэсэн байна. Нэр дэвшиж буй бусад хүмүүс 17 хоногт өөрийгөө танилцуулж байхад хэдийн танил болсон УИХ-ын гишүүдэд давуу байдал үүсэж байгааг харж болно гэв.
Сонгуулийн зардал өсөж байгаа ба сурталчилгааны бус үед зарцуулсан зардлыг бүртгэдэггүй
Сонгуулийн зардал өссөөр байгаа ба 2020 онд ₮75 тэрбум төгрөг байсан бол 2024 оны сонгуулиар энэ тоо ₮30 гаруй тэрбумаар өссөн дүнтэй байна. Сонгуулийн өмнө нэр дэвшигчдийн зарцуулж буй зардлуудыг тодорхой хэмжээнд төрөөс гарч буйг харж болох ч нэг бүрчлэн бүртгэж авдаг систем байдаггүй байна. Иймд ҮХЦ-ийн дүгнэлт нь үүнийг хаахад ач холбогдолтой юм гэв.
Жишээлбэл 2024 оны сонгуулиар тойрог дээрээ хамгийн их буюу тэрбумаас дээш зардал гаргасан эхний таван гишүүнд Х.Баттулга, Д.Амарбаясгалан нар байна. УИХ-ын гишүүдийн авсан санал, хөрөнгө орлогын мэдүүлэг зэргийг харьцуулаад харахад тодорхой төрийн албан тушаалтай байсан хүмүүст давуу байдал үүссэн харагдаж байгаа аж.
Хэвлэл мэдээллийн байгууллагууд (Телевиз, Радио, Social болон Вэб хуудаснууд) манай мэдээллийг аливаа хэлбэрээр бүрэн ба хэсэгчлэн авч ашиглах хориотой ба зөвхөн зөвшилцсөн тохиолдолд эх сурвалжийг (ikon.mn) дурдах замаар ашиглах ёстойг анхаарна уу!
Баярлалаа
|
6 СЭТГЭГДЭЛТЭЙ
|
