Урьдчилсан санал хураалтын өнгө аяс АНУ-ын ерөнхийлөгчийн сонгуулийн үр дүнг тодорхойлох уу?

(АНУ-ын Аризона мужийн Финикс хот. Арваннэгдүгээр сарын 1-ний өдөр)

Энэ жилийн АНУ-ын ерөнхийлөгчийн сонгуулийн санал хураалтын өдөр арваннэгдүгээр сарын 5-нд тохионо.

Гэвч олон сая америкчууд энэ өдрөөс өмнө саналаа урьдчилж өгөх боломжтой байдаг.

Пүрэв гарагийн байдлаар АНУ даяар нийт 62.7 сая хүн саналаа урьдчилж өгөөд буйг Флоридагийн Их сургуулийн судлаачид мэдээлжээ.

Хоёр намын аль аль нь урьдчилсан санал хураалтын тоо баримтыг өөрийнх нь нэр дэвшигчийн давамгайллыг харуулах баталгаа болгон ашиглахыг хичээдэг.

Гэхдээ энэ нь баттай эх сурвалж болж чаддаггүй юм.

АНУ-ын бүх 50 муж урьдчилсан санал хураалтаа сонгуулийн санал авах өдрөөс өмнө эхлүүлэх эсэхийг тус тусын хуулиар шийддэг. Урьдчилсан санал хураалтыг зөвшөөрдөггүй мужууд ч бий. Тийм мужуудад сонгуулийн өдөр санал хураах байранд биеэр очих боломжгүй хүндэтгэх шалтгаантай иргэдэд шуудангаар саналаа өгөх боломж олгодог.

Энэ жилийн сонгуулийн 62.7 сая нь цар тахлын оргил үед болсон 2020 оны сонгуулийн 101.5 сая урьдчилсан саналд хүрэхгүй ч 2012 оны 46.2 сая, 2016 оны 47.2 саяас хол илүү байгаа юм.

Эндээс коронавирусийн цар тахал Америкчуудын саналаа өгөх аргыг хэрхэн өөрчилсөн нь харагдаж байна.

Мужууд урьдчилж саналаа өгсөн иргэдийн нас, хүйс, арьс өнгө зэрэг дэлгэрэнгүй мэдээллийг ил гаргадаг тул үүн дээр үндэслээд хоёр гол намын нэр дэвшигчийн өнгийг тодорхойлохыг оролддог.

Гэхдээ л эцсийн үр дүн сонгуулийн өдрөөс өмнө бүрхэг хэвээр байдаг юм.

Ингээд урьдчилсан санал хураалтын зарим сонирхолтой тоо баримтуудыг онцлон хүргэж байна.

Бүгд Найрамдахчуудын дунд урьдчилан санал өгөх явдал нэмэгджээ

2020 оны сонгуулиар Бүгд Найрамдах Намын дэмжигчид нийт урьдчилсан саналын 30.5 хувийг, Ардчилсан Намын дэмжигчид 44.8 хувийг өгч байжээ.

Энэ нь Бүгд Найрамдах Намын нэр дэвшигч Дональд Трамп шуудангаар санал өгөх аргыг луйвардах эрсдэлтэй хэмээн  эсэргүүцэж байсантай холбоотой.

Трамп энэ жил урьдчилсан саналын талаар байр сууриа өөрчилсөн бол Бүгд Найрамдахчуудын хандлага ч бас өөрчлөгджээ.

 

Энэ жилийн тоо баримтаас харвал тэд урьдчилсан саналын 36.1 хувийг, Ардчилсан Намын дэмжигчид 38.9 хувийг бүрдүүлсэн байна.

Үлдсэн хэсэг нь хоёр гол намд харьяалагддаггүй, эсвэл гуравдагч хүчнийг дэмжигчид юм.

Энэ нь өмнөх сонгуулийн үеэр гарсан “red mirage” хэмээх үзэгдлийн нөлөөг багасгаж болзошгүй.

Дөрвөн жилийн өмнө Пенсильвани зэрэг мужуудын санал тооллого эхлээд удаагүй байхад Трамп давамгайлж явснаа сүүл хэсэгтээ Ардчилсан Намын нэр дэвшигч түрэн гарч ирснээр маргаан, эргэлзээ үүсгэж байжээ.

Энэ нь санал хураалтын ажилтнууд эхлээд сонгуулийн өдөр биеэр ирсэн сонгогчдын саналуудыг тоолоод дараа нь урьдчилж өгсөн саналуудыг нэмж тоолсонтой холбоотой байв.

Эмэгтэйчүүд урьдчилсан санал хураалтад тэргүүлж байна

Урьдчилан саналаа өгсөн нийт сонгогчдын 54.2 хувь нь эмэгтэй байгааг хүйсийн мэдээллийг ил зарласан зургаан мужийн тоо баримт харуулж байна.

Энэ нь 2020 оны үзүүлэлтээс цөөн хувиар өндөр байгаа юм. Эмэгтэйчүүдийн дэмжлэгийг түлхүү авдаг уламжлалтай Ардчилсан Намын хувьд энэ нь сайн мэдээ байж болох талтай.

 

Сонгуулийн үр дүнд нөлөөлж болзошгүй Аризона мужийн урьдчилсан санал хураалтын үйл явц

АНУ-ын ихэнх мужууд ерөнхийлөгчийн сонгуульд хоёр гол намын аль нэгний нэр дэвшигчийг үнэнчээр сонгосоор ирсэн түүхтэй байдаг.

Бүгд Найрамдах Намын нэр дэвшигч үргэлж ялдаг мужуудыг “улаан”, Ардчилсан Намын нэр дэвшигчийг үргэлж дэмждэг мужуудыг “цэнхэр” муж гэж нэрлэдэг юм.

Харин сонгууль бүрд аль ч намын нэр дэвшигчийг сонгож болзошгүй цөөн муж байдгийг “swing states” буюу савлагч мужууд гэж нэрлэдэг байна.

Ийм мужууд сонгуулийн ерөнхий үр дүнд чухал нөлөө үзүүлдэг.

Тэдгээрийн нэг Аризона муж юм.

 

Өмнө нь “улаан” мужид тооцогддог байсан Аризонад 2020 онд Жо Байден ялж, сүүлийн 70 жилийн хугацаанд энэ мужид ялсан Ардчилсан Намын хоёр дахь нэр дэвшигч болсон юм.

Тиймээс өнгөрсөн дөрвөн жилийн хугацаанд Аризона хоёр намын өрсөлдөөний чухал талбар болсон байна.

Аризона мужийн хүн амын 62 хувь буюу 4.4 сая хүн амьдардаг Марикопа дүүрэг 2.6 сая сонгогчтой.

АНУ-ын нийт засаг захиргааны анхан шатны нэгжүүд дотроос сонгогчдын тоогоор гуравдугаарт ордог том дүүрэг юм.

Марикопа дүүрэг АНУ-ын 24 мужаас олон хүн амтай гэдгээс үүнийг харж болно.

Дүүрэгт бүртгэлтэй нийт сонгогчдын 35.5 хувь нь Бүгд Найрамдах, 28.6 хувь нь Ардчилсан Намын дэмжигчид бол үлдсэн нь нам бус, бусад жижиг намын дэмжигчид юм байна.

Энэ долоо хоногт Марикопа дүүргийн эрх баригчдын өгсөн мэдээллээр нийт хоёр сая гаруй сонгогч шуудангаар саналын хуудсаа авсны 1.113 сая нь саналаа буцааж ирүүлжээ.

Үүнээс гадна 104,055 хүн урьдчилан санал авах байруудад биеэр ирж саналаа өгсөн байна.

Марикопа дүүргийн захиргаа санал урьдчилж авах зорилгоор нийт 246 сонгуулийн төв нээжээ. Эндээс харвал арваннэгдүгээр сарын 5-ны өдрөөс өмнө Аризона мужийн сонгогчдын ихэнх хэсэг нь саналаа өгөх магадлалтай байна.

АНУ-ын ерөнхийлөгчийг сонгогчдын шууд саналаар сонгодоггүй, “electoral college” буюу муж бүрийн Конгресс дэх төлөөллийн тоогоор хуваарилсан сонгуулийн төлөөлөгчөөр дамжуулж сонгодог.

Аризона мужийн хувьд 11 төлөөлөгчтэй.

АНУ-ын ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвшигчид болох Дональд Трамп, Камала Харрис нар намынхаа мандатыг авсныхаа дараа буюу өнгөрсөн зунаас хойш Аризона мужид хэд хэдэн удаа кампанит ажлаа зохион байгуулжээ.