"Үндэсний хиймэл дагуулыг 36,000 км-ын өндөр хөөргөснөөр улсынхаа хаанаас ч интернэтэд холбогдох боломжтой болно"

Гэрэл зургийг MPA агентлагийн онцгой зөвшөөрөлтэйгөөр ашиглав

Хамтарсан Засгийн газраас 14 мега төсөл хэрэгжүүлэхээр үйл ажиллагааны хөтөлбөрөө баталсан.

Үүний нэг нь болох Үндэсний хиймэл дагуулын төсөл гараанаасаа гарч байна гэдгийг Засгийн Газрын Хэрэг Эрхлэх Газар(ЗГХЭГ)-ын дарга, сайд Н.Учрал мэдэгдлээ. 

Тэрбээр "Монгол, Францын Засгийн газар хоорондын хэлэлцээ өнгөрсөн хугацаанд үргэлжилж, шийдэлд хүрлээ. Монгол Улсын Засгийн газар хүлээсэн үүргийнхээ хүрээнд төслийн санхүүжилт 15 хувийг төсвийн тодотголд суулгасан. Улмаар өнөөдөр Үндэсний Аюулгүйн Зөвлөлд танилцуулахаар шийдвэрлэсэн.

2011 оноос хойш Үндэсний хиймэл дагуулын талаар нэлээд судалгаа хийгдсэн. Олон орны хамтын ажиллагаанд үндэслэн хиймэл дагуул хөөргөх талаар саналаа боловсруулсан" гэв.

Монгол Улс өргөн уудам нутагтаа хүн ам сийрэг тархсан байдгийн хувьд харилцаа холбоог хөгжүүлэх нь чухал юм. Одоогоор хүн амьдрах боломжит газар нутгийн 23.8 хувь буюу 21 аймаг, 330 сум, зарим багт шилэн кабелийн интернэтийг оруулаад буй. Тэгвэл улсынхаа аль ч хэсгээс интернэтэд холбогдохуйц харилцаа холбооны дэд бүтэцтэй болохын тулд бааз станц байгуулж, шилэн кабелаар интернэттэй болгоно гэвэл 29 их наяд төгрөг хэрэгтэй болох тооцоолол бийг сайд Н.Учрал танилцуулсан юм. 

"Хүн ам бага, зах зээл багатай газарт хувийн хэвшлийнхэн харилцаа холбооны дэд бүтэц оруулах нь хамгийн ашиггүй. Иймээс тендер зарлаад ч оролцохоо больсон. Өнгөрсөн жил 150 баг дээр шилэн кабелын интернэт оруулъя гээд тендер зарлахад компаниуд оролцохгүй байв. Иймд харилцаа холбооны шинэ төрлийн дэд бүтэц эрэлхийлэх нь зайлшгүй тул Үндэсний хиймэл дагуулыг 36,000 километрын өндөрт хөөргөж чадвал бид цаашид улс орныхоо хаанаас ч интернэтэд холбогдох боломж бүрдэнэ. 

ДДиш, Монсат зэрэг компаниуд гаднын хиймэл дагуулд жилд 9.2 сая ам.долларын төлбөр төлдөг. Энэ тоо жил ирэх тусам өсөж байна. Хэрэв үндэсний хиймэл дагуултай болчихвол гаднын хиймэл дагуулд төлж байгаа төлбөрийг үндэснийхдээ өгнө гэсэн үг" гэж сайд Н.Учрал хэлсэн юм.

Өмнө нь хөөргөж байсан Мазаалай, ONDOSAT-ын OWL1, 2 зэрэг хиймэл дагуул нь зөвхөн тандан судалгааных байжээ. 

36,000 км-ын өндөрт хөөргөх үндэсний хиймэл дагуул нь ойролцоогоор 3,500 кг орчим жинтэй, 15-18 жил сансарт байрлуулах төлөвлөгдөж буй юм. Мөн газрын дөрвөн станц байгуулж, 16 зооноор Монгол Улсын нутаг дэвсгэрийг интернэтийн сүлжээгээр хангах юм байна.

ChinggesSat хэмээх манай улсын үндэсний хиймэл дагуулыг Италийн оролцоотой, Францын төрийн өмчийн  "Thales Alenia" компани нь бүтээх бөгөөд өмнө нь 30 гаруй хиймэл дагуул бүтээсэн туршлагатай юм байна. 

ЗГХЭГ-ын дарга Н.Учрал "Thales Alenia ТЭЗҮ-дээ газрын дөрвөн станц байгуулахаар тусгасан. Орбитод байдаг Наран станц төв удирдлага нь байх бөгөөд Дорнод, Баян-Өлгий, Дархан-Уул аймагт байгуулснаар хиймэл дагуулаа өөрсдөө удирдах боломжтой болно. 

 

Хиймэл дагуул хөөргөснөөр 

• Гамшиг ослоос шалтгаалж амиа алдаж хүмүүсийн тоог 30 хувь бууруулна
• Агаарын бохирдлыг хэмжинэ
• Цаг агаарын урьдчилан сэргийлэх бүх талын мэдээллийг авна
• Зудын гамшиг 10 хувь буурна
• Ой хээрийн түймэр 10 хувь багасна
• Алслагдсан бүс нутгийн эрүүл мэндийн зардал 10 хувь буурна
• Боловсролын ялгаа 50 хувиар багасна гэж үзэж байна.

2027 онд хиймэл дагуулаа бүтээж дуусгаад тээвэрлэн сансрын уудам орон зайд гаргахаар төлөвлөсөн. Өнгөрсөн хугацаанд Олон улсын цахилгаан холбооны байгууллагаас сансар дахь байршлыг гурван удаа баталгаажуулсан. Хамгийн сүүлд "Чингис" гэдэг байршлыг авсан" гэв.