Гэрэл зургийг Дундговь аймгийн ИТХ-ын дарга С.Од-Эрдэнийн фэйсбүүк хуудсаас авав.

Дундговь аймгийн Өлзийт суманд уран олборлолтын үйлдвэр барих үйл ажиллагааг эсэргүүцэж, нутгийн иргэд “Урангүй Монгол, хууль бус ураны эсрэг дуу хоолой” сэдвээр өнөөдөр мэдээлэл хийлээ.

Тухайн сумын нутагт уран олборлолтын үйлдвэр барих гэж байгаа "Гурван сайхан" гэх компани анх 1994 оноос хайгуул явуулж, 2018 онд үйлдвэр барих үйл ажиллагааг эхлүүлсэн бөгөөд үүнийг иргэд олон удаа эсэргүүцэж, төр засагт хандсан ч тодорхой хариу ирүүлдэггүй. Өнгөрсөн долдугаар сараас тэдний тус компанитай тэмцэх тэмцэл ширүүсэж, малчид эрүүл мэндээрээ хохирч байгаа талаар тэд ярилаа.

"Манай нутгийн гүний усны нөөц рүү хүхрийн хүчлийн уусмал шахаж туршилт хийснийгээ огт хоргүй гэж тайлбарладаг"

Тус сумын иргэдийн төлөөлөл "Манай нутагт уран олборлолтын үйлдвэр барихыг эсэргүүцэн, нийт 1,000 хүний гарын үсэг цуглуулж, өнөөдөр төрийн гурван өндөрлөгт шаардлага хүргүүлж байна.

Бид зөвхөн ураны олборлолт хортой, цаашид бид хордож магадгүй гэсэн хоосон хардалтаар эсэргүүцээгүй бөгөөд маш олон баримт бий.

Тухайлбал, уранаас болж мал үхэж, ургийн гажигтай төл маш олноор гардаг талаар Мал эмнэлэг зэрэг байгууллагаар шинжлүүлэхэд ямар нэг халдварт өвчин биш, цаашид нарийвчлан судлах гэсэн хариу ирдэг. Ургийн гажиг нь халдварт өвчин биш тул МЭЕГ үзүүлэн маягаар хадгалж байгаа гэх баримтууд бий.

Мөн манай нутгийн иргэдийн хорт хавдрын өвчлөл, түүнээс шалтгаалсан нас баралтын судалгаагаар бусад сум, багийн иргэдээс хоёр дахин их өвчлөлтэй байна гэсэн дүн гарсан.

Түүнчлэн дээрх компани 1998-2000 онд манай нутгийн хүн амын ундаалдаг усны яг дэргэд нь хүхрийн хүчлийн уусмал шахаж, ураны туршилтыг Монголд анх удаа, ямар ч хяналтгүйгээр хийсэн байсныг бид сүүлд мэдсэн. Тэд манай нутгийн гүний усны нөөц рүү хүхрийн хүчлийн уусмал шахаж туршилт хийснийгээ огт хоргүй гэж тайлбарладаг.

Үүнийг Монгол Улсын хууль, дүрмийг гадаадын нэг компани төр засаг, ард иргэдтэй нь доромжилж байна гэж үзэхээр байна. Тиймээс өнөөдөр 17 дахь удаагийнхаа шаардаж бичгийг төр засагт хүргүүлж байна.

Нутгийнхан төр засгаас ажлын байр, бэлчээр, ус гээд юу ч нэхээгүй. Зөвхөн биднийг эцэг, өвөгдөөрөө олон зуун жил амьдарч ирсэн газар нутагт Үндсэн хуульд заасан эрхийнхээ дагуу эрүүл аюулгүй орчинд, амгалан тайван амьдруулаад өгөөч гэж л гуйж байна. Нутаг орныхоо төлөө бид эцсээ хүртэл тэмцэнэ” хэмээн ярилаа.

"Ураны хор нөлөө нь одооноос малчдад нөлөөлж эхэлсэн"

Дундговь аймгийн Өлзийт сумын Буянт багийн малчин н.Ганцолмон “Манай багт нэр бүхий компани малчдын зөвшөөрөлгүйгээр уран гэх хорыг олборлох гэж байгааг иргэд маш ихээр эсэргүүцэж байна. Хэрэв цаашид уран олборлоод эхэлбэл малчид бид яаж амьдрах вэ.

Өмнөх гашуун туршлагаас дурдахад, Дорноговь аймгийн Улаанбадрах суманд өнөөдөр эрүүл мал гэж байхгүй. Тус сумын малчид ойрхон сумын малчдаасаа эрүүл малын гэдэс, толгой худалдан авч идэхийг хүсэмжлэх болсон. Манай нутгийн иргэд нүүгээд явъя гэхээр энэ олуулаа хаашаа очиж амьдрах вэ.

Мөн ураны хор нөлөө нь одооноос манай нутгийн малчдад нөлөөлж эхэллээ. Тодруулбал, хэд хэдэн айлын махыг урантай газрын мах гэд буцаасан тохиолдол гарсан. Төр засгаас бидний амьдарч байгаа газрыг зөвхөн онгон дагшин байгалиар нь үлдээхийг хүсэж байна.

Монгол нүүдэлчин өв соёл зөвхөн малчин ард иргэд дээр тогтдог. Энэ хэвээрээ уран олборлуулж, иргэдээ золиосонд гаргах гэж байгаа юм уу. Үүнийг төр засаг анхаараач” гэсэн юм.