Тавантолгойн цахилгаан станцын хөрөнгө оруулалтын 70%-ийг Хөгжлийн Банк босгоно

    Монгол Улсын эрчим хүчний эх үүсвэрийн 20 хувийг импортоор авч байна. Тэгвэл Засгийн газрын 2020-2024 оны мөрийн хөтөлбөрт эрчим хүчийг дотоодоосоо 100 хувь хангах зорилт тусгаад буй.

Монгол Улс эрчим хүчээ дотоодоосоо 100 хувийн хангахын тулд томоохон төслүүдийг хэрэгжүүлэх шаардлагатай болно.

Ялангуяа эдийн засгийг тэтгэгч уул уурхайн төслүүдийг эрчим хүчээр хангахын тулд Тавантолгой цахилгаан станц зайлшгүй шаардлагатай байгаа билээ. Мөн Багануурын цахилгаан станцын төсөл хүлээгдсээр байна.

Эдгээр төслүүд болон эрчим хүчний үнийн бодлогын талаар энэ Даваа гарагийн “Нүүдэл Шийдэл” нэвтрүүлгээр хөндлөө.

“Оюу Толгой” ХХК (ОТ) эрчим хүчний хэрэгцээгээ урд хөршөөс авч байгаа бөгөөд жил бүр дунджаар 120 сая долларыг цахилгааны төлбөрт төлж байна.

2009 онд байгуулсан ОТ-н хөрөнгө оруулалтын гэрээний 7.3-т “Хөрөнгө оруулагч нь Үйлдвэрлэлийн үйл ажиллагаа эхэлсэн өдрөөс хойш 4 /дөрөв/ жилийн дотор Оюу толгой төслийн эрчим хүчний нийт хэрэгцээгээ Монгол Улсын нутаг дэвсгэр дэх дор дурдсан нэг буюу түүнээс дээш эх үүсвэрээс сонгон хангана:

• 7.3.1. Хөрөнгө оруулагчийн санхүүжүүлсэн, эсхүл барьсан, нүүрсээр ажиллах цахилгаан станц;
   
• 7.3.2. Гуравдагч этгээдийн санхүүжүүлсэн, эсхүл барьсан, нүүрсээр ажиллах цахилгаан станц;
   
• 7.3.3. Монгол Улсын цахилгаан эрчим хүчний сүлжээ” гэж зааж өгсөн байдаг.

Монгол Улсын Засгийн газар, Рио Тинто нар цахилгаан станцын асуудалд шийдэл эрэлхийлсээр эцэстээ Монголын Засгийн газар энэ оны дөрөвдүгээр сард Тавантолгойн цахилгаан станцын хөрөнгө оруулалтыг хариуцах шийдвэр гаргасан билээ.

Рио Тинтогийн Монгол дахь үйл ажиллагаа хариуцсан захирал Даниэл Ворралд 2020 оны аравдугаар сарын 28-нд “Өдрийн сонин”-д өгсөн ярилцлагадаа ОТ төслийн хамгийн том асуудлын нэг нь цахилгаан станцын асуудал байгааг дурдсан юм.

ОТ 2019 онд БНХАУ-аас импортоор 326.6 тэрбум төгрөгөөр буюу 1 тэрбум 319.5 сая квт/цаг цахилгаан худалдан авсан. Худалдаж авсан цахилгааны дундаж үнэ нэмэгдсэн өртгийн албан татвартай дүнгээр квт/цаг нь 272.3 төгрөг байна. Харин төвийн бүсийн нэгдсэн сүлжээ ОХУ-ын импортоор дунджаар квт/цагийг нь 9-9.5 ам.центээр худалдаж авч байна. 

“Нүүдэл Шийдэл” нэвтрүүлгийн үеэр Эрчим хүчний сайдын зөвлөх П.Товуудоржоос “Тавантолгойн цахилгаан станцыг барих 700 сая долларын 30 хувийг Эрдэнэс Тавантолгой гаргана гэсэн мэдээлэл гарсан. 2021 оны долдугаар сараас өмнө үлдсэн 70 хувийн санхүүжилтийг босгох боломжтой юу?” гэж асуухад  П.Товуудорж “Станцыг барих дундаж хугацаа бол 48 сар. Дөрвөн жилийн хугацаанд барьдаг. 2021 оны долдугаар сард барилгын ажил эхлэхэд 2025 онд энэ станц ашиглалтад орсон байх учиртай. Тэгэхээр өнөөдрийн хувьд 30 хувийг Эрдэнэс Тавантолгой зээл биш хөрөнгө оруулалт хэлбэрээр хувьцааг эзэмшихээр оруулж байгаа. Энэ бол маш том дэмжлэг. Гадны банк санхүүгийн байгууллагаас тодорхой хэмжээний мөнгө босгоход багадаа 15-20 хувийг дотоодоос өөрсдөөсөө санхүүжилт гаргахыг шаарддаг. Тэгэхээр Сангийн яам 400-500 сая долларыг босгоход асуудал биш гэж бид үзэж байгаа. Тийм учраас 70 хувийг Хөгжлийн банкаараа дамжуулаад санхүүжилт татах боломжтой” гэсэн юм.