Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн ивээл дор зохион байгуулагдаж буй “Эрүүл хүүхэд эх орны ирээдүй” хүүхдийн эмч нарын улсын зөвлөгөөн арваннэгдүгээр сарын 9-нд Төрийн ордны Их танхимд боллоо. Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга зөвлөгөөнд оролцож буй хүүхдийн эмч нарт хандан үг хэлжээ.

Тэрбээр "Манай хүн амын 36 хувийг 16 хүртэлх насны хүүхдүүд эзэлдэг, Монгол Улс үндсэндээ хүүхэд, залуучуудын орон билээ. Бид үүнийг сайн мэднэ. Тийм учраас хүүхэд, залуусыг эрүүл саруул өсгөн бойжуулахад эмч мэргэжилтний мэдлэг, ур чадвар чухал ач холбогдолтой.

Аливаа улсын хөгжлийг хүний хөгжлөөр, тэр дундаа эх, хүүхдийн эрүүл мэндийн үзүүлэлтээр нь дүгнэх олон улсад тогтсон жишиг бий. ХХ зууны эхээр Монгол Улс 600 мянган хүн амтай, нярайн бараг 50 хувь нь төрөх үед болон төрсний дараа энддэг байжээ. ХХI зууны эхээр буюу 2015 он гэхэд Монгол Улс нярайн эндэгдлийг эрс багасгаж Мянганы хөгжлийн зорилтыг хангасан дэлхийн 9 орны нэгээр шалгарсан байдаг юм байна.

Мянганы хөгжлийн зорилтыг хангаж, мянган амьд төрөлтөд ногдох нялхсын эндэгдлийг 4.7 дахин, 5 хүртэлх насны хүүхдийн эндэгдлийг 5.2 дахин бууруулахад хүүхдийн эмч , асрагч, сувилагч нарын оруулсан хувь нэмэр, сэтгэл зүтгэл нэн их байдгийг хэлэхэд таатай байна.

 

Цаашид анхаарч, сайжруулах зүйлс бидэнд цөөнгүй бий. Сэтгэл зовоож буй тоонуудыг дурдахад ч хүнд байна. Тав хүртэлх насандаа эндсэн хүүхдүүдийн 86.4 хувь нь өвчнөөр, 13.6 хувь нь осол, гэмтлийн улмаас эндсэн ба 72.6 хувь нь эмнэлэгт, 27.4 хувь нь эмнэлгээс гадуур эндэж байна.

Хүйтний улиралд агаарын бохирдол болон амьсгалын замын халдварт өвчний тархалтын улмаас нялх хүүхдүүд олноороо өвдөж, тэднийг хүлээн авах эмнэлгийн ор хүрэлцэхгүй, ачааллаа дийлэхгүй байгааг өнгөрсөн өвөл биеэр явж харсан. Тэрнээс хойш нөхцөл байдал сайжирсан гэж итгэхгүй байна. Энэ тал дээр салбарын сайд анхаарал хандуулж, Засгийн газар хувь нэмэр оруулах байх гэж бодож байна.

Гэтэл 2019 оны улсын төсөвт нялх хүүхдийн эрүүл мэндийг хамгаалах, эмнэлгийн нөхцөл байдлыг сайжруулах, эмч, сувилагчдын цалин, нийгмийн асуудлыг шийдвэрлэх чиглэлээр олигтой хөрөнгө төсөвлөөгүй байгаа. Төсвийн зардлыг танах, ядаж 15 хувийн хэмнэлт гаргах санал хүргүүлсээр байтал УИХ-ын гишүүд өөрсдийн тойрогтоо зарцуулах мөнгөний тоог 5 тэрбумаас 8 тэрбум хүртэл өсгөсөн эмгэнэлтэй нөхцөл байдал та бидний нүдэн дээр ил байгааг олон бүгдээрээ харсаар, сонссоор бухимдсаар л сууж байна.

Хэрвээ УИХ-ын дарга нь төсвийн зардлыг 10 хувь, Ерөнхийлөгчийн зүгээс 15 хувь хэмнэх санал гаргасныг хэрэгжүүлбэл 500 сая ам.доллар буюу 1.3 их наяд төгрөг сулрах боломж байсан. Энэ мөнгөнөөс эрүүл мэндийн салбарт тулгамдсан олон асуудлыг шийдвэрлэж болно. Гэтэл та бидний итгэлийг авч сонгогдсон эрхэм гишүүд маань энэ талаар бодохыг ч хүсэхгүй, зөвхөн айсуй сонгуульд л бэлтгээд, хүү багатай нэн хөнгөлөлттэй нөхцөл бүхий зээл авахаар уралдаж байгааг л бид харж, эмгэнэн байна. УИХ-ын гишүүн гэдэг бол цэвэр итгэлийн албан тушаал. Тийн байтал олны итгэлийг урвуулан ашиглана гэдэг бол хүлцэж, тэвчиж болшгүй гэмт үйлдэл мөн. Эмч, багш нарын цалинг нэмэх мөнгө байхгүй гэж байсан. Үнэн хэрэг дээрээ ямар их боломж байсныг ЖДҮХС-ийн зээлийг эрх мэдэлтнүүд хувааж авсан явдал тод харууллаа.

Та бүхэн энэхүү чуулган дээр цаашдын зорилтоо биелүүлэхийн тулд ямар өөрчлөлт, сайжруулалт хийх талаар нухацтай хэлэлцэж, тодорхой санал гаргаарай. Гэхдээ та бүхний төлөвлөсөн, зорьсон ажил, хөрөнгө оруулалт зөв, оновчтой байх эсэх нь та бүхнээс гэхээсээ илүүтэй салбарын удирдлага, нийт улс орны засаглалд шударга ёс, хуулийн засаглал хэрэгжиж чадах эсэхээс л хамаарна гэдгийг болгоож, тооцно биз ээ.

Бид одоо л эрс шинэчлэхгүй бол, иргэд  нийтээрээ шаардаж, засаж сайжруулахгүй бол бүх зүйл хатангиршиж, уруудах доройтох зам руугаа орох чиглэл тодорч байгаа нь Монголын эмгэнэл юм.

Ганц эрүүл мэндийн салбарт гэлтгүй Монголын нийгмийн бэрхшээл, хүндрэл нь дээрээ шударга засаглаж чадахгүй байгаагаас голлон хамаарч байгааг бид бүгд мэдэж байна. Жирийн ажилтан ажилчид, эмч сувилагчид бол ажилдаа чин сэтгэлээсээ хандаж, өөрсдийн амьдралын бэрхшээлийг хойш тавин хүн ардынхаа эрүүл мэндийн манаанд өдөр шөнө ялгалгүй зогсож байгаа, иргэддээ өөрсдийн боломжоос ч давсан үйлчилгээг үзүүлсээр байгаа та бүхний хичээл зүтгэлд, түмнийхээ төлөөх чин  сэтгэлд тань нийт иргэдийнхээ өмнөөс хүндэтгэл илэрхийлье.

УИХ-ын гишүүд бас тангараг өргөдөг. Эмч, багш нартай л адилхан

 

Мөн хэлэхгүй байж болохгүй хэд, хэдэн шүүмжлэл хэлье. Өнөөдөр 21-р зуунд хөдөө орон нутагт, ялангуяа алслагдсан сумдад улсын төсвөөр баригдаж байгаа цэцэрлэг, сургууль, эмнэлгийн байр дотроо халуун, хүйтэн усгүй, бие засах газаргүй байна. Ийм байрыг улсын төсөвт суулгаж, барьсаар байна. Төсвийг үнэхээр иймэрхүү зүйлд үрсээр байх уу, гэдэгт тодорхой санал хэлэх хэрэгтэй. Ялангуяа, салбарын сайд нь тодорхой санал гаргаж, Засгийн газартаа хүргүүлэх хэрэгтэй.

Өнөөдрийн хуралд Сангийн сайдыг оролцуулан үүрэг, чиглэл өгөх хэрэгтэй байсан. Агаарын бохирдол, гэр хороолол гээд олон асуудалд анхаарах хэрэгтэй. Ямар арга хэмжээ авч байгаа нь тодорхой бус байна. Өнгөрсөн хугацаанд зөвхөн утаанд 500 орчим тэрбум төгрөг зарцуулсан. Үр дүн гарч байгаа юу. Үр дүн гарахгүй байгаа. Хамгийн их хохирч байгаа нь эхчүүд болж байна. Төрөхөөс өмнөх эндэгдэл олон гарч байгаа.

Бид ямар байдлаар хандаж, хэнд ямар шаардлага тавих вэ, гэдгээ энэ зөвлөгөөнөөр ярих хэрэгтэй. Мөн эмч, багш нар төвөөс алс газар ажиллах тусам цалин нь нэмэгдэж байдаг тогтолцоо байдаг. Алийн болгон бид тангараг өргөсөн нэрээр өөрсдийн эрх ашиг, амьдралыг золиосолж явах вэ. УИХ-ын гишүүд бас тангараг өргөдөг. Эмч, багш нартай л адилхан. Гэтэл тэд тангаргаа биелүүлж эсвэл няцаж байна уу гэдгийг та бүхэн ярилцаарай" гэжээ.

Эх сурвалж: Ерөнхийлөгчийн хэвлэлийн алба