Таван жилийн дараа мэргэжлийн ямар УР ЧАДВАРууд чухал болох вэ?

Саяхан жил бүр уламжлал болон зохион байгуулагддаг Давосын олон улсын эдийн засгийн форум болж өнгөрсөн. Энэ форум дээр зөвхөн үйлдвэрийн хувьсгал, хөрөнгийн зах зээл дээрх хэлбэлзэл, газрын тосны үнэ болон цагаачлалын асуудлын талаар хэлэлцээд өнгөрсөнгүй. Форумын үеэр таван жилийн дараа чухалд тооцогдох мэргэжил, дадал ур чадварын жагсаалтыг гаргажээ. Энэ жагсаалтанд хүний хөгжлийг хоёр чухал чиг хандлага болох нийгэм болон соёлын чиглэл гэж хуваасан байна. 

1. Асуудлыг цогцоор нь олон түвшнээр шийдэх чадвар (Complex problem solving)

Хүн асуудлын мөн чанарыг олж харан, үр дагавар биш харин шалтгааныг нь шийдвэрлэх чадвартай байх ёстой. Тухайлбал, хатагтай эмч дээр очоод “турмаар байна” гэж хэлэхэд эмч амттан идэхээ болихыг зөвлөжээ. Гэтэл энд амттан идсэнд хамаг учир байгаа юм биш харин дотоод шүүрлийн булчирхайн үйл ажиллагаа, өдрийн горим, гэр бүл дэх уур амьсгал болон бусад шалтгаанаас үүдэлтэй байх нь бий. 

Ингээд, аливаа асуудлуудыг цогцоор нь бүхэлд нь шийдвэрлэх чадвартай, хамгийн илт байгаа зүйлсийг биш бусад хүчин зүйлсийг олж харахын тулд юунд анхаарлаа хандуулах шаардлагатайг мэддэг мэргэжилтнүүд ирээдүйд улам эрэлт хэрэгцээтэй болох нь. 

2. Шүүмжлэлт сэтгэлгээ  (Critical thinking)

Ирж буй мэдээлэл, түүгээр ч үл барам өөрийн итгэл үнэмшилд ч эргэлзэн сэтгэж чадах нь мөн л чухал чадваруудын нэгд орох нь. “Бүгд бидний төсөөлж байсан шиг  ажиллахгүй байгаа юм биш биз” гэсэн асуулт нь хөгжилд түлхэц болдог тул шүүмжлэлт сэтгэлгээ нэн чухал. 

3. Бүтээлч чадвар (Creativity)

Бүтээлч эхлэл бол байхгүй зүйлийг олж харах чадвар юм.  Микеланжелогоос Давидын баримлыг хэрхэн бүтээсэн талаар асуухад “Би гантигны хэлтэрхийг сахиусан тэнгэр болгож харсан, ингээд л түүнийг чөлөөлөхийг хүссэн юм” хэмээн хариулж байсан гэдэг. 

4. Хүмүүсийг удирдах чадвар (People management)

Хүмүүсийг удирдах нь удирдагчид чухал шийдвэр гаргах тухай нарийн шинжлэх ухаан юм.  Ажилтнууд ажлын цаг дуусахад огло харайн гардаг шигээ ажилдаа ирэхдээ дуртай яаран ирдэг болгохын тулд ажилтнуудад ямар сэдэл өгөхөө мэддэг байх нь тун чухал.

Хүнийг ажилд авахдаа алдаа гаргахгүй байх, ажлаа сайн хийсэн нэгний албан тушаалыг нэмэгдүүлэх, баг хамт олны дундах сөргөлдөөнийг арилгах гээд олон асуудлуудын хариултыг мэддэг байх нь хүмүүсийг удирдах чадвар юм. 

5. Хүмүүстэй хамтран ажиллах (Coordinating with others) 

Та бизнес эрхэлдэг ч хүмүүстэй харилцах тал дээрээ учир дутагдалтай бол хэнтэй ч хэл амаа ололцон харилцаж чаддаг хүмүүсийг ажилд авах хэрэгтэй. 

6. Сэтгэл хөдлөлийн оюун ухаан  (Emotional intelligence)

1955 онд Америкийн сэтгэл судлаач Дэниел Гоулман “Сэтгэл хөдлөлийн оюун ухаан” нэртэй ном гаргаж, энэ ном нь тэр дороо л шилдэг борлуулалттай ном болж байлаа.

Өнөөдөр сэтгэл хөдлөлийн оюун ухаан гэсэн ойлголтын дор бусад хүмүүсийн болон өөрийн сэтгэл хөдлөл, эрмэлзэл, сэдлийг ойлгох чадвар, түүнчлэн өөрийн болон бусад хүмүүсийн сэтгэл хөдлөлийг удирдах дадал чадварыг багтаадаг. 

7. Өөрийн үзэл бодлыг тодорхойлж, шийдвэр гаргах (Judgment and decision-making)

Мэдэх, чадах эсэх нь хэнд ч сонин биш. Харин үзэл бодлоо тодорхойлж, шийдвэр гаргах нь нэн чухал. Бүхий л зүйл дээр бие даасан чадвартай байх ёстой. 

8. Үйлчилгээний чиг хандлагыг тогтоох  (Service orientation)

Шинжээчдийн таамаглаж байгаагаар дэлхий даяар үйлчилгээний хүрээ улам өсөх бөгөөд сайн үйлчилгээ алт шиг үнэлэгдэх гэнэ. 

9. Хэлэлцээр хийх чадвар (Negotiation)

Тодорхой тайлбарлаж, итгэл үнэмшилтэй байна гэдэг нь маш хэрэгцээтэй дадал чадвар юм. Үүний хамгийн том давуу тал нь хэн бүр энэ чадварыг эзэмших боломжтой. 

10. Оюун ухааны уян хатан байдал  (Cognitive flexibility)

Оюун ухааны уян хатан байдал гэдэг нь нэг бодлоос нөгөөд хурдан шилжих, түүнчлэн хэд хэдэн зүйлсийг нэг дор эргэцүүлэн бодох чадвар юм. 

Жагсаалтаас харахад 10 чадвараас 5 нь хүмүүстэй харилцах, хэлэлцэн тохиролцох, тэднийг удирдах, хүмүүсийг ойлгож, тэдэнд үйлчилж чадах чадвартай шууд холбоотой байна. Харин 10 чадвараас дөрөв нь түргэн сэтгэх, мөн чанарыг олж харах, асуудлын шийдлийг олох, шинэ төсөл санаа гаргах гэсэн тархи оюуны чадвартай шууд хамааралтай байгаа юм. 

Эх сурвалж: segodnya.ua