Ц.Дашцэрэн: Олон улсын жишгээр “хүмүүсийн уулзах цэг” болж чадсан худалдааны төвүүд амжилттайгаар олон жил оршин тогтнож байна

Нийслэл хотын хөгжил цэцэглэлтийг хойд бүс рүү тэлж, олон нийтэд зориулсан амрах тухлах, салхилах орчныг бүрдүүлсэн анхдагч концепцтой, худалдаа үйлчилгээний салбарт шинэ соёлыг хэрэглэгчдэдээ ойртуулж буй маш сонирхолтой төслийг хэрэгжүүлэгч ‘’Мастер групп’’-ийн Ерөнхий захирал Ц.Дашцэрэнтэй ярилцлаа.

- Мастер Группийн хувьд урьд нь оффисын зориулалтай барилгын хэд хэдэн төсөл хэрэгжүүлж байсан чамгүй туршлагатай. Одоо худалдаа үйлчилгээний төсөл хэрэгжүүлж байна. Төсөл хэрэгжүүлэгчийн өнцгөөс харахад энэ хоёр зах зээлийн ялгаа ямар байна?

Маш их ялгаатай, биднийг цоо шинэ зах зээл угтаж авсан. Өөрсдийн хийж буй бизнесээс шалтгаалсан эрс тэс ялгаатай. Тухайлбал худалдаа үйлчилгээний салбарт бизнес эрхэлж байгаа хүмүүс талбай худалдан авахдаа бизнесийн орчин буюу хүний хөл хөдөлгөөнийг чухалчилдаг бол оффисын талбай худалдан авч байгаа хүмүүс үл хөдлөх хөрөнгө худалдан авч байна гэж үздэг. Тэгэхээр тэдний үндсэн хэрэгцээ шаардлага ялгаатай гэсэн үг. Худалдаа үйлчилгээний төв бол олон нийтэд зориулсан барилга, харин оффис бол ажлын байрны зориулалттай.

- Тийм ч учраас бид “Go.to market” төслийг хэрэгжүүлэхдээ гоё сайхан, бат бөх барилга барихаас ч илүү чухал зүйл нь хүний хөл хөдөлгөөнийг их байлгах, татах хүчийг бүрдүүлэх, ирсэн хүмүүсийг тав тухтай байлгах, хүн төвтэй-хүүхдэд ээлтэй орчин бүрдүүлэх, эргэн тойронтойгоо зөв эко систем үүсгэх зэрэгт илүү анхаарал хандуулж байна.

 

- Go.to market төслийг хэрэгжүүлэх санааг хэрхэн олсон бэ?

Төслийг эхлүүлэхээсээ өмнө заавал худалдаа үйлчилгээний төсөл хэрэгжүүлнэ гэж шийдээгүй байсан. Хаана ямар эрэлт үүссэн байна? ямар нийлүүлэлт хийгдэж байна? гээд суурь судалдаа хийж үзээд худалдаа үйлчилгээ, коммюнити центр, энтертайнмент салбарт эрэлт хэрэгцээ өндөртэй, өрсөлдөөний ялгарал сайтай, олон улсын шинэ чиг хандлагыг тусгасан бүтээн байгуулалт хийхээр шийдсэн.

- Мэдээж маш олон талын судалгаа хийсэн байх. Судалгаагаар гарсан гол үр дүнгээс танилцуулж болох уу?

Манай компанийн бусдаас ялгарах онцлог бол судалгаа гэж би боддог. Анх 2008 онд 6 ажилтантай компаниа эхлүүлэхэд 2 нь судлаач байсан. Бид судалгаанд маш их хүч, хөрөнгө оруулалт, цаг хугацаа зориулдаг. Ялангуяа шинэ төсөл эхлүүлэхийн өмнө зах зээлийн цогц судалгаа хийдэг.

Go.to market төслийг хэрэгжүүлэхийн тулд 2.5 жилийн хугацаанд 27 төрлийн багц судалгаа хийсэн байна. Нэг судалгаагаа цаг хугацааны өөр өөр үечлэлд давтан хийж баталгаажуулдаг. Жишээ нь хэрэглэгчийн судалгаа гэхэд 1,400 хүнээс, бизнес эрхлэгч 1200 хүнээс түүвэр судалгаа авсан гэх мэт. Өндөр хөгжилтэй орнуудын худалдаа үйлчилгээний төвүүдийн чиг хандлага хаашаа чиглэж байна, хэрэглэгчийн зан төлөв яаж өөрчлөгдөж байна, ямар худалдааны төвүүд амжилттай байдаг, ямар нь амжилтгүй болдог талаар дотоодын зах зээлийн болон гадаад benchmark жишиг судалгааг хийсэн. Ингэхдээ олон улсын ISO стандартаар судалгаа хийдэг мэргэжлийн судалгааны байгууллагууд болох MMCG, SICA болон МУИС-ын социологийн тэнхимийн багш нараар удирдуулсан багуудтай хамтран ажилласан. Бид 7 хэмжиж биш 14 хэмжиж нэг огтолсон гэхэд болно.

 

- Байршил нь анхаарал их татаж байна. Байршил сонголтын талаар дэлгэрэнгүй хэлбэл

Байршил сонгохын тулд Улаанбаатар хотыг 39 бүсэд хувааж байгаад нарийвчилсан судалгаа хийсэн. Хаана нь нийлүүлэлт хийгдэж байна, эрэлт хаана хамгийн их байна? дараагийн өсөлт хаана явагдах гэж байна гэх мэт. Ингэж судлаад 5 байрлал шигшигдэж гарсан. Эдгээр 5 байршилд консепц тестлэх судалгааг үйлчлүүлэгч болон бизнес эрхлэгчийн аль алин дээр нь хийхэд 3 байршил эрэмбэлэгдсэн. Тэгээд бид №1-ээр гарсан байршлыг сонгосон. Энэ байршил бол худалдаа үйлчилгээний төвийн хувьд хамгийн эрэлт ихтэй, өрсөлдөөн бага, зах зээлийн ирээдүйн өсөлт өндөр байршил.

Олон улсын жишгээр худалдааны төвийн гол хэрэглэгч нь 500м радиус доторх буюу алхаад ирэхэд 10мин хүртэл хугацаа зарцуулах хүмүүс. Дараагийнх нь 2км радиус дотор буюу машинаар явахад 5-10 мин зарцуулах үйлчлүүлэгчид, тэгээд зам дагуу буюу ороход хялбар байршсан үйлчлүүлэгч байдаг. Go.to-ийн хувьд энэ 3 төрлийн хэрэглэгчид өөр өөр давтамжтай ирнэ гэж тооцоход өдөрт дунджаар 12-14 мянган үйлчлүүлэгчидтэй байна гэж тооцоологдсон. Энэ нь ойролцоогоор ХУД-ийн Имарт, УИД, Сандай, Дүнжингарав төв шиг хүнтэй гэсэн үг.

 

- “Go.to market” нь хотын төвөөс ердөө 1,5км зайтай байршсан байхад яагаад “хойд бүсийн хамгийн том зах” гэж нэрлэж байгаа вэ?

Нийслэл хотыг баруун, зүүн, хойд, урд болон төвийн гэж 5 хэсэгт хувааж үзвэл хамаг л гоё сайхан, хөгжингүй бүхэн хотын төвөөр болон урагшаа төвлөрч байна. Шинэ худалдааны төвүүд бас Зайсан, Яармаг болон хотын төвөөр баригдаад, нийлүүлэлт нь эрэлтээсээ давсан. Гэтэл үйлчлүүлэгчийн хувьд замын түгжрэлд орох сонирхолгүй, завгүй амьдралын хэмнэлээс шалтгаалаад гэрийнхээ ойроос, зам дагуу худалдан авалтаа хийхийг хүсэж байна. Бид яг энэ хэрэгцээг олж хараад, 178 мянган айл өрхийн зах зээлтэй хойд бүсийг зорилтод зах зээл гэж үзээд хойшоо явдаг төв замыг түшиглэсэн.

Энэ бүсэд шинэ орон сууцны барилгажилт эрчимтэй явагдаж хүн амын нягтрал нэмэгдэж байна. Мөн Үндэсний урлагийн их театр, татварын газар, эмнэлэг зэрэг томоохон барилгууд баригдаж байгаа хэр нь хүмүүсийг уулзуулах, коммюнити үүсгэх, үйлчилгээ авах боломжтой цогцолбор байхгүй учир бид энэ байршлыг сонгосон.

- Төсөл бүрэн ашиглалтад орсноор хүрээлэн буй орчиндоо ямар үнэ цэнийг өгөх вэ?

Олон улсын benchmark судалгаа хийхэд хамгийн чухал нь уулзах цэг болж чаддаг төвүүд амжилттайгаар олон жил оршин тогтнодог юм байна. Тэрийг community lifestyle center гэдэг. Энэ нь хүмүүс худалдан авалт хийж үйлчилгээ авангаа хүүхдээ тоглуулдаг, найз нөхөдтэйгөө уулздаг, хэн хэн нь уулзахад дундаа ойрхон, нийтийн эзэмшлийн өргөн талбайтай, заавал мөнгө төлж нэг газар орох биш зүгээр уулзаад суух боломжтой тийм орчныг хэлж байгаа юм.

Бидний хувьд барилгын дээврийг ашиглалттай болгосон, мөн гадна террас хэсэг нийлээд 5,100м.кв талбайг олон нийтийн үнэгүй амарч тухалж болох орон зайг маш тав тухтай, шинэлэг тохижилтоор бүтээж байгаа. Зарим худалдааны төвүүд шиг дээрээ 16 ч юм уу давхар орон сууц бариад илүү ашиг олж болох байсан ч үүнээс татгалзсан. Энд хүмүүс гэр бүлээрээ ирлээ гэхэд бүгд хийх зүйлтэй байх нь чухал. Ингэснээр энэ бүсийн хэрэглэгчдийн одоогийн амьдралын хэв маягт шинэ зүйлийг бүтээж байна. Барилгын дотор хэсгийг ч мөн ийм маягаар шийдсэн. 4 давхраас шууд дээвэр рүү гарах  5ш явган шат, 4ш лифттэй. Дотроо хоёр, гурав, дөрвөн давхрыг холбосон void орон зайг хоёр ч хэсэгт шийдсэнээрээ бусдаас ялгаатай.

 

- Go.to market-ийн ирээдүйг та хэрхэн төсөөлж байна. Өмнө нь дурдсан бусад эрэлт хэрэгцээтэй байршилд салбар нээгдэх үү?

Өмнөх байршлын судалгаагаар эрэмбэлэгдэж гарч ирсэн байршлууд дээр дахин хэрэглэгчийн судалгаа хийгдэж байгаа. Яг хэрэгжүүлэх боломжтой байна уу? гэсэн хяналтын судалгааны үр дүнгээс шийдэгдэнэ. Барилга энэ оны сүүлээр ашиглалтад орно. Барилгын явц одоогоор 60 гаруй хувьтай явагдаж байгаа ч талбайн дүүргэлт 50% хүрээд байна. Үл хөдлөх хөрөнгийн зах зээлд энэ нь борлуулалтын сайн үр дүн юм.

 

Бас нэг онцлох зүйл нь Go.to market ногоон барилгын шалгуурыг хангаж "Европын Сэргээн Босголт Хөгжлийн Банк"-ны ногоон эдийн засгийг санхүүжүүлэх хөтөлбөрийн хүрээнд ХААН Банкны санхүүжилтээр бүтээн байгуулалтын зардлаа шийдсэн. Барилгын санхүүжилт 100% шийдэгдсэн гэдэг нь барилгын ажил төлөвлөгөөний дагуу явагдаж, төлөвлөсөн хугацаандаа ашиглалтад орно гэсэн үг. Худалдаа, үйлчилгээний төв нь олон нийтэд зориулсан байгууламж учраас хүн ба хүрээлэн буй орчинтойгоо зөв харьцаа үүсгэх нь чухал. Тиймээс бид барилгын дулаан алдагдлыг бага байлгах, цахилгаан эрчим хүчний хэрэглээг бууруулах, ус ашиглалт хэмнэх технологийг нэвтрүүлэн, эрүүл мэндэд ээлтэй материал ашиглаж, хог хаягдлын менежментийг шийдэхэд түлхүү анхаарсан учраас ногоон санхүүжилт авч чадсан. Энэ нь буцаад Go.to market захад ажиллах бизнес эрхлэгчдийн зардлыг бууруулах нь ойлгомжтой.

 

“Go.to market” төслийн талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл авах: 7704-4444

Албан ёсны пэйж хуудас: www.facebook.com/gotomarket.mongolia