ОУСК: Монгол үхэр 400 кг жинд хүрэхэд бэлчээрээр 3-4 жил зарцуулдаг бол бордооны аж ахуй хөгжүүлснээр 18 сарын дотор уг жинд хүрнэ
Мах өөх алагласан, зөөлөн, шүүстэй үхрийн махаар гэртээ хоол хийх, ресторанд хэрэглэх хандлага Монголд нэмэгдэхийн зэрэгцээ хэрэглэгчид болон махны төрөлжсөн дэлгүүрүүд махны чанарт тавих шаардлагаа өндөр болж буй. Гэвч энэ хэрэгцээг 70 сая малтай манай улс импортын үхрийн махаар хангадаг тул импортыг орлох чанартай мах үйлдвэрлэх хэрэгцээ шаардлага байсаар байгааг Дэлхийн банк онцолж байна. Үүний зэрэгцээ экспортын чиг баримжаатай махны үйлдвэрийг хөгжүүлэх цаг үеэ олсон боломж бүрдсэнийг Монгол Улсын үйлдвэрлэлийн нөөц, дотоодын зах зээлийн нөхцөл байдалд хийсэн дүн шинжилгээ харуулжээ.
Тийм ч учраас үхэр бордох орчин үеийн аж ахуйг хөгжүүлснээр Монгол Улсад үхрийн махны үйлдвэрлэлийн үр ашгийг сайжруулах, экспортын өрсөлдөх чадварыг дээшлүүлэх, малчид фермерүүдийн орлогыг нэмэгдүүлэхэд түлхэц үзүүлэх бүрэн боломжтой гэдгийг Дэлхийн Банк группийн гишүүн Олон улсын санхүүгийн коропорацаас гаргасан шинэ гарын авлага дахь судалгаа нотолж байна.
"Үхэр бордох аж ахуйг хөгжүүлэх нь" гарын авлага нь Монгол, Хойд Америк, Казахстаны үхэр бордох талаар практик мэдээлэл, шилдэг туршлагыг махны чиглэлийн үхрийн аж ахуй эрхлэгч, малчид, орон нутгийн үхэр бордох аж ахуйг эрхэлдэг нэгжүүдэд түгээх зорилготой ажээ.
Монгол Улсын хувьд ХАА-н салбар стратегийн чухал салбар гэж үзсэн тул нарийвчилсан судалгаа хийж уг гарын авлагад багтаажээ.
- Тухайлбал, монгол үхэр 400 кг жинд хүрэхэд бэлчээрээр 3-4 жил зарцуулдаг бол бордооны аж ахуйг хөгжүүлснээр 18 сарын дотор уг таваарын жинд хүрдэг болохыг Дэлхийн банкны танилцуулгад дурдав.
- Түүнчлэн монгол үхэр тарга хүч авахдаа урт хугацаа шаарддаг байна. Тодруулбал, 90-120 хоног бордоход монгол үхэр 350 кг жин татдаг бол үүлдрийн үхэр 450 хүртэл кг жин татдаг болохыг онцлов.
Ингэснээр мах бэлтгэлийн эргэлтийг хурдасгах, үхрийн чанар, ашиг шим, махны гарцыг нэмэгдүүлэх, улмаар малчид болон эрчимжсэн мал аж ахуй эрхлэгчдийн ашиг орлого, хөрөнгө оруулалтын өгөөжийг нэмэгдүүлэхэд хувь нэмэр оруулна хэмээн үзэж байна.
"ОУСК Монголын мал аж ахуйн салбарт үзүүлэх дэмжлэгээ улам эрчимжүүлж, тус салбарт шинэ боломжуудыг эрэлхийлж байна" хэмээн ОУСК-ийн Монгол дахь суурин төлөөлөгч Руфат Алимарданов хэлээд "Махны салбарт зөв бодлого хэрэгжүүлснээр шаардлагатай хөрөнгө оруулалтыг татаж, малчдын орлогыг сайжруулан, улс орныг COVID-19 цар тахлын нөлөөнөөс ангижруулан сэргээх замд нь оруулж чадна гэдэгт бид итгэлтэй байна. Иймээс үхэр бордох аж ахуйг хөгжүүлэх, салбарын чадавх, нөөцийг өргөжүүлэх асуудал нэн чухал юм” гэдгийг дурдав.
"Олон улсын болон дотоодын махны зах зээлийн эрэлт хэрэгцээг хангах цогц аргачлалыг Монгол Улсын үхрийн махны үйлдвэрлэлийн салбарт нэвтрүүлэх шаардлагатай байна" гэдгийг ОУСК-ийн Хөрөнгө оруулалтын бодлого, хөдөө аж ахуйн хөрөнгө оруулалтыг дэмжих хөтөлбөрийн төслийн удирдагч Д.Жигжидмаа цохон тэмдэглэв. "Энэ нь нүүдлийн мал аж ахуй, амьдралын хэв маягийн давуу талыг үхрийн махны үйлдвэрлэл хөгжсөн улс орнуудын мэдлэг, туршлага, шилдэг туршлагатай хослуулах замаар Монгол Улсад тохирсон мал аж ахуйн салбарын бизнесийн шинэ загваруудыг боловсруулна гэсэн үг юм" гэж тэрээр дурдав.
Хөдөө аж ахуйн салбарт хувийн хөрөнгө оруулалтыг татах чиглэлээр ОУСК Японы Засгийн газартай хамтран Хөрөнгө оруулалтын бодлого, хөдөө аж ахуйн салбарыг дэмжих зөвлөх үйлчилгээний төслөөрөө дамжуулан Монгол Улсын Засгийн газарт дэмжлэг үзүүлж ирсэн. Монгол Улсын нийт ажиллах хүчний 25 хувийг эгнээндээ нэгтгэсэн мал аж ахуйн салбарыг сэргээх чиглэлээр Дэлхийн банк группээс хэрэгжүүлж буй хүчин чармайлтын нэгээхэн хэсэг нь энэхүү төсөл ажээ.
