Дэлхий даяаршихын хэрээр залуу хүмүүст олон орны хүмүүстэй харилцаж, тэдний соёлтой танилцаж, хэл сурах шаардлага урган гарсаар байна. Үүнийг ч Монголын залуус мэдэрч өндөр хөгжилтэй орныг зорих болсон. Тэр дундаа АНУ-ыг.

Гэхдээ АНУ-ын соёлтой танилцаж, хэлний мэдлэгээ сайжруулах боломж зөвхөн тэнд сурахаар хязгаарлагдахгүй. Оюутнуудын хувьд эх орондоо сурч байгаа ч зуны амралтаа АНУ-д өнгөрүүлэх боломж бий. Тэр бол “Summer Work & Travel USA” хөтөлбөр юм.

“SUMMER WORK &TRAVEL USA” ГЭЖ ЮУ ВЭ?

Зуны амралтаараа АНУ-д ажиллаж, аялах хөтөлбөрийг АНУ-ын төрийн департментаас 1961 онд санаачлан хэрэгжүүлсэн. Жилд дунджаар 40 гаруй улсаас 150,000 гаруй оюутан залуус хамрагддаг. Хөтөлбөрийн гол зорилго нь хамгийн хямд зардлаар дэлхийн өнцөг булан бүрийн оюутан залууст Америкийн соёл, зан заншилтай танилцах, зуны амралтаа Америкийн өдөр тутмын амьдралд оролцон өнгөрүүлэх, ажил хийж, олон зүйлсийг таньж мэдэх, хэлний мэдлэгээ орчинд нь эрс дээшлүүлэх, бие даан амьдрахад суралцах, олон орны найз нөхөд болох зэрэг давуу талыг олгоход оршдог.

Ингээд Монголдоо энэхүү хөтөлбөрийг хэрэгжүүлж олон арван залуусыг АНУ-д ажиллаж, аялах боломж олгож буй нэгэн хамт олныг онцолж байна.Тус төвийн Summer Work & Travel USA хөтөлбөр хариуцсан ажилтан Э.Билгүүнтэй ярилцсанаа хүргэе.

-Сайн байна уу. Танай “One World center” оюутнуудад зуны амралтаараа АНУ руу аялах боломж олгодог гэсэн. Байгууллагынхаа тухай дэлгэрэнгүй танилцуулна уу?

-Манай байгууллага 2011 онд байгуулагдсан аялал жуулчлал болон боловсролын зөвлөгөө мэдээллийн төв юм. Байгууллагын эрхэм зорилго нь ДЭЛХИЙН ХӨГЖИЛТЭЙ ЦАГ ҮРГЭЛЖ ЗЭРЭГЦЭН АЛХАХ БОЛОМЖИЙГ ОЮУТАН ЗАЛУУСДАА ОЛГОХОД оршдог.

Одоо манай байгууллага нь жилд дунджаар 150 гаруй оюутан залуусыг АНУ-тай танилцуулан сэтгэл ханамж дүүрэн эх оронд нь буцаан авчирч байна.

Жилд 150 гаруй оюутан залуусыг АНУ-тай танилцуулан сэтгэл ханамж дүүрэн эх оронд нь буцаан авчирч байна.

-Америкчууд яагаад жил бүр олон орны оюутнуудыг тус хөтөлбөрт хамруулж, эх орондоо ажиллах боломжийг олгодог юм бол?

-Зуны улирал бол дэлхийн өнцөг булан бүрт аялал жуулчлал идэвхждэг үе. Оюутнууд ихэвчлэн АНУ-ын аялал жуулчлалын бүс нутагт очдог. Эдгээр бүс нутаг нь оршин суугчид багатай, зуны улиралд жуулчид ихтэй байдаг учир дотоодын ажиллах хүч нь тухайн бүс нутагт үүсээд буй хэрэгцээт ажлын байранд хүрдэггүй.

Тиймээс энэ орон зайгаа нөхөж, соёлоо сурталчлахын тулд олон орны оюутнуудад боломж олгодог.

-Танай байгууллагын хувьд АНУ-ын харилцагч байгууллагуудын албан ёсны эрхийг авсан гэж байна. Хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэгч албан ёсны ямар байгууллага байдаг юм бэ?

-АНУ-ын төрийн департментаас итгэмжлэгдсэн спонсор байгууллага болох “WISE Foundation” – тай 2011 оноос хойш хамтран “Summer Work & Travel USA”  хөтөлбөрийг маш амжилттай хэрэгжүүлж байна. Манай харилцагч байгууллага нь хөтөлбөртэй холбоотой бүхий л зүйл дээр хяналт тавьж ажилдаг бөгөөд үүнээс гадна Америк дахь хэд хэдэн ажил олгогчид байдаг.

-Ижил төсөөтэй үйл ажиллагаа явуулдаг байгууллагуудаас ямар давуу талтай үйлчилгээ үзүүлдэг вэ?

-Манай байгууллагын гол давуу тал нь зуучлуулж явсан оюутан бүртэйгээ маш сайн харилцаа холбоотой ажилладаг. Миний хувьд АНУ руу өөрөө хамт явах, түрүүлж очсон бол ирж буй оюутнуудаа онгоцны буудал дээрээс нь тосч аваад амьдрах хот хүртэл нь хүргэж өгөх, ажил руу дагуулж явах, очоод шаардагдах бичиг баримт бүрдүүлэхэд нь туслах зэргээр хамт явдаг л даа.

Эхний жилдээ явж буй оюутнуудыг өөрөө дагуулж явах нь их чухал байдаг. Тэгэхгүй бол анх удаагаа явж буй оюутнууд хаашаа очих учраа олохгүй бэрхшээлтэй тулгардаг. Мөн төлбөрийн уян хатан нөхцөлтэй.

"One World Center"-ээр дамжуулан "Summer Work and Travel USA" хөтөлбөрт хамрагдсан оюутнууд

-Хөтөлбөрт хамрагдах төлбөр нь дунджаар хэд байдаг вэ?

-3000 орчим доллар байдаг.

-Оюутнуудыг АНУ-ын ямар хотууд руу ямар ажилд зуучилдаг вэ?

-Одоогийн байдлаар АНУ-ын 20 гаруй мужийн 30 гаруй хотод ажлууд байна. Тухайн оюутнаас мэргэжил, нарийн ур чадвар шаардахгүй энгийн ажлууд байдаг. Жишээ нь зочид буудлын үйлчилгээний ажилтан, ресепшн, гал тогооны туслах ажилтан, зөөгч, угтагч, дэлгүүрийн туслах гэх мэт. Дэлхийн том том брэнд, олон улсын сүлжээ ресторан, зочид буудлуудад ажилладаг учраас маш сонирхолтой. Цалингийн хувьд доод тал нь цагийн 7.5-12 доллар байдаг. Долоо хоногтоо дунджаар 32-40 цаг ажилладаг.

-Мэдээж АНУ-д очсон оюутнууд ганцхан ажлаа хийгээд байхыг хүсэхгүй. Залуу хүмүүсийн хувьд ажлынхаа хажуугаар ямар сонирхолтой зүйл хийх боломжтой вэ?

-Хөтөлбөрийн нэр нь “Summer Work & Travel USA”. Тиймээс ажлынхаа хажуугаар аялах бүрэн боломжтой. Оюутнууд долоо хоногийн 4-5 өдөр ажиллаад үлдсэн өдрийг нь аялах, олон орны найз нөхөдтэй болох, сонирхолтой үзвэр үзэх, бассейн фитнессээр хичээллэх, англи хэлний сургалтанд явах зэргээр өнгөрүүлж болно.

-Хөтөлбөрт хамрагдахыг хүсэж буй оюутан АНУ-ын виз авахад хүндрэл тулгардаг уу?

-Энэ хөтөлбөрийг АНУ-ын ЭСЯ-ны зүгээс дэмжиж ажилладаг. Учир нь тухайн улсын оюутнууд АНУ-ын өдөр тутмын амьдралтай танилцахаас гадна тэдний буцаж ирэх хамгийн том баталгаа нь сургууль болж байдаг. Тиймээс виз маш өндөр хувьтай гардаг.

Өнгөрсөн жил манай байгууллагаас 150 гаруй оюутан энэ хөтөлбөрт хамрагдахад 92 хувь нь визээ авсан. Виз гарахгүй байх хоёр том шалтгаан бий. Нэгдүгээрт англи хэлний мэдлэг тааруухан бол, хоёрдугаарт гэр бүлийнх хүн АНУ-д хууль бусаар амьдардаг бол ЭСЯ-ны зүгээс визийг нь татгалздаг. Бусад тохиолдолд виз гардаг.

-Англи хэлний мэдлэг тааруухан бол виз гарахад бэрхшээл учирдаг гэлээ. Хөтөлбөрт хамрагдахыг хүсэж буй оюутны хувьд англи хэлний ямар түвшний мэдлэгтэй байх шаардлагатай вэ?

-АНУ-д очоод шууд ажилдаа ороод биеэ даагаад явах учир өөрийгөө бүрэн илэрхийлэх хэмжээний хэлний мэдлэгтэй байх ёстой. Түүнээс гадна ажил олгогч, элчингийн ярилцлага англи хэл дээр явагдана.

Тийм учраас дунд түвшинд өөрийгөө илэрхийлэх чадвар чухал юм. Хэрэв энэ түвшинд хүрэхгүй бол санаа зовох хэрэггүй. Манай төвөөс хэлний түвшин нь хүрэхгүй байгаа оюутнуудыг үнэ төлбөргүй бэлдэж өгдөг.

Манай төвөөс хэлний түвшин нь хүрэхгүй байгаа оюутнуудыг үнэ төлбөргүй бэлдэж өгдөг.

-Бичиг баримт бүрдүүлэх тал дээр ямар туслалцаа үзүүлдэг вэ?

-Оюутнууд өөрсдөө манай байгууллагад үндсэн хэдэн бичиг баримтаа бүрдүүлж өгдөг. Сургуулийн тодорхойлолт, CV, анкет, цээж зураг гэх мэт. Түүнийг нь бид харилцагч байгууллагууд руу явуулж, ажлын саналыг нь бэлддэг. Үүний дараа АНУ-аас урилга ирдэг. Тэгээд визэнд орох бүх бичиг баримтуудыг нь бэлдэхэд тусалж, зөвлөгөө мэдээлэл өгдөг.

-АНУ руу явсан оюутнуудын хувьд очоод хаана байрладаг вэ. Орон байрны тухайд дэлгэрүүлэхгүй юу?

-АНУ-д хийх ажлын сонголтыг хийхдээ ямар орчинд, ямар байранд амьдрах вэ гэдгээ давхар сонгодог. Ерөнхийдөө байшин, орон сууц, оюутны кампус зэргээс сонгох боломжтой.

Жишээ нь Теннесий мужийн олон улсын оюутны байранд манай оюутнууд байрлаж байсан. Энэ байр нь долоо хоногийн 50 орчим долларын үнэтэй. Гэхдээ зарим ажил олгогчид байраар хангадаг бол зарим нь хоолоор хангадаг.

-Ажил олгогчдын зан ааш ямархуу байдаг юм бол. Эндээс очсон оюутнуудад хэрхэн ханддаг вэ?

-Америкчууд өөрсдөө их найрсаг хүмүүс. Очсон оюутнууд маань ажил олгогчидтойгоо найз нөхөд болоод өндөр сэтгэгдэлтэй ирдэг.

-Өөрөө оюутан байхдаа энэхүү хөтөлбөрт хамрагдсан. Ирээд олон зуун оюутнуудад энэхүү боломжийг нээж өгсөн хүний чинь хувьд танаас асуумаар санагдаж байна. Яг энэ хөтөлбөрт хамрагдсаны дараа тухайн оюутны амьдралд ямар шинэ зүйл бий болж, ямар үр дүнтэй байдаг вэ?

-Миний амьдралд ямар үр дүнгээ өгсөн бэ гээд харахад юун түрүүнд биеэ дааж сурсан. Оюутнууд Монголд байхдаа эцэг эхээсээ мөнгө аваад л сургуульдаа явдаг. Ажил хийдэг зарим нь зуун хувь биеэ дааж чаддаггүй. “Summer Work & Travel USA” хөтөлбөрт хамрагдсан оюутнууд дэлхийн хэмжээний томоохон компанид ажиллаж үзнэ, цалингаа авна, түүгээрээ байр хоолныхоо мөнгийг зохицуулна.

Мөн мөнгөө хадгалж зардлаа нөхөх бүрэн боломжтой байдаг л даа. Ингээд зуны гурван сарын турш нэг хайрцагнаасаа гарч дэлхийтэй танилцаж, юм үзэж, нүд тайлах зэрэг олон давуу талтай. Хамгийн чухал нь мөнгөний үнэ цэнийг илүү их ойлгож, олон орны олон өөр ааш зан, соёлтой хүмүүстэй харилцаж төлөвшдөг юм шиг санагддаг. 

Оюутнуудад хандаж хэлэхэд АМЕРИК ОРОН ОЮУТНУУДАД ИХ НЭЭЛТТЭЙ БАЙДАГ ЮМ ШҮҮ.

-Баярлалаа. Ажлын амжилт хүсье.

www.oneworld.mn