Валентины баяр гээч солиорол

Өнөөдөр монголын за­­луус хэзээ ч урьд нь уншаа­гүй буруу номтон сан­ваар­тан Валентин гээчийг цаазалсан өдрийг тэм­дэглэж “Гэгээн хайр”-ын өдөр гэц­гээгээд гиюүрцгээж яваа

- Хөндөх сэдэв -

Хоёрдугаар сарын 14-н хэдхэн жилийн өмнө жи­рийн л нэг өдөр байлаа. Гэтэл өнөөдөр монголын залуучууд, ялангуяа оюут­нууд, 10 жилийн годгоносон охид, хөвгүүдийн хувьд улсын баяр наадам, Цагаан сараас ч илүү эрхэм чухал тэмдэглэлт баярынх нь өдөр юм гэнэ. 

Валентины баяр гэгчийг хэзээ хэн, ямар учраас бодож олсныг огтхон ч мэдэхгүй хэрнээ олонх нь хоногийнхоо түлээ, нүүрсээ арайхийн аргацааж байгаа эцэг эхээсээ Валентины бая­рын мөнгө нэхэн хошуугаа унжуулцгааж суугаа бол эрх мэдэлтнүүд, баячуудын юу ч үзээгүй, юм мэ­дэхгүй бацаанууд хотын тө­вийн аль тохилог ресторан, шө­нийн клубуудыг бүтэн өд­рөөр түрээслэх нь холгүй Валентинддаг болжээ. 

Уг нь ХVI зуунд Ромын эзэн хаан II Клавдийн цэр­гүүдийг нууцаар гэрлүүлж байсныхаа төлөө үхэх ял сонсон хоригдож байхдаа шоронгийн даргын сохор охинд дурласан Терни хотын санваартан Валентин гэгчээс энэ өдрийн түүх эхэлсэн байдаг.

Хоригдол санваартанг сохор охин ч байнга эргэдэг байж. Гэ­тэл Валентин ламыг цааз­луулахын өмнөхөн охин хараа орж санваартан ч “Чиний Валентинаас” гэ­сэн эхний бөгөөд эцсийн за­хиагаа бичсэн юм гэнэ лээ. Ингээд Валентин ламыг цаазалсан өдрийг “Гэгээн Валентин”-ы өдөр буюу гэгээн хайрын өдөр хэмээн тэмдэглэдэг болсон түүхтэй юм билээ. 

Валентин ламыг цаазалсан өдрийг “Гэгээн Валентин”-ы өдөр буюу гэгээн хайрын өдөр хэмээн тэмдэглэдэг болсон түүхтэй

Харин өнөөдөр энэ талаар юу ч мэдэхгүй, сонсоогүй, уншаагүй залуус “Валентины баяраар хамт шоудах охин, хөвгүүн байна уу” хэмээн цахим ертөнц, FM радио, гар утас, телевиз гээд байж болох бүх л мэ­дээллийн хэрэгслээр зар та­раан, хоосон толгойгоо балбан сууцгаах болж.

Ганц өдөр хэн нэгнээсээ илүүрхэн чамирхаж, хайр­тай, дуртай, чамгүй бол үхэх нь, хатах нь гэж гон­гинолдож байхаар “Мартын найманд ээжийгээ яаж баяр­луулъя даа” гэж до­тор сэтгэлээ гэрэлтүүлж явбал хүн болж төрснийх нь хумсын толионы чинээ гавьяа байхсан.

Жилийн энэ л өдрийг “Гэгээн хайрын өдөр” гэж хэн нэг­нээс сонссон үгээр мөчид­хөн ойл­­го­чихоод худ­лаа хоосон дэгжирхэж, нас бие нь урган төлжих яагаа ч үгүй байхад нүгэлт орчлонд эр, эм бололцох гэж үхэлдэн зүтгэцгээхийн оронд ядаж л Валентин гээч санваартныхаа тухай жаахан ч болов мэ­дэхийн тулд, тархи тол­гойгоо гэгээ­рүүлэхийн тулд, алгын чинээхэн ч болтугай ном уншвал өөрс­дөд нь хэрэг­тэйсэн.

Хаа ха­маагүй бу­руу номтон санваартны цааз­луулсан өдрийг “Гэгээн хайр”-ын өдөр гэж гонгинолдож байхаар “Гэгээн хайр”-аа насан туршдаа зориулах аав, ээж, ахан дүүс, цааш­лаад улс Монголдоо хэрэг­тэй хүн болохын төлөө унших, бас дахин унших хэрэгтэй санагдана.

Өнөөдөр Ва­лен­тиндаж яваа залуус ерөөсөө ном уншихаа боль­сон. За даа, арга ч үгүй юм байхаа даа. Боловсрол ха­риуцсан яамных нь хурган дарга хүүхэн уран зо­хиолын хичээлийг дунд сургуулийн хичээлийн программаас ха­суулах тухай яриад сууж байхад хүүхэд, залуусыг ном, уран зохиол унш гээд ятгаж суух нь ямар ч утгагүй санагдаад байгаа юм.

Валентиндаж яваа оюутан залуусаас монгол хэл­ний зөв бичгийн дүрмээр шалгалт авбал “А” үнэлгээ авах нь ёстой л “өдрийн од” гээд хэлчихэд үнэнээс хол зөрөхгүй. Ма­най нэг Соёлын гавьяат зүт­гэл­тэн хичээл заадаг кино урлагийн дээд сургуулийн гурав, дөрөвдүгээр курсын оюутнууддаа “За нөхөд минь монгол хэлэнд эр, эм эгшиг гэж байдаг юм шүү” гэж хичээл орох болгондоо хэрүүл хийдэг талаараа толгой сэгсрэн ярьж байсан.

“Гэгээн хайр”-ын өдөр хэ­мээн эр, эмгүй шоудаж яваа оюутнуудаас монголын бо­лон дэлхий дахины түүх, суут хүмүүсийн амьдрал, уран бүтээл, дэлхийн сон­годог уран зохиол, уран зураг, хөгжмийн түүхээр “АХА” нэвтрүүлэг хийвэл ёстой жинхэнэ ХХI зууны сонгодог эмгэнэлт, инээдмийн нэвтрүүлэг болно гэдэгт миний хувьд огтхон ч эргэлздэггүй. 

Ер нь энд л гэж хэлэхэд “АХА” нэвтрүүлгийг да­хин, дахин үзэж өнөөдөр Вален­тиндаж яваа монголын ирээ­­дүй болсон хүүхэд за­луу­сынхаа уншсан, дуул­сан, сурсан мэдсэнийг шүүмж­­лэн ярилцаж дээр доргүй бу­­­руу зөвийг нь тун­гаахад бу­руу­дах зүйл ерөөсөө үгүй.

Өнөөдөр монголын за­­луус хэзээ ч урьд нь уншаа­гүй буруу номтон сан­ваар­тан Валентин гээчийг цаазалсан өдрийг тэм­дэглэж “Гэгээн хайр”-ын өдөр гэц­гээгээд гиюүрцгээж яваа. Энэ өдөр ийм л өдөр өө.