Нойр булчирхайн хавдар нь байрлалаас нь шалтгаалан оношлоход хэцүү тул ихэвчлэн хожуу шатандаа илэрдэг байна

Нойр булчирхай гэж юу вэ?

Нойр булчирхай нь ходоодны ард байрлалтай цайвар ягаавтар өнгөтэй, хөвсгөр зөөлөн эрхтэн бөгөөд уураг, өөх тос, нүүрс усыг задлах ферментүүдийг ялгаруулж, хоол боловсруулах үйл ажиллагаанд оролцдог. Гадаад болон дотоод шүүрлийн үүрэгтэй. Нойр булчирхайн гол үүргийн хувьд хоол тэжээлийг задлагч бодис (энзим) болон цусан дахь сахрын хэмжээг зохицуулагч даавар ялгаруулж байдаг.

Нойр булчирхайн хорт хавдар гэж юу вэ? 

Нойр булчирхайн хорт хавдар нь нойр булчирхайн эдэд хорт хавдрын эсүүд үүсэх нөхцөл бөгөөд хорт хавдрын эсүүд нойр булчирхайн аль ч хэсэгт үүсэж болдог байна. Нойр булчирхайн хавдар нь нойр булчирхайн эдийг бүрэлдүүлэгч эсүүдээс эхлэн үүсэж, цааш цар хүрээгээ тэлэх ба байрлалаас нь шалтгаалан оношлоход хэцүү тул ихэвчлэн хожуу шатандаа илэрдэг байна. 

Урьдчилан сэргийлэлт:

Урьдчилан сэргийлэх зориулагдсан нарийн арга байхгүй ч эрсдэлт хүчин зүйлсийг багасгах замаар сэргийлэх боломжтой бөгөөд амьдралын хэв маягтай холбоотой дараах зүйлс дээр анхаарах хэрэгтэй. 

• Архи, тамхины хэрэглээг хязгаарлах, багасгах
• Илүүдэл жин болон таргалалттай бол биеийн жинг бууруулах
• Хэт боловсруулсан, түргэн хоoл идэхээс зайлсхийж, зөв хооллох
• Идэвхтэй дасгал, хөдөлгөөн
• Архаг суурь өвчлөлтэй бол эмчийн хяналтад байх

Илрэх шинж тэмдэг:

Нойр булчирхайн хорт хавдар нь хожуу шатандаа ортлоо тодорхой шинж тэмдэг үзүүлдэггүй тул эхэн үеийн шинж тэмдэг төдийлөн байдаггүй. Зарим тохиолдолд хожуу шатандаа ч хурц байдал үүсгэхгүй байх магадлалтай бөгөөд боломжит шинж тэмдгүүдээс дурдвал: 

• Хоолны дуршил буурах 
• Шалтгаангүйгээр турах 
• Шээсний өнгө тод болох 
• Арьс загатнах 
• Цээж хэвлий, нуруу орчмоор өвдөх 
• Цус бүлэгнэх /ихэвчлэн хөл орчмоор байх бөгөөд улайлган хавагнуулж өвдөлт үүсгэж болно/
• Шарлах, цөсний ялгаралт ихсэх
• Сэтгэл гутрах, ядарч сульдах 
• Бүдэг өнгөтэй тослог ялгадас гаргах 
• Дотор муухайрах, бөөлжих 

Оношилгоо: 

Хэрвээ танд дээрх шинж тэмдгүүдээс илэрч байвал нарийн мэргэжлийн эмчид үзүүлж зөвлөгөө авах хэрэгтэй. Зорилтот бүлгийн насны хүмүүс тогтмол урьдчилан сэргийлэх үзлэгт хамрагдах хэрэгтэй. Чихрийн шижинтэй өвчтөнүүд эмчийн хяналтад байх. Цус, биохимийн шинжилгээ, хавдрын маркерын шинжилгээ, хэвлий эхо, хэвлийн тодосгогчтой КТГ, хэвлийн MRI, PET-CT эмчилгээ

Эмчилгээ: 

Хорт хавдрын үе шат, байрлал, өвчтөний биеийн байдал зэргээс хамаарч мэс засал эмчилгээг шийддэг. Мэс засал нь хорт хавдрын эх үүсвэр болсон хэсгийг нь тайрч авах, хими, туяа эмчилгээ, хөнгөвчлөх эмчилгээ