ДНБ-ий 32.7 хувийг аж үйлдвэрийн салбар бүрдүүлжээ

Гэрэл зургийг MPA.mn

 

Аж үйлдвэрийн салбар өнгөрсөн онд 8.9 их наяд төгрөг буюу ДНБ-ий 32.7 хувийг дангаараа бүрдүүлжээ. 

2017 оны байдлаар аж үйлдвэрийн салбарын нэмэгдэл өртөгт: 

• Уул уурхай, олборлох үйлдвэрийн салбарын эзлэх хувь 66.9
• Боловсруулах салбарынх 26.3 хувь
• Цахилгаан, хий, уур, агааржуулалтынх 5.5 хувь
• Усан хангамж, бохир ус, хог, хаягдлын менежментийнх 1.3 хувийг эзэлж байна. Өөрөөр хэлбэл, энэ салбарт уул уурхай, олборлох үйлдвэр жин дарсан хэвээр байгааг харж болно. 

Аж үйлдвэрийн салбарын нийт борлуулалт 2017 онд 15.2 их наяд төгрөгт хүрсэн бөгөөд үүний 10.6 их наяд төгрөг буюу 69.7 хувийг уул уурхай, олборлох үйлдвэрийн салбар бүрдүүлсэн нь яах аргагүй Монгол Улсын эдийн засгийн тэргүүлэх салбар болж буйг илтгэнэ.

Зураг. Аж үйлдвэрийн салбарын 2017 оны нийт борлуулалт, дэд салбараар

 

Харин 

• Боловсруулах үйлдвэрийн орлого 3.7 их наяд төгрөг буюу 24.2 хувь 
• Цахилгаан, хий, уур агааржуулалтын салбар 848.3 тэрбум төгрөг буюу 5.6 хувь
• Ус хангамжийн дэд салбар 73.2 тэрбум төгрөг буюу 0.5 хувийг эзэлж байна. 

Нийт борлуулалтын 10.2 их наяд төгрөг буюу 67.0 хувийг гадаад зах зээлд хийсэн бөгөөд гадаад борлуулалтын 8.5 их наяд төгрөг буюу 84.2 хувийг уул уурхай, олборлох салбарын борлуулалт дангаараа эзэлжээ. 

Инфографик 2. Уул уурхай, олборлох үйлдвэр

 

Манай улсын аж үйлдвэрийн салбар 400 гаруй нэр төрлийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж байна. Үүнээс 

• Зэсийн баяжмал, газрын тос, алт, нүүрс, төмрийн хүдэр, молибдений баяжмал, цайрын баяжмал, металл цувимал, цахилгаан эрчим хүч, дулаан, түгээсэн цэвэр ус 
• Шар айраг, архи, амтат ус, ундаа, жүүс, шингэн сүү
• Самнасан ноолуур, тамхи, сүлжмэл эдлэл,
• Гурил, талх, нарийн боов зэрэг гол нэр төрлийн 20 гаруй бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийн хэмжээ нийт үйлдвэрлэлд 90 гаруй хувийг эзэлж байгаа бөгөөд үйлдвэрлэлийн хэмжээ цаашид нэмэгдэх хандлагатай хэмээн Үндэсний статистикийн хороо дүгнэжээ. 

Харин өнгөрсөн жилүүдэд төр засгаас үйлдвэржилтийг дэмжсэн бодлого, хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлсний үр дүнд: 

• эмчилгээний цай
• аяны уутан хөнжил
• даавуун
• савхин, цаасан уут, тор
• нэхий нуруувч, нэхий гутал
• амны хаалт (маск)
• баяжмалын даавуун шүүлтүүр
• стикер, даавуун хэвлэл
• шахмал түлш
• эмнэлгийн боолтын материал, тосон түрхлэг, эмнэлгийн зориулалттай cпирт, гар нүүрийн саван, аяга, таваг угаагч
• лед гэрэл
• ванн, угаалтуур, барилгын шавардлагын зориулалттай хар замаск, плитаны цавуу, бетон зуурмагийн уян налархайжуулагч, сэндвичэн хавтан, хөнгөн цагаан эдлэл, барилгын дээврийн хавтан төмөр, цахилгаан дамжуулагч уртасгагч залгуур, таблет (tablet), өнгөт телевизор гэх мэт боловсруулах салбарын бүтээгдэхүүнийг дотооддоо үйлдвэрлэдэг болсныг Үндэсний статистикийн хорооноос гаргасан "Аж үйлдвэрийн салбар 2017" тайланд дурджээ.

Хэдийгээр манай улсын аж үйлвэрийн салбар эдийн засагт тэргүүлж байгаа ч бусад улстай өрсөлдөх чадварын хувьд хэтэрхий хангалтгүй байгаа юм.

Дэлхий нийтийн туршлагаас харвал, технологийн чадавхыг хамгийн их шинэчилсэн, үйлдвэрүүдийн судалгаа ба хөгжил, зохиогчийн эрх ашигласны төлбөрт хамгийн их хөрөнгө зарцуулсан төдийгүй хамгийн сайн орчин үеийн дэд бүтэц байгуулсан, хамгийн их хэмжээний гадаадын шууд хөрөнгө оруулалт татаж оруулсан, хамгийн чадварлаг боловсролтой ажиллах хүч бий болгосон орнууд аж үйлдвэрийн өрсөлдөх чадвараар тэргүүлж байгаа нь нотлогдсон. 

Харин манай улсын хувьд дэлхийн хөгжилд дөхөхийн тулд  боловсролын салбараар дамжуулан суралцах явдлыг эрчимжүүлж, өндөр технологитой бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх чадавхыг бий болгох, үндсэн түүхий эд, хямд ажиллах хүч зэрэг дотоодын нөөц бололцоог бүрэн ашиглах шаардлага байгааг онцолжээ.