Монгол улсын хүн амын цэвэр өсөлт нэмэгджээ
Монголын хүн ам өдрөөс өдөрт өсөн нэмэгдсээр байна. Улаанбаатар хотод л гэхэд 1000 хүнд ногдох цэвэр өсөлт дунджаар 19,4 хүн байгаа юм. Хүн амын өсөлт нь цөөхөн хүн амтай манай орны хувьд сайшаалтай зүйл. Харин өргөн уудам нутагтай Монгол улсын хувьд нийслэл хотдоо хэт төвлөрөх нь тийм ч таатай зүйл биш нь ойлгомжтой.
Улаанбаатарын хүн ам 2012 оны байдлаар 1,2 саяд хүрээд байна.
Графикаас харвал, нийслэлийн хүн ам Монгол улсын нийт иргэдийн 44 хувийг эзэлж байгаа юм. Харин хамгийн бага хүн амтай бүс нутагт зүүн бүсийн гурван аймаг болох Дорнод, Сүхбаатар, Хэнтий аймгийн оршин суугчид орж байна.
Зүүн бүсийн гурван аймаг нийлээд 200 мянган хүн амтай байгаа юм.
Нэгэнт нийт хүн амын 44 хувь нь амьдарч байгаа нийслэлийн өрхийн тоо хамгийн өндөр үзүүлэлттэй гарах нь ойлгомжтой.
Манай улс нийт 768,263 мянган өрхтэй. Үүнээс 317 мянга нь буюу 41 хувь нь Улаанбаатарт аж төрж буй.
Хүснэгтийг харвал,
| Аймаг | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | Хувь |
|---|---|---|---|---|---|
| Улсын дүн | 716,521 | 713,780 | 759,915 | 768,263 | 100% |
| Улаанбаатар | 273,182 | 302,242 | 306,795 | 317,131 | 41% |
| Хөвсгөл | 34,793 | 33,007 | 35,707 | 35,467 | 5% |
| Өвөрхангай | 32,349 | 28,051 | 32,888 | 32,072 | 4% |
| Сэлэнгэ | 28,159 | 26,889 | 29,041 | 29,416 | 4% |
| Төв | 26,119 | 24,687 | 26,901 | 26,779 | 3% |
| Архангай | 25,631 | 24,551 | 26,431 | 26,508 | 3% |
| Дархан-Уул | 27,203 | 24,227 | 27,993 | 26,220 | 3% |
| Орхон | 24,401 | 24,273 | 24,715 | 24,900 | 3% |
| Баянхонгор | 23,008 | 21,695 | 23,370 | 23,747 | 3% |
| Дорнод | 21,323 | 18,895 | 21,921 | 21,890 | 3% |
| Хэнтий | 20,955 | 19,147 | 21,360 | 21,757 | 3% |
| Баян-Өлгий | 21,253 | 19,225 | 20,995 | 20,689 | 3% |
| Ховд | 20,209 | 18,944 | 20,489 | 20,046 | 3% |
| Завхан | 20,643 | 18,574 | 19,961 | 19,919 | 3% |
| Увс | 20,014 | 18,641 | 19,799 | 19,845 | 3% |
| Дорноговь | 17,170 | 16,543 | 18,397 | 17,901 | 2% |
| Өмнөговь | 15,258 | 14,939 | 17,082 | 17,829 | 2% |
| Булган | 16,742 | 15,807 | 17,054 | 17,160 | 2% |
| Сүхбаатар | 15,191 | 14,145 | 15,767 | 15,984 | 2% |
| Говь-Алтай | 15,540 | 14,562 | 15,547 | 15,244 | 2% |
| Дундговь | 13,234 | 10,895 | 13,183 | 13,186 | 2% |
| Говьсүмбэр | 4,144 | 3,841 | 4,519 | 4,573 | 1% |
Харин хамгийн бага өрхтэй аймаг нь Говьсүмбэр байна.
Сонирхуулахад, иргэд сүүлийн үед эмэгтэйчүүдийн тоо нэмэгдэж байна гэлцдэг. Гэтэл Монгол улсын нийт хүн амын 51 хувийг бүсгүйчүүд эзэлж байна. Энэ нь эрчүүдээс хоёр хувь буюу 80'838 –аар олон байна гэсэн үг.
Орон нутгийн иргэд нийслэл рүү нүүдэллэж байгаа нь Улаанбаатарын амьдралын чанартай тийм ч холбоотой биш байна. Учир нь хотын 1000 хүнд ногдох нас баралтын түвшин тийм ч сайн биш байгаа юм. Тодруулбал, нийслэл 1000 хүнд ногдох нас баралт 4,4 хүн байгаа нь нийт таван бүс нутгаас дундуурх үзүүлт юм.
Хамгийн бага нас баралттай нь төвийн бүс нутаг болох Говьсүмбэр, Дархан-Уул, Дундговь, Дорноговь, Өмнөговь, Сэлэнгэ, Төв аймгууд багтаж байна.
Хүснэгтийг харвал,
| Аймаг | 2013 оны 3-р сарын байдлаар | ||
| 1000 хүнд ногдох төрөлт | 1000 хүнд ногдох нас баралт | 1000 хүнд ногдох цэвэр өсөлт | |
| Зүүн бүс | 19 | 4.6 | 14.4 |
| Хангайн бүс | 20.8 | 4.4 | 16.3 |
| Улаанбаатар | 23.8 | 4.4 | 19.4 |
| Баруун бүс | 21 | 4 | 17 |
| Төвийн бүс | 16.8 | 3.8 | 13 |
1000 хүн ногдох хүн амын цэвэр өсөлтөөрөө Уланбаатар тэргүүлж байгаа нь нас баралтын түвшингээрээ хамгийн бага нь биш ч шинэ төрөлт их байгаатай холбоотой юм.
Энэ оны гуравдугаар сарын байдлаар Монгол улсын хэмжээнд 1000 хүнд ногдох цэвэр өсөлт дунджаар 17,1 хүн байна. Энэ тоо өнгөрсөн оны мөн үетэй харьцуулахад 1,5 хүнээр нэмэгдсэн сайшаалтай үзүүлэлт гарчээ.
Харин нийслэлийн хувьд хүн амын цэвэр өсөлт 1000 хүнд ногдох хэмжээ 2012 оны гуравдугаар сард 14,1 байсан нь 19,4 болж тус тус нэмэгджээ.
