Импортын ургамлын тосыг хазаарлаж, үндэсний үйлдвэрлэлээ дэмжье

Импортын ургамлын тосыг хазаарлаж, үндэсний үйлдвэрлэлээ дэмжье

Шинэчлэлийн Засгийн газраас энэ оныг Монголдоо бүтээх жил болгон дэв­шүүлсэн билээ. 

Улмаар экспортыг нэмэгдүүлэх, им­портыг орлох үйлд­вэр­лэлийн төслийн сонгон шалга­­руу­лалтыг нээлт­тэй зарласан. Хувийн хэвш­­­лийнхнээс төс­лийн шалгаруулалтад 1000 гаруй төсөл ирснээс одоо­гийн байдлаар 888 төсөл тунаж үлдээд байгаагийн нэг нь “Монгол Алтан тос” компанийн ургамлын тосны түүхий эд боловсруулах үйлдвэр юм. 

Монголдоо ургамлын тос үйлдвэрлэж чадаж байхад их хэмжээний ургамлын тос импортлосоор байна. 

Тэгвэл өнгөрсөн даваа гарагт ШӨХТГ-ын дарга О.Магнай эх орондоо анх удаа ургамлын цэвэр тос үйлдвэрлэж зах зээлд нийлүүлж буй “Монгол Ал­тан тос” компанийн үйл ажиллагаатай очиж танилц­лаа. 

Энэ үеэр ШӨХТГ-ын дарга О.Магнай “Манай улс өргөн хэрэглээний бараа бүтээг­дэхүүнийхээ 65-70 хувийг гадаадаас оруулж ирдэг. Энэ нь эдийн засгийн аюулгүй байдал болоод тусгаар тогт­нол талаасаа ч эмзэг ул­суудын тоонд орж байна. Шинэч­лэлийн Засгийн газ­рын зүгээс ч импортыг орлох бүтээгдэхүүнийг дотооддоо үйлдвэрлэхийг дэмжих ёс­­той гэсэн байр суурьтай байгаа. Тиймээс бид энэхүү ургамлын тосны үйлдвэрийг зайлшгүй дэмжих ёстой” гэв. 

Харин “Монгол Алтан тос” ХХК-ийн захирал Г.Ган­­болд “Манай компани хэрэглэгчдийн гарт чанартай, хямд үнэтэй ургамлын тос хүргэхийг зорьж ажилладаг. Гэхдээ ингэхийн тулд га­даадаас оруулж ирж байгаа янз бүрийн ургамлын тосны тоог багасгах шаардлагатай. Чанар болон үнийн хувьд асар их ялгаатай байна” гэлээ. 

Мөн тэрбээр сайны ха­жуу­­гаар саар зүйл их бай­гааг хэлж байсан. Үүнээс хамгийн их анхаарал татсан нь чанарын баталгаагүй янз бүрийн ургамлын тос гадаа­даас оруулж ирсээр байгаа явдал юм. Өөрөөр хэлбэл Монголдоо ургамлын тос үйлдвэрлэж чадаж байхад их хэмжээний ургамлын тос импортлосоор байна. 

Тэр ч байтугай тэдгээр ургамлын тосны чанар, найр­­лага нь шаард­­лага хан­­­гадаггүйг мэр­гэ­­жилт­нүүд хэлж байв. Тэд­ний тайлбарлаж буйгаар га­даадаас авч ирж байгаа ургамлын тос нь 100 хувь тухайн төрлийн тос биш гэнэ. Жишээлбэл дал модны тосны болон хүнсний тос ор­луулагч бүтээгдэхүүн хольсон “микс” гэх тос орж ирдэг байна. 

Түүнчлэн өнгөрсөн оны байдлаар 70 гаруй мянган га газарт тосны ургамлын рапс тариалж 40 мянга орчим тонн ургац хураан авсан ч 30 мянган тонныг нь БНХАУ руу гаргажээ. Хэрэв эл ургацыг дотооддоо боловсруулсан бол нийт ургамлын тосны зах зээлийн 80 хувийг хангах байсан аж. Иймд импортын ургамлын тосны чанар, стандарт болон хил гаалийн татвар төлөлт, татварын бодлогод ШӨХТГ-аас дүн шинжилгээ хийж дотоодынхоо үйлдвэрлэлийг дэмжин бүтээгдэхүүний үнийг бууруулах болол­цоог харах зайлшгүй шаард­лага­тай байгаа юм. 

Нөгөөтэйгүүр “Монгол Ал­тан тос” компанийн удирд­лагуудын ярьж буйгаар рап­сын үрнээс түүхий тос шахах, анхан шатны үйлдвэр байгуулснаар хүнсний шинэ салбар бий болно. Улмаар малын тэжээл, гахай, шу­вуу, загасны аж ахуйн тэ­жээ­лийн үйлдвэр бий болж бүтээгдэхүүнээ Хятад, Со­лонгос, Япон зэрэг оронд экспортлох боломж бүрдэх аж. 

Ингэж чадах аваас манай улс ургамлын тосны бүтээгдэхүүнээр гадаадын орнуудаас 100 хувь хараат бус болж дотоодын нийт бү­тээгдэхүүний үзүүлэлт хийгээд Монгол Улсын хүнс­ний аюулгүй байдалд эерэг нөлөө үзүүлж, гадаад зах зээл рүү урсах валютын хэмжээ эрс буурна. 

Харин “Монгол Алтан тос” ХХК-ийн ургамлын тосны үйлдвэр нь бүрэн хүчин чадлаараа ажиллаж эхлэх аваас 250 иргэнийг тогтмол ажлын байртай болгож, ургамлын тосны хэрэглээг 100 хувь хангахаас гадна бү­тээгдэхүүнээ экспортлох боломжтой болох аж.