Гэрэл зургийг MPA агентлагийн онцгой зөвшөөрөлтэйгөөр ашиглав

Хавдар Судлалын Үндэсний Төв (ХСҮТ)-ийн эмч нар донор ба эрхтэн шилжүүлэн суулгах мэс засалтай холбоотой асуудлаар өнөөдөр хэвлэлийн хурал зарлалаа. 

Донороос эрхтэн шилжүүлэн суулгах хагалгааны талаар ХСҮТ-ийн Элэг, цөс, нойр булчирхайн мэс засал, эрхтэн шилжүүлэн суулгах төвийн дарга Г.Үнэнбат дараах мэдээллийг өгөв. 

"Шүүхэд нөлөөлөл үзүүлэх вий гэсэн болгоомжлолоор нэлээд хугацаанд чимээгүй алсаас харж явлаа. Одоо тайлбарлая"

Тэрбээр хэлэхдээ "Буруу ойлголтоос болж ард иргэд, эмнэлгийн эмч ажилчдын дунд талцал хуваагдал үүссэн өнөөдрийн нөхцөл байдалд уучлалт гуйж, тайлбар хийе. 

Тархины үхэлтэй донороос эрхтэн шилжүүлэн суулгах талаар иргэдэд үнэн зөв мэдээллийг олгох нь чухал байна. Бид янз бүрийн байдлаар шүүхэд нөлөөлөл үзүүлэх вий гэсэн болгоомжлолоор нэлээд хугацаанд чимээгүй алсаас харж явсан. 

Иймд тархины үхэлтэй донороос эрхтэн шилжүүлэн суулгах хагалгааны талаарх ард иргэдийн дунд үүссэн буруу ойлголтод дараах тайлбарыг өгье. 

Сэргэх боломжийг мэдрэл, эрчимт, унтуулгын зэрэг эмч нарын баг үзэж, маш олон шинжилгээг хийгээд тухайн хүний тархи, зүрх, уушги бүрэн ажиллаж байгаа юу? эсвэл түр зуур ухаагүй байгаа юу? гэдгийг тодорхойлж эмчилгээг үргэлжлүүлдэг.

Тархины үхэлтэй донор гэдэг нь: 

Түрүүн хэлсэнчлэн комын байдалтай байж байгаад тархи нь эргэшгүй өөрчлөлтөд орохыг хэлнэ.

Хүний тархи, зүрх амьсгалаас тусдаа үхэждэг. Зүрх, тархи хоёр хоорондоо мэдээлэл солилцдоггүй учир энэ тохиолдолд хүний зүрх ажиллаж байдаг гэсэн үг. 

"Тархи үхжээ" гэдэг мэдээллийг зүрх авдаггүй. Тиймээс зүрх нь хэвийн ажиллаад байдаг.

Зүрх ажиллаж байгаа болохоор бусад эрхтнүүдээ цусан хангамжаар хангаж, энэ үед нь амьсгалын аппарат ажиллахаар хүний зүрхний үйл ажиллагаа, амьсгал хэвийн үргэлжилдэг. Гэхдээ тархи бүрэн үхжиж хэзээ ч эргэж сэргэхгүй болох тохиолдол гарна. 

Ийм үед тухайн өвчтөн ТАРХИНЫ ҮХЭЛ-тэй болжээ гэх дүгнэлтийг гаргадаг.

Энэ үеэс үргэлжлүүлээд мэргэжлийн тусгай томилогдсон баг буюу тархины үхлийг тодорхойлох баг тархины үхлийг зарлана.

Ингэж зарласан үед нь Эрүүл Мэндийн Хөгжлийн Төв (ЭМХТ)-ийн П.Батчулуун даргаар ахлуулсан Эд, эс, эрхтэн шилжүүлэн суулгах, зохицуулах албаны тусгай нарийн мэргэжлийн эмч нар очиж, өвчтөн болон ар гэрийнхэнтэй нь уулздаг.

Мөн нарийн мэргэжлийн бүх эмч нартай уулзаж, энэ хүн үнэхээр тархины үхэлтэй юу, үгүй юу? гэдгийг нарийн шинжилгээнүүдээр оношилж, өмнө нь хийгдсэн бүх шинжилгээг үндэслээд “Тархины үхэлтэй донор болж болох уу, үгүй юу?” гэдгийг тодорхойлдог.

Хэрвээ “болж байна” гэвэл ар гэрийнхэнтэй нь уулзалт төлөвлөдөг. Энэ процесс маш хэцүү. Ялангуяа Эд, эс, эрхтэн шилжүүлэх зохицуулах албаны П.Батчулуун даргын албаныханд хүнд үе тохиодог. Ийм хүнд мэдээг дуулгана гэдэг амаргүй. 

Гэхдээ ар гэрийнхэнтэй нь уулзах уулзалтыг маш богино хугацаанд хийж, богино хугацаанд шийдвэр гаргах шаардлагатай болно" гэлээ. 

"Эд, эс, эрхтэн шилжүүлэн суулгадаг эмнэлгүүд, тэдгээрт оролцдог эмч, сувилагч, үйлчлэгч, эмнэлгийн ажилчид бүгдийг нь яллаж байгаатай ялгаагүй"

Үргэлжлүүлэн хэлэхдээ "Сүүлийн манай тохиолдлоор донороос

• Нэг хүнд элэг шилжүүлэн суулгах хагалгаа
• Хоёр хүнд бөөр шилжүүлэн суулгах хагалгаа
• 11 хүнд шөрмөс болон үе шилжүүлэх хагалгаа хийсэн.

Нийт 14 хүний амь насыг авраад амьдралын төгсгөлийн шатанд байсан хүмүүсийг хөл дээр нь босгож, амьдрал бэлэглэсэн ийм буянтай үйл болсон.

2024 оны хамгийн сүүлийн тохиолдлыг жишээ болгож ярихад: 

Тархины үхэлтэй донор гарч байгаа талаарх мэдээг аваад нэг цагийн дотор эргээд харахад 120 дуудлага хийгддэг. Маш богино хугацаанд эмнэлгийн мэс заслын бүх багийг бэлдэх хэрэгтэй.

Эхний мэдээг аваад "хүлээн авагч"-ийн цусны бүлгийг бусад жагсаалтаас шүүж, сонгодог. Амь тэмцэн хүлээж буй хүмүүсээс жагсаалтын дагуу тухайн донор хэд дүгээр бүлгийн бустай зэргээс шалтгаалж эрэн сурвалжилж, шүүж эхэлдэг гэсэн үг.

Хамгийн эхэнд

• Унтуулгын эмч
• Эрчимт эмчилгээний эмч
• Ангиографийн эмч хэвлий ЭХО шалгаж тэндээс эдийн шинжилгээ авч, тохироо үздэг.

Эхний баг эмнэлгийн жолоочтой дуудагдаад эндээс томилогдон хөдөлдөг. Очоод өвчтөнийг үнэлнэ. Мөн шаардлагатай тохиолдолд эд, эсийн шинжилгээг авдаг. Тэр процессыг хийхэд 2-3 минут зарцуулагддаг.

Ийм дуудлагыг хэдэн цагт ч авч болзошгүй. Ихэвчлэн шөнийн цагаар гардаг учраас жолооч нар маань яаралтай дуудлагаар шөнө машинаар эмч, сувилагч нарыг гэрээс нь очиж аваад манай хоёр жолооч бүх үйл ажиллагаанд оролцдог.

Араас нь хагалгааны багийнхан бэлэн байдлаа хангахаар ирнэ. Эхний ээлжид 5-6 сувилагчийн баг ирдэг. Үндсэн бүх үйл ажиллагааг зохицуулна.

Гэмтэл дээр ялгаагүй 20 гаруй хүн. Нэг утасны дуудлага, мэдээ ирснээс хойш ойролцоогоор 60-80 гаруй хүн зэрэг нэг цагийн дотор үйл ажиллагаа эхлүүлдэг гэсэн үг.

Эд, эс, эрхтэн шилжүүлэн суулгах, зохицуулах багийн төлөөлөл ар гэрийнхэнтэй нь уулзаж, "муу мэдээ"-г түгээж үнэн мөнийг тайлбарладаг. Энэ шийдвэрээр ямар буянтай ажил хийх гээд байгаа, олон хүний амийг аврах гээд байгаа процессыг тайлбарладаг нэг хүн нь П.Батчулуун эмч.

Дан ганц эмнэлэг биш нэжгээд эмнэлгийн багийн ажиллагаанд эрхтэн шилжүүлэн суулгах хагалгаа хийгддэг. Нэг хүний асуудал яриагүй шүү.

Монголд Эд, эс, эрхтэн шилжүүлэн суулгадаг эмнэлгүүд, тэдгээрт оролцдог эмч, сувилагч, үйлчлэгч, эмнэлгийн ажилчид бүгдийг нь яллаж байгаатай ялгаагүй" гэв.