АЖИГЛАЛТ: "Огцрох амархан" жагсаалд очих хэрэгтэй юу?
- Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнийг огцруулах зорилго бүхий "Огцрох амархан" жагсаалыг ажигласан ажиглалтыг хүргэж байна. Жагсаалыг хэн эхлүүлэв, ямар хүмүүс жагсав, санхүүжилттэй юу, жагсаал дээр юу болдог вэ, хүмүүс жагсаал дээр юу ярьдаг вэ зэрэг асуултуудын хариултуудыг олж авч өөрийн дүгнэлтээ хийгээрэй.
"Огцрох амархан" жагсаал" 2025.05.22
Жагсаал яагаад эхлэв? Юу шаардаж байгаа вэ?
Eрөнхий сайдын хүүгийн найз охиндоо бэлэглэсэн бэлгүүд Л.Оюун-Эрдэнийн ХОМ-дээ мэдүүлсэн өөрийн болон гэр бүлийн орлогоос давсан үнийн дүнтэй зүйлс байсан нь иргэдийн татварын мөнгө цүнх, машин болчихсон яваа юм биш биз гэсэн хардлагыг дагуулж эхэлсэн юм.
Улмаар тавдугаар сарын 14-ний өдөр хэсэг залуус нэгдэн Сүхбаатарын талбайд ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ сайдыг орлогоо нотолж, огцрохыг шаардан жагсаж эхлэв.
Дээрх асуудал нь нэгэн жагсагчийн хэлснээр бөөгнөрсөн маш олон асуудлуудыг нэгэн зэрэг түлхэж өгсөн “гох” байв. Учир нь жагсагчид дээрх асуудлыг гол сэдвээ болгон жагсаж эхэлсэн ч UIH.mn сайтын нийтийн өргөдөл хэсэгт иргэн Г.Доржтүдэвийн үүсгэсэн ерөнхий сайдыг огцруулах өргөдлийг жанжин шугамаа болгон иргэдийг онлайнаар болон цаасаар гарын үсгээ зурахыг уриалж эхэлсэн юм.
Тус нийтийн өргөдөлд ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнийг:
Инфляц, үнийн өсөлтийн эсрэг үр дүнтэй тэмцэж чадаагүй,
Ажилгүйдэл, ядуурал буураагүй,
Түүхэнд байгаагүй өндөр төсөв баталсан ч төсвийн зарцуулалт ил тод бус,
Хамтарсан засгийн газар байгуулснаар сөрөг хүчний үүрэг алдагдсан,
Ардчиллын индексээр сонгуулийн автократ ангилалд шилжсэн,
Хэвлэлийн эрх чөлөө хумигдсан,
УИХ-ын гишүүн Ж.Баярмаад Ерөнхий сайдын гаргасан зохисгүй хандлага,
Түүний хүү О.Тэмүүлэнгийн тансаг хэрэглээний эх үүсвэр тодорхойгүй зэрэг үндэслэлээр огцрохыг шаардсан юм.
Үүнээс харахад тус нийтийн өргөдөл нь парламентын өөрсдийнх нь өргөдөл хүлээн авдаг талбар биш иргэдийн оролцоог дэмжих, чадваржуулах зорилготой судалгаа суурьтай ИНБ болох "Цогц Хөгжлийн Үндэсний Төв"-ийн хараат бус, ашгийн бус талбар дээр үүсгэгдсэн нь иргэд итгэж гарын үсгээ зурах нэгэн үндэс болсон юм.
Түүнчлэн дээр дурдсан огцрох шаардлага бүхий үндэслэлүүд нь хий хоосон худлаа зүйлс биш бүгд баримттай зүйлс байв.
Жагсагчдын зүгээс дараах үндсэн шаардлагуудыг тавьж байгаа юм.
Ерөнхий сайд Лувсаннамсрайн Оюун-Эрдэнэ улс төрийн болоод ёс зүйн хариуцлага хүлээж өөрийн хүсэлтээр огцрох
Дараагийн шинэ Засгийн Газрыг эвслийн Засгийн Газар байгуулахыг дэмжихгүй
Албан тушаалтны бус тогтолцооны тогтвортой байдлыг дэмжиж, Үндсэн Хуульд өөрчлөлт оруулахгүй байх
Хэн эхлүүлэв? Хэн оролцов?
Жагсаалыг эхлүүлсэн залуус нь дийлэнх хүмүүсийн мэдэж байгаагаар "Ноорог" медиа агентлагийн залуучуудаас гадна иргэний нийгмийн байгууллагад ажиллаж, хүний эрхийн төлөө дуугардаг судлаач залуучууд байгаа юм. Тэдгээрээс гадна бизнес эрхлэгч, график дизайнер гээд сайн дураараа нэгдэж олон хоногийн турш жагсаалыг зохион байгуулж буй залуучууд ч бий.
Жагсаалын ес дэх хоногоос үймээн самуун үүсэх эрсдэлтэй болсонд иргэний нийгмийн байгууллагын төлөөллүүд ирж үгээ хэлж, зөвлөгөө зөвлөмжөө өгч байсан нь урьд өмнө нь ямар ч жагсаал дээр байгаагүй онцлог бас итгэх нэгэн шалтгаан байв...
Түүнчлэн жагсаалд энгийн залуучуудаас гадна их сургуулийн багш нар, улс төр, нийгмийн судлаачид олноор ирж нэгдэн үзэл бодлоо илэрхийлж яагаад дэмжиж байгаагаа ул суурьтай илэрхийлж байлаа.
Жагсаал дээр юу болдог вэ?
“Огцрох амархан” жагсаалын ихэнх өдөр хөтөлбөртэй болдгоороо онцлог. Тухайлбал та тухайн өдрийн жагсаалд очихоосоо өмнө хэдэн цагт юу юу болохыг хөтөлбөрөөс нь урьдчилан харж болох юм. Жагсаал эхэлснээс хойш номтой жагсаал, яруу найргийн уншлага, DJ-тэй жагсаал, гүйдэг жагсаал болон уран бүтээлчид сайн дураараа ирж дуу дуулах, их сургуулийн багш нар, судлаачид ирж улс төрийн талаарх сургалт орох зэрэг олон үйл ажиллагаа болов. Эдгээр үйл ажиллагаа дунд чөлөөтэй үгээ хэлэх "нээлттэй микрофон" жагсаалын дийлэнх хувийг эзэлж байлаа. Зарим өдрүүдэд сөрөг жагсагчдаас залхсандаа гэх үү, үймээн самуун дэгдээхээс эмээсэндээ ч гэх үү зохион байгуулагчид тэднээс микрофоноо булаан авах ч тохиолдол бишгүй гарав.
Жагсаал санхүүжилттэй юу?
Жагсаалыг зохион байгуулагчид өөрсдөө жишиг болгон жагсаалд ашиглаж буй зүйлсийнхээ талаар өдөр бүр тайлагнаж байв. Жагсаалын хажуугаар хальт өнгөрөх залуучууд "Энэ микрофон, өсгөгчөө хаанаас авсан байх уу? Ингээд ирэхээр л ноотой" гэх мэтээр ярьж байлаа. Харин ажиглаад суухад жагсаалын эхний өдрүүдэд цөөхөн хүнтэй байсан болоод ч тэр үү нэг өсгөгч жагсагчдад хүрэлцээтэй байсан юм. Харин жагсаалын ес дэх өдрөөс сөрөг жагсаал болон "Огцрох амархан" жагсаалын жагсагчид олон болсон учир гурван өсгөгч тавьж гурван талд яриад ч нэгнийх нь яриа нөгөө талдаа сонсогдохгүй хэмжээнд байв. Харин "Ухаа худгаа авъя" жагсаалын өсгөгч талбай дүүрэн цуурайтаж байлаа.
Дараа дараачийн өдрүүдээс тус зураг дээрх хандивлагчид өсгөгчөө жагсаалд зээлж буй тухай жагсаалыг зохион байгуулагчид хэлж байв. Өдрөөс өдөрт хүмүүс жагсаалд ус, сандал зэргээр сайн дураараа туслах үе ч байв. Дараа өдөр нь ахиад индэргүй, өсгөгчгүй болсон өдрүүд ч байв... Хамгийн гол нь жагсаалд ирсэн хүмүүс сайн дураараа ирсэн гэж итгэхэд тэдний бараг бүгд шахуу гарч үзэл бодлоо хэлж буй үгс болон хааяа хүнгүй шахуу жагсах өдрүүд нь харуулав...
Залуучууд жагсаал дээр юу ярьдаг вэ?
Жагсаал үр дүнд хүрч байгаа юу?
Өчигдөр буюу 2025.05.26-ны өдөр эхлэл хэсэгт дурдсан Л.Оюун-Эрдэнийн Засгийн газрыг огцруулах онлайн болон цаасан гарын үсэг нийлээд 150,000 буюу цуглуулах ёстой хэмжээндээ хүрсэн байна. Иймд өчигдөр жагсаалыг зохион байгуулагчид шаардлагаа УИХ-ын Тамгын газарт гардуулжээ. Түүнчлэн 2025.05.22-ны өдөр МАН-ын бага хурлын шийдвэрээр Ардчилсан намыг хамтран ажиллах гэрээгээ зөрчсөн хэмээн хамтарсан засгаас гаргах шийдвэрт нэгдсэн юм. Гэсэн ч одоогийн байдлаар яг албан ёсоор хамтарсан засаг тарснаа зарлаагүй байгаа юм. Түүнчлэн өнгөрсөн Баасан гарагт ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнийн хүү О.Тэмүүлэн АТГ-т очиж тайлбар, мэдүүлэг өгсөн тухай мэдээлэл буй ч ямар хариу гарсан талаар одоогоор мэдээлэл байхгүй байна.
ЭРГЭЛЗ, АЖИГЛА... ХҮСВЭЛ НЭГД
Жагсаал эхлэх үеэс биш дунд үеэс нь нэгдсэн хүмүүсийн дуу нэгтэй хэлсэн зүйл нь тэд эхний хэдэн өдрүүдэд хэн нэгний эрх ашгийн төлөө сайн дураараа ашиглуулахгүйн тулд жагсаалд эргэлзэж, нэлээд удаан ажигласны эцэст оролцохоор шийдсэн тухайгаа хэлж байв...
Эхлээд эргэлзэж ажиглах, дараа нь хэдхэн минут, ганц цаг ажиглаж сонсох, эцэст нь үзэл бодлоороо нэгдэж дөрвөн цагийн турш тайван жагсаалд нэгдэхээр шийдсэн хүмүүс олон байв... Иймд эргэлзмээр байвал эргэлз. Оролцохыг хүсвэл ажигла... Хүсвэл нэгд...
