"Харвалтаас 80-90% урьдчилан сэргийлэх боломжтой. Гэвч иргэдийн анхаарал болгоомжгүйгээс Монголд энэ өвчин буурахгүй байна"
Аравдугаар сарын 29-нд олон улсын тархины харвалттай тэмцэх өдөр болж буй. Манай улсад 2009 оноос "Монголын харвалт судлалын нийгэмлэг" байгуулагдсан цагаас хойш энэ өдрийг тэмдэглэж байна.
Энэ хүрээнд бүтэн сарын турш энгийн иргэд болон эмнэлэг, эмч нарт зориулсан сурталчилгаа, гарын авлага тараах, үзлэг, өдөрлөг зохион байгуулдаг. Гэхдээ аравдугаар сарын 29-ний өдөр эмнэлэг, эмч нар нийлээд нийтийн арга хэмжээ зохион байгуулдаг аж.
Энэ жилийн хувьд "Харвалтгүй эрүүл амьдралыг сонгоё" уриан дор тэмдэглэхээ Монголын харвалт судлалын нийгэмлэгийнхэн онцоллоо.
Тархины харвалт үүсэх олон шалтгаан байдаг ч 90 хувийг нь 10 үндсэн шалтгаан бүрдүүлдэг гэж үздэг.Бидэнд анхаарах шаардлагатай гурван шалтгаант хүчин зүйлсийг засах хэрэгтэй байна.
Тодруулбал
- Эрүүл хооллолт (үүнд амаар орж буй бүх зүйл орно)
- Идэвхтэй хөдөлгөөн
- Амгалан тайван байдал, өөдрөг бодол аж.
Дэлхий даяар 100 хүн харвалаа гэхэд 25 нь тэр даруйдаа нас бардаг бол 25 нь нэг жилийн дотор, дараагийн 25 нь 24-48 сарын хугацаанд, үлдсэн 25 нь саатай хөдөлмөрийн чадваргүй болдог гэсэн судалгаа бий. Одоогоор нийт 142 сая хүн харвалтаас шалтгаалан хөдөлмөрийн чадваргүй байна.
Энэ талаар Улсын II төв эмнэлгийн мэдрэл судлалын тасгийн эрхлэгч П.Дуламрагчаа "Харвалт бол ямар ч насны хүнд тохиолдох магадлал бий. Харвалтын 80-90 хувийг урьдчилан сэргийлэх боломжтой гэж үздэг.
Мөн манайд нас баралтын тоогоороо халдварт бус өвчин дундаа 2-3 дугаар байрт жагсаж байна. Манай улсад анх III эмнэлэгт тусламж үзүүлдэг байсан бол одоо төв эмнэлгүүдээр эмчилж эхэлсэн юм.
Тархины харвалтын хамгийн эхний шалтгаан бол хяналтгүй даралт ихсэх. Иргэдийн дийлэнх нь артерийн даралт ихэсдэг гэдгээ мэддэггүй. Мэдсэн ч эмчилгээ хийлгэдэггүй. Эмчилгээг дутуу хийлгэх зэргээс болоод хүндрэх нөхцөл үүсэж байна. Сүүлийн хэдэн жилд харвалтаар өвчилж буй иргэдийн нас залуужиж байгаа нь ажиглагддаг.
Түүнчлэн судас хатуурах эмгэгүүд, чихрийн шижин өвчний үр дагавар нь тархины харвалтад нөлөөлж байна. Мөн архи, тамхины хэрэглээнээс шалтгаалан тархины судсанд нөлөөлөх, өөрчлөлт орох зэрэг шинж тэмдгүүд их бий.
Иргэд тархины харвалт үүсэж байгааг урьдчилан мэдэх боломж байдаг.
Тухайлбал
- Эхний шинж тэмдэг бол хараа бүрэлзэх, давхар харах, хараанд огцом өөрчлөлт орох
- Хэл ярианд өөрчлөлт гарна. Яриа ойлгомжгүй болно.
- Алхаа гишгээ өөрчлөгдөх, гуйвж дайваад, тэнцвэр алдах
- Гар хөлийн мэдээ алдах, саажих зэргээр шинж тэмдэг илэрдэг" гэв.
Л.Энхсайхан: 10,000 иргэн тутмын дөрөв нь харвалтаар нас бардаг
Мөн Монголын харвалт судлалын нийгэмлэгийн гүйцэтгэх захирал Л.Энхсайхан "Ядуу буурай орны иргэд харвасан тохиолдолд нас баралтын хувь нь өндөг байдаг. Өндөр хөгжилтэй орнуудын 80 хувьд нь судас бөглөсөн төрлийн харвалт байдаг.
Тэгвэл манай улсад 51 хувь нь судас нь задардаг төрлийн харвалт байна. Энэ өвчнөөр нас бардаг иргэдийн тоо манай нийгэмлэг анх байгуулагдаж байх үед буюу 2009 онд хийсэн судалгаагаар 10,000 иргэн тутамд 12 байсан бол сүүлд хийсэн судалгаагаар 10,000 иргэнээс дөрөв болж буурсан.
Гэхдээ харвалтын хувь манай улсад өндөр хэвээр байна. Харвалтын бас нэг сөрөг нөлөө нь иргэд хөдөлмөрийн чадвараа алддаг. Хараагүй болох, ярианы бэрхшээлтэй, саажилттай зэрэг шалтгаанаар хөдөлмөрийн чадвараа алдана. Ингэснээрээ гэр бүлийн эдийн засагт ч их хохиролтой тусдаг. Тухайн гэр бүлд харвасан хүн байвал өөр нэг нь ажил хийх боломжгүй болно. Тиймээс урьдчилан сэргийлэх нь маш чухал.
Зөвхөн өөртөө ч санаа зоволгүй гэр бүлийнхээ эргэн тойронд ч харвалтын шинж тэмдэг ажиглагдаж байгаа эсэхийг ч иргэд хянах хэрэгтэй" гэж онцоллоо.
Хэвлэл мэдээллийн байгууллагууд (Телевиз, Радио, Social болон Вэб хуудаснууд) манай мэдээллийг аливаа хэлбэрээр бүрэн ба хэсэгчлэн авч ашиглахдаа эх сурвалжаа (ikon.mn) заавал дурдах ёстойг анхаарна уу!
