Гэрэл зургийг MPA.mn

Төрийн албан хаагчийн үндэсний бичгийн мэдлэг тодорхойлох судалгааг Үндсэний статистикийн хорооноос анх удаа 2021 онд явуулжээ.

2015 онд Монгол хэлний тухай хуулийг УИХ-аас батлахдаа 

Энэ хүрээнд ҮСХ Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн дэргэдэх Хэлний бодлогын үндэсний зөвлөлийн захиалгаар уг судалгааг зохион байгуулжээ.

Судалгаанд төрийн 149.1 мянган албан хаагчийг хамруулж, Үндэсний бичгийн мэдлэгийн түвшин, сургалтад хамрагдах хэрэгцээ байгаа эсэх, сургалтыг ямар хэлбэрээр авч болох талаарх дараагийн шатны үйл ажиллагааг төлөвлөхөд шаардлагатай мэдээллийг цуглуулсан байна.

Говь-Алтай аймаг 2021 оны дөрөвдүгээр сараас орон нутгийн албан хэргийг Үндэсний бичигтэй хослуулан хэрэглэж эхэлжээ

2025 оны нэгдүгээр сараас хэрэгжих төрийн болон нутгийн өөрөө удирдах байгууллагад албан хэргээ кирилл болон үндэсний бичгээр хослуулан хэрэглэхэд Та бэлэн үү?” гэсэн асуултад төрийн албан хаагчдын 53.6 хувь нь “Тийм” гэсэн бол үлдсэн 46.4 хувь нь “Үгүй” гэж хариулжээ.

• Баян-Өлгий аймгийн судалгаанд хамрагдсан төрийн албан хаагчдын 62.5 хувь нь албан хэргээ кирилл болон үндэсний бичгээр хослуулан хэрэглэхэд бэлэн биш буюу “Үгүй” гэж хариулсан нь улсын дундаж болон бусад аймагтай харьцуулахад төрийн албан хаагчдын үндэсний бичгийн талаарх ойлголт, мэдлэг бага байгааг илтгэж байна.
• Говь-Алтай аймгийн төрийн албан хаагчдын 74.7 хувь нь албан хэргээ кирилл болон үндэсний бичгээр хослуулан хэрэглэхэд бэлэн гэж хариулсан нь нь улсын дундаж болон бусад аймагтай харьцуулахад хамгийн өндөр үзүүлэлт юм.

Говь-Алтай аймгийн удирдлагын шийдвэрээр тус аймаг нь 2021 оны 4 дүгээр сараас эхлэн орон нутгийн албан хэргийг Үндэсний бичигтэй хослуулан хэрэглэж байгаа бөгөөд аймгийн төрийн албан хаагчдыг Үндэсний бичгийн сургалтад хамруулж эхэлсэн байна. Тус аймгийн төрийн албан хаагчид эхний шатны сургалтад хамрагдсан хэдий ч судалгаанд хамрагдсан төрийн албан хаагчдын 74.7 хувь нь албан бичиг хэргээ Үндэсний бичигтэй хослуулан хэрэглэхэд бэлэн гэж хариулснаас харахад сургалтын ач холбогдол нэлээд их байгааг илтгэж байна. 

 

Төрийн албан хаагчдад үндэсний бичгийн сургалтын хэрэгцээ, шаардлага байгаа эсэх асуултад судалгаанд хамрагдсан төрийн албан хаагчдын 85 хувь нь “Тийм” гэсэн бол үлдсэн 15 хувь нь сургалтын хэрэгцээ, шаардлага байхгүй гэж үзсэн байна.

Энэ үзүүлэлтийг аймгаар харвал

• Говь-Алтай аймгийн төрийн албан хаагчдын 93 хувь
• Баянхонгор аймгийн 91.4 хувь
• Булган аймгийн 91.1 хувь
• Завхан аймгийн 90.9 хувь нь сургалтын хэрэгцээ, шаардлага байна гэсэн бол
• Баян-Өлгий аймгийн 25.6 хувь
• Нийслэлийн төрийн албан хаагчдын 18.2 хувь
• Дархан-Уул аймгийн 16.7 хувь
• Дорнод аймгийн 15.6 хувь
• Орхон аймгийн төрийн албан хаагчдын 15.5 хувь нь сургалтын хэрэгцээ, шаардлага байхгүй гэсэн байна.

Үндэсний бичгийн сургалтад хамрагдах хүсэлтэй байгаа төрийн албан хаагчдын хувьд ямар төрлийн сургалтад хамрагдах хүсэлтэй байна гэсэн асуултад 56.1 хувь нь танхимын сургалт, 43.1 хувь нь цахим сургалт, 0.8 хувь нь бусад хэлбэрийн сургалтад хамрагдах хүсэлтэй гэжээ. Мөн хосолмол хэлбэрээр сургалтад хамрагдах хүсэлтэй иргэд судалгаанд хамрагдагчдын 7.3 хувийг эзэлсэн байна. 

Төрийн албан хаагчдын мэдлэг, чадварт онцгой анхаарал хандуулах нь зүйтэй гэж дүгнэжээ

Судалгааны дүнгээр судалгаанд хамрагдсан төрийн албан хаагчдын 5.2 хувь нь өөрийнхөө үндэсний бичгийн түвшинг “Маш сайн” гэж үнэлсэн бол 13.4 хувь нь сайн, 28.7 хувь нь дунд зэрэг, 25.4 хувь нь бага зэрэг, 27.2 хувь нь үндэсний бичгийн үсэг, тоо мэдэхгүй, ялгахгүй, уншихгүй, бичихгүй буюу ямар нэгэн мэдлэг огт байхгүй гэж хариулжээ.

Тухайлбал, өгөгдсөн эхийн зарим хэсгийг судалгаанд хамрагдсан төрийн албан хаагчдын 50.9 хувь нь унших чадвартай, 38.8 хувь нь бүтнээр нь унших чадвартай бол 10.3 хувь нь тухайн эхийг огт уншиж чадаагүй байна.

 

• Баян-Өлгий, Говьсүмбэр, Ховд аймгийн судалгаанд хамрагдсан төрийн албан хаагчдын 30.6-62.3 хувь нь үндэсний бичгийн мэдлэггүй гэсэн нь бусад аймагтай харьцуулахад үндэсний бичгийн мэдлэггүй алба хаагчийн хувь хамгийн өндөр байна.
• Харин Сүхбаатар, Увс, Хэнтий, Булган аймгийн судалгаанд хамрагдсан төрийн албан хаагчдын 5.5-6.4 хувь нь үндэсний бичгийн мэдлэг маш сайн гэсэн нь бусад аймагтай харьцуулахад хамгийн өндөр байна.

Иймд төрийн албан хэрэг хөтлөлтийг цаашид үндэсний бичгээр явуулахад төрийн албан хаагчдын мэдлэг, чадварт онцгой анхаарал хандуулах нь зүйтэй хэмээн уг судалгаагаар дүгнэжээ.