"Америк, Австрали, Канад зэрэг улс руу суралцахаар битгий яв. Түүнийхээ оронд бизнес эрхэл​"

 

Уул уурхайн салбараа хардаж биш, хамтарч ажиллах боломжийг харах хэрэгтэй

Монголын энтрепренерүүдийн нэгдсэн чуулган Уул уурхай, Аялал жуулчлал, Хөдөө Аж Ахуй гэсэн гурван салбар хуралдаанаар үргэлжилж байна.

Дээрх гурван чиглэлийн хуралдаанд:

1. “Аялал жуулчлалын салбарын өнөөгийн байдал, тулгамдаж буй асуудлууд” сэдвээр БОАЖЯамны Аялал жуулчлалын бодлого зохицуулалтын газрын дарга Б.Маргад,
2. “Хөдөө Аж Ахуйн салбарын өнөөгийн байдал, тулгамдаж буй асуудлууд” сэдвээр ХХААХҮЯамны ЖДҮ, хоршооны бодлогын хэрэгжилтийг зохицуулах газрын мэргэжилтэн Н.Энхтөр,
3. “Уул уурхайн салбарын өнөөгийн байдал, тулгамдаж буй асуудлууд” сэдвээр Уул Уурхай, Хүнд Үйлдвэрийн Яамны Уул уурхайн бодлогын газрын ахлах мэргэжилтэн Д.Дамба илтгэл тавьж, хэлэлцүүлэг өрнүүллээ.

Тус гурван салбарын мэргэжилтэн, эрдэмтэн судлаачид санал бодлоо солилцлоо. 

Энэ үеэр "Уул уурхайн бизнес маш урт удаан хугацаанд ажилладаг онцлогтой. Урт удаан хугацаанд уул уурхайн салбар өөрөө бусад бүх салбартай зайлшгүй хамтарч ажиллах шаардлагатай байдаг.

Хамтрагч талуудын хамгийн чухал нь бизнесийнхэн, хувийн хэвшлийнхэн байдаг. Уул уурхайн салбар бол манай улсын тулгуур салбар бөгөөд ойрын хугацаанд ч мөн уул уурхайгаас хамааралтай байх нь тодорхой болчихсон байгаа.

Бид өнөөдөр уул уурхайн салбараа хардаж биш, хамтарч ажиллах боломжийг харж ажиллах хэрэгтэй.

Гарааны бизнесээс эхлээд томоохон компани хүртэл бүх шатанд энэ тал дээр анхаарах хэрэгтэй" гэдгийг мэргэжилтэн, эрдэмтэн судлаачид хэлж байна.

Чуулган маргааш үргэлжилнэ.

Курт Шателен: Америк, Австрали, Канад зэрэг улс руу суралцахаар битгий яв. Түүнийхээ оронд бизнес эрхэл​ 

 

Энтрепренерүүдийн нэгдсэн чуулганы онцлох илтгэл "Онц Шийдэл" ХХК-ийн захирал Курт Шателений “Монгол Улсад гарааны бизнес эрхлэх боломжууд” сэдэвт илтгэл байлаа. Түүний илтгэлээс хүргэж байна.

Курт Шателен "Монголд байгаа гарааны бизнес эрхлэх боломжуудын талаар тайлбарлах боломж олгосонд баярлалаа. Өнөөгийн эдийн засгийн орчин таатай бус байгаа боловч гарааны бизнес эрхлэх бүрэн боломж байна. Монголд гарааны бизнес эрхлэх олон боломж, дэмжлэг үзүүлэх олон байгууллага байгаа. Гэхдээ хамгийн гол зүйл бол эхлэх юм шүү.

Эхний алхам бол юу хийхээ тухайлбал, сурталчилгаа, сайн үйлс зэрэг ямар үйл ажиллагаа явуулахаа шийдэх ёстой. Ямар ч шийдвэр гаргасан компани байгуулаад бизнес эрхлэх нь маш их хөдөлмөр гэдгийг онцлон хэлье.

Эцэст нь Америк, Австрали, Канад зэрэг гадаадын улс руу суралцахаар битгий яв. Та бүхэн угаасаа ухаантай хүмүүс. Харин түүнийхээ оронд бизнес эрхэл гэж хэлье" гэлээ.

Фото: “Монголын энтрепренерүүдийн нэгдсэн чуулган-2016”

Гэрэл зургийг mpa.mn

С.Эрдэнэбат: Бид 6 үзүүлэлтээр Монгол Улсын гарааны бизнесийн хөгжлийн түвшинг тодорхойлж байна 

 

Чуулган "Энтрепренершипийн хөгжил Монгол Улсад” сэдэвт Стартап Монгол ТББ-ын гүйцэтгэх захирал С.Эрдэнэбатын илтгэлээр үргэлжилж байна.

Тэрбээр "Гарааны бизнес стартапийн экосистемгүйгээр хөгжих боломжгүй. Аливаа улсын гарааны бизнесийг таван үзүүлэлтээр тодорхойлдог. Харин бид үүн дээр нэг үзүүлэлтийг нэмж, тав дээр нэмэх нь нэг гэсэн үзүүлэлтээр Монгол Улсын гарааны бизнесийн хөгжлийн түвшинг тодорхойлж байна. Үүнд,

1. Ур чадвар /тухайн бизнес эрхлэгч гарааны бизнес эрхлэх ур чадвартай байх ёстой/
2. Нягтрал
3. Соёл
4. Хөрөнгө
5. Хууль эрх зүй
6. Харилцаа холбоо гэх зургаан зүйлийг оруулж байна.

Манай улсад стартап гэсэн тухайлсан чиглэлээр дорвитой судалгаа байхгүй байна. Харин сүүлийн жилүүдэд бага хэмжээний судалгаанууд хийгдэж эхэлж байна. Бидний хийсэн судалгаагаар гарааны бизнес эхлүүлэхэд хорин сая төгрөг байхад болно гэсэн байр суурьтай бизнес эрхлэгчид дийлэнх байсан. 

Гарааны бизнес эрхлэхэд тулгамдаж байгаа бэрхшээлүүд:

• Чадварлаг боловсон хүчин
• Санхүүжилт
• Хууль эрх зүйн орчин
• Зээл
• Мэдлэг ур чадвар
• Төрийн дэмжлэг
• Стартапуудыг дэмжих бүтэц
• Дотоодын зах зээл

Монгол Улсын гарааны бизнесийн экосистемийн өнөөгийн байдал

Монгол Улс гарааны бизнесийн экосистемийг бид судалгааны үндсэн дээр нэгээс арван оноогоор дүгнэсэн байдлыг та бүхэнд харуулж байна. Үүнд:

• Ур чадвар-2.9
• Нягтрал-3.7
• Соёл-4.7
• Санхүү-3.1
• Хууль эрх зүй-3.2
• Харилцаа холбоо-4.7

Тэгэхээр Монгол Улсад гарааны бизнесийн орчин 3 оноо буюу хөгжлийн эхэн үедээ байна.

Ур чадвар, Санхүү, Соёлд онцгой анхаарах шаардлагатай, гарааны бизнесийн тал дээр төр засгийн дэмжлэг, бодлого судалгаа шинжилгээ үгүйлэгдэж байна гэж дүгнэж байна.

Ч.Хашчулуун: Засгийн газар инновациа дэмжихгүй бол ямар ч урагштай зүйл гарахгүй 

 

Монголын энтрепренерүүдийн нэгдсэн чуулганд МУИС-ийн доктор, эдийн засагч Ч.Хашчулуун "Монгол Улсад Инновацийн сан байгуулахын ач холбогдол" илтгэл тавилаа.

Тэрбээр илтгэлдээ "Инновацийн чиглэлээр ярихад Монгол Улс дэлхийн хэмжээнд ямар түвшинд явааг тодорхойлох 

• Энтрепренерийг дэмжих байдал
• Мэдээлэл технологийн хөгжил
• Боловсон хүчин бэлтгэх
• Судалгаа хийх байдал зэрэг дөрвөн хүчин зүйл байна.

Монгол Улсын сүүлийн жилүүдийн инновацийн түвшинг авч үзвэл боловсролын үзүүлэлт сайжирсан бөгөөд яг одоо дэлхийд 55-р байрт бичигдэж байна. 

Харин бидний шийдэх ёстой асуудал юу вэ гэвэл эдийн засгийн үр ашигтай дэмжлэг бүрдүүлэх, энэ тал дээр манай улс 93-р байранд явж байна.

Манай улсын Их сургуулийн хэрэггүй юм хийдэг байдлыг засч залруулах хэрэгтэй.

Мөн засгийн газар өөрөө инновациа дэмжихгүй бол ямар ч урагштай зүйл байхгүй. Хамгийн түрүүнд засгийн газраас инновацийн бодлогын төслүүдийг батлах ёстой" хэмээн дурьдлаа.

Paul Lee: Монгол Улсын хувьд байгалийн нөөц бий боловч далайд гарцгүй зэрэг асуудал байна. Гэхдээ сэтгэх хэрэгтэй 

 

Wellspring LLC-ийн үүсгэн байгуулагч Paul Lee “Гадаадад бүтээгдэхүүн худалдаалах гэж байгаа бол тухайн улсынхаа бараа бүтээгдэхүүний борлуулалт, сонирхлыг хамгийн түрүүнд судлах шаардлагатай. Израйль бол 100 хувь цагаачлалын улс. Энэ улсын хувьд энтрепренершипийг хөгжүүлэх нь нэг номерийн асуудал байдаг. Тиймээс маш олон технологи, инновацийг хөгжүүлэх алхам хийж байсан. Энэ улсаас манай Сингапур улс маш их зүйлийг сурсан.

Монгол Улсын хувьд байгалийн нөөц бий боловч далайд гарцгүй зэрэг зарим асуудал байна. Гэхдээ үүгээр хязгаарлагдахгүйгээр сэтгэх хэрэгтэй гэж уриалмаар байна.

Израйль болон Сингапурт цагаачлал, олон улс орноос хүмүүс орж ирснээр гадныхнаас суралцах боломж гарч ирсэн. Гаднаас орж ирсэн улсыг дэмжих, дэмжихгүй янз бүрийн байр суурьтай байдаг боловч гадны улстай харилцаж, гадны соёлыг сурталчилна гэдэг маш чухал” гэлээ.

Уул уурхайн салбар, бизнесийн хөгжил, компанийн засаглал, нийгмийн хариуцлагын зөвлөх Ж.Сүнжидмаа: Чили улсын хувьд байнга өөрсдийгөө олон улсын судалгаанд оролцуулж байдаг. Судалгаанд оролцуулж ямар түвшинд байгаагаа байнга тодорхойлж байдаг. Түвшингээ тодорхойлсны үндсэн дээр боловсрол сургалтандаа уялдуулан, техник технологи, инновациа хөгжүүлж байдаг.

Эхний хэлэлцүүлэг үүгээр өндөрлөлөө.

Чуулган "Монгол Улсад Инновацийн сан байгуулахын ач холбогдол" илтгэлээр үргэлжилж байна.

Монголын Бизнесийн Зөвлөлийг төлөөлж МУИС-ийн доктор, эдийн засагч Ч.Хашчулуун илтгэл тавьж байна.

Ц.Буянцогтоо: Манай эдийн засгийн хөгжлийн бодлого инноваци руу чиглэх ёстой 

 

Энтрепренерүүдийн чуулган "Олон улсад энтрепренершипийг хөгжүүлж буй туршлага" сэдэвт панел хэлэлцүүлгээр үргэлжилж байна.

Панел хэлэлцүүлэгт:

• Wellspring LLC-ийн үүсгэн байгуулагч Paul Lee,
• Уул уурхайн салбар, бизнесийн хөгжил, компанийн засаглал, нийгмийн хариуцлагын зөвлөх Ж.Сүнжидмаа,
• Open Innovation Lab Ц.Буянцогтоо,
• Хөгжлийн шийдэл ТББ-ын мэдээллийн зохицуулагч Г.Оюунгэрэл
• Bloomberg TV-ийн продюссер Д.Ганга нар оролцож байна.

Open Innovation Lab​ Ц.Буянцогтоо: Манай эдийн засгийн хөгжлийн бодлого инноваци руу чиглэх ёстой. Монгол Ардын Намын засгийн газрын үед маш идэвхтэй инновацийн санаачлага гарган ажиллаж байсан. Тэр үйл ажиллагаагаа одоо идэвхтэй явуулах нь чухал байна гэдгийг хэлмээр байна.

Ц.Буянцогтоо: Манай эдийн засгийн хөгжлийн бодлого инноваци руу чиглэх ёстой 

 

Энтрепренерүүдийн чуулган "Олон улсад энтрепренершипийг хөгжүүлж буй туршлага" сэдэвт панел хэлэлцүүлгээр үргэлжилж байна.

Панел хэлэлцүүлэгт:

• Wellspring LLC-ийн үүсгэн байгуулагч Paul Lee,
• Уул уурхайн салбар, бизнесийн хөгжил, компанийн засаглал, нийгмийн хариуцлагын зөвлөх Ж.Сүнжидмаа,
• Open Innovation Lab Ц.Буянцогтоо,
• Хөгжлийн шийдэл ТББ-ын мэдээллийн зохицуулагч Г.Оюунгэрэл
• Bloomberg TV-ийн продюссер Д.Ганга нар оролцож байна.

Open Innovation Lab​ Ц.Буянцогтоо: Манай эдийн засгийн хөгжлийн бодлого инноваци руу чиглэх ёстой. Монгол Ардын Намын засгийн газрын үед маш идэвхтэй инновацийн санаачлага гарган ажиллаж байсан. Тэр үйл ажиллагаагаа одоо идэвхтэй явуулах нь чухал байна гэдгийг хэлмээр байна.

Paul Lee: Монгол Улсын хувьд байгалийн нөөц бий боловч далайд гарцгүй зэрэг асуудал байна. Гэхдээ сэтгэх хэрэгтэй 

 

Wellspring LLC-ийн үүсгэн байгуулагч Paul Lee “Гадаадад бүтээгдэхүүн худалдаалах гэж байгаа бол тухайн улсынхаа бараа бүтээгдэхүүний борлуулалт, сонирхлыг хамгийн түрүүнд судлах шаардлагатай. Израйль бол 100 хувь цагаачлалын улс. Энэ улсын хувьд энтрепренершипийг хөгжүүлэх нь нэг номерийн асуудал байдаг. Тиймээс маш олон технологи, инновацийг хөгжүүлэх алхам хийж байсан. Энэ улсаас манай Сингапур улс маш их зүйлийг сурсан.

Монгол Улсын хувьд байгалийн нөөц бий боловч далайд гарцгүй зэрэг зарим асуудал байна. Гэхдээ үүгээр хязгаарлагдахгүйгээр сэтгэх хэрэгтэй гэж уриалмаар байна.

Израйль болон Сингапурт цагаачлал, олон улс орноос хүмүүс орж ирснээр гадныхнаас суралцах боломж гарч ирсэн. Гаднаас орж ирсэн улсыг дэмжих, дэмжихгүй янз бүрийн байр суурьтай байдаг боловч гадны улстай харилцаж, гадны соёлыг сурталчилна гэдэг маш чухал” гэлээ.

Уул уурхайн салбар, бизнесийн хөгжил, компанийн засаглал, нийгмийн хариуцлагын зөвлөх Ж.Сүнжидмаа: Чили улсын хувьд байнга өөрсдийгөө олон улсын судалгаанд оролцуулж байдаг. Судалгаанд оролцуулж ямар түвшинд байгаагаа байнга тодорхойлж байдаг. Түвшингээ тодорхойлсны үндсэн дээр боловсрол сургалтандаа уялдуулан, техник технологи, инновациа хөгжүүлж байдаг.

Эхний хэлэлцүүлэг үүгээр өндөрлөлөө.

Чуулган "Монгол Улсад Инновацийн сан байгуулахын ач холбогдол" илтгэлээр үргэлжилж байна.

Монголын Бизнесийн Зөвлөлийг төлөөлж МУИС-ийн доктор, эдийн засагч Ч.Хашчулуун илтгэл тавьж байна.

Ч.Хашчулуун: Засгийн газар инновациа дэмжихгүй бол ямар ч урагштай зүйл гарахгүй 

 

Монголын энтрепренерүүдийн нэгдсэн чуулганд МУИС-ийн доктор, эдийн засагч Ч.Хашчулуун "Монгол Улсад Инновацийн сан байгуулахын ач холбогдол" илтгэл тавилаа.

Тэрбээр илтгэлдээ "Инновацийн чиглэлээр ярихад Монгол Улс дэлхийн хэмжээнд ямар түвшинд явааг тодорхойлох 

• Энтрепренерийг дэмжих байдал
• Мэдээлэл технологийн хөгжил
• Боловсон хүчин бэлтгэх
• Судалгаа хийх байдал зэрэг дөрвөн хүчин зүйл байна.

Монгол Улсын сүүлийн жилүүдийн инновацийн түвшинг авч үзвэл боловсролын үзүүлэлт сайжирсан бөгөөд яг одоо дэлхийд 55-р байрт бичигдэж байна. 

Харин бидний шийдэх ёстой асуудал юу вэ гэвэл эдийн засгийн үр ашигтай дэмжлэг бүрдүүлэх, энэ тал дээр манай улс 93-р байранд явж байна.

Манай улсын Их сургуулийн хэрэггүй юм хийдэг байдлыг засч залруулах хэрэгтэй.

Мөн засгийн газар өөрөө инновациа дэмжихгүй бол ямар ч урагштай зүйл байхгүй. Хамгийн түрүүнд засгийн газраас инновацийн бодлогын төслүүдийг батлах ёстой" хэмээн дурьдлаа.

С.Эрдэнэбат: Бид 6 үзүүлэлтээр Монгол Улсын гарааны бизнесийн хөгжлийн түвшинг тодорхойлж байна 

 

Чуулган "Энтрепренершипийн хөгжил Монгол Улсад” сэдэвт Стартап Монгол ТББ-ын гүйцэтгэх захирал С.Эрдэнэбатын илтгэлээр үргэлжилж байна.

Тэрбээр "Гарааны бизнес стартапийн экосистемгүйгээр хөгжих боломжгүй. Аливаа улсын гарааны бизнесийг таван үзүүлэлтээр тодорхойлдог. Харин бид үүн дээр нэг үзүүлэлтийг нэмж, тав дээр нэмэх нь нэг гэсэн үзүүлэлтээр Монгол Улсын гарааны бизнесийн хөгжлийн түвшинг тодорхойлж байна. Үүнд,

1. Ур чадвар /тухайн бизнес эрхлэгч гарааны бизнес эрхлэх ур чадвартай байх ёстой/
2. Нягтрал
3. Соёл
4. Хөрөнгө
5. Хууль эрх зүй
6. Харилцаа холбоо гэх зургаан зүйлийг оруулж байна.

Манай улсад стартап гэсэн тухайлсан чиглэлээр дорвитой судалгаа байхгүй байна. Харин сүүлийн жилүүдэд бага хэмжээний судалгаанууд хийгдэж эхэлж байна. Бидний хийсэн судалгаагаар гарааны бизнес эхлүүлэхэд хорин сая төгрөг байхад болно гэсэн байр суурьтай бизнес эрхлэгчид дийлэнх байсан. 

Гарааны бизнес эрхлэхэд тулгамдаж байгаа бэрхшээлүүд:

• Чадварлаг боловсон хүчин
• Санхүүжилт
• Хууль эрх зүйн орчин
• Зээл
• Мэдлэг ур чадвар
• Төрийн дэмжлэг
• Стартапуудыг дэмжих бүтэц
• Дотоодын зах зээл

Монгол Улсын гарааны бизнесийн экосистемийн өнөөгийн байдал

Монгол Улс гарааны бизнесийн экосистемийг бид судалгааны үндсэн дээр нэгээс арван оноогоор дүгнэсэн байдлыг та бүхэнд харуулж байна. Үүнд:

• Ур чадвар-2.9
• Нягтрал-3.7
• Соёл-4.7
• Санхүү-3.1
• Хууль эрх зүй-3.2
• Харилцаа холбоо-4.7

Тэгэхээр Монгол Улсад гарааны бизнесийн орчин 3 оноо буюу хөгжлийн эхэн үедээ байна.

Ур чадвар, Санхүү, Соёлд онцгой анхаарах шаардлагатай, гарааны бизнесийн тал дээр төр засгийн дэмжлэг, бодлого судалгаа шинжилгээ үгүйлэгдэж байна гэж дүгнэж байна.

Курт Шателен: Америк, Австрали, Канад зэрэг улс руу суралцахаар битгий яв. Түүнийхээ оронд бизнес эрхэл​ 

 

Энтрепренерүүдийн нэгдсэн чуулганы онцлох илтгэл "Онц Шийдэл" ХХК-ийн захирал Курт Шателений “Монгол Улсад гарааны бизнес эрхлэх боломжууд” сэдэвт илтгэл байлаа. Түүний илтгэлээс хүргэж байна.

Курт Шателен "Монголд байгаа гарааны бизнес эрхлэх боломжуудын талаар тайлбарлах боломж олгосонд баярлалаа. Өнөөгийн эдийн засгийн орчин таатай бус байгаа боловч гарааны бизнес эрхлэх бүрэн боломж байна. Монголд гарааны бизнес эрхлэх олон боломж, дэмжлэг үзүүлэх олон байгууллага байгаа. Гэхдээ хамгийн гол зүйл бол эхлэх юм шүү.

Эхний алхам бол юу хийхээ тухайлбал, сурталчилгаа, сайн үйлс зэрэг ямар үйл ажиллагаа явуулахаа шийдэх ёстой. Ямар ч шийдвэр гаргасан компани байгуулаад бизнес эрхлэх нь маш их хөдөлмөр гэдгийг онцлон хэлье.

Эцэст нь Америк, Австрали, Канад зэрэг гадаадын улс руу суралцахаар битгий яв. Та бүхэн угаасаа ухаантай хүмүүс. Харин түүнийхээ оронд бизнес эрхэл гэж хэлье" гэлээ.

Фото: “Монголын энтрепренерүүдийн нэгдсэн чуулган-2016”

Гэрэл зургийг mpa.mn

 

Уул уурхайн салбараа хардаж биш, хамтарч ажиллах боломжийг харах хэрэгтэй

Монголын энтрепренерүүдийн нэгдсэн чуулган Уул уурхай, Аялал жуулчлал, Хөдөө Аж Ахуй гэсэн гурван салбар хуралдаанаар үргэлжилж байна.

Дээрх гурван чиглэлийн хуралдаанд:

1. “Аялал жуулчлалын салбарын өнөөгийн байдал, тулгамдаж буй асуудлууд” сэдвээр БОАЖЯамны Аялал жуулчлалын бодлого зохицуулалтын газрын дарга Б.Маргад,
2. “Хөдөө Аж Ахуйн салбарын өнөөгийн байдал, тулгамдаж буй асуудлууд” сэдвээр ХХААХҮЯамны ЖДҮ, хоршооны бодлогын хэрэгжилтийг зохицуулах газрын мэргэжилтэн Н.Энхтөр,
3. “Уул уурхайн салбарын өнөөгийн байдал, тулгамдаж буй асуудлууд” сэдвээр Уул Уурхай, Хүнд Үйлдвэрийн Яамны Уул уурхайн бодлогын газрын ахлах мэргэжилтэн Д.Дамба илтгэл тавьж, хэлэлцүүлэг өрнүүллээ.

Тус гурван салбарын мэргэжилтэн, эрдэмтэн судлаачид санал бодлоо солилцлоо. 

Энэ үеэр "Уул уурхайн бизнес маш урт удаан хугацаанд ажилладаг онцлогтой. Урт удаан хугацаанд уул уурхайн салбар өөрөө бусад бүх салбартай зайлшгүй хамтарч ажиллах шаардлагатай байдаг.

Хамтрагч талуудын хамгийн чухал нь бизнесийнхэн, хувийн хэвшлийнхэн байдаг. Уул уурхайн салбар бол манай улсын тулгуур салбар бөгөөд ойрын хугацаанд ч мөн уул уурхайгаас хамааралтай байх нь тодорхой болчихсон байгаа.

Бид өнөөдөр уул уурхайн салбараа хардаж биш, хамтарч ажиллах боломжийг харж ажиллах хэрэгтэй.

Гарааны бизнесээс эхлээд томоохон компани хүртэл бүх шатанд энэ тал дээр анхаарах хэрэгтэй" гэдгийг мэргэжилтэн, эрдэмтэн судлаачид хэлж байна.

Чуулган маргааш үргэлжилнэ.