Х.Номингэрэл: Таван их наяд төгрөгийн хөтөлбөрөөр сонгуулийн сурталчилгаа хийж байна

Гэрэл зургийг MPA агентлагийн онцгой зөвшөөрөлтэйгөөр ашиглав

УИХ-ын нэгдсэн чуулганаар өнгөрсөн сард Уламжлалт мал аж ахуйд тулгамдаж буй уур амьсгалын өөрчлөлтөөс шалтгаалсан сөрөг нөлөөллийг бууруулах тухай хуулийг баталсан. 

Энэхүү хуулийн талаар Үндсэн хуулийн цэцэд хандаж байгаа тухай эрх зүйч болон эдийн засаг нарын төлөөлөл Үндэсний мэдээллийн төвд өнөөдөр хэвлэлийн хурал зохион байгууллаа.

Тус хууль нь Үндсэн хуулийг яаж зөрчсөн талаар эрх зүйч Х.Номингэрэл "Дөрөвдүгээр сарын 19-ний өдөр УИХ нэн яаралтай гэх онцгой журамтай болсон. Сэжиг бүхий хуулийг тус журмаар нэн яаралтай баталдаг. 

Энэ журмыг ашиглаж Уламжлалт мал аж ахуйд тулгамдаж буй уур амьсгалын өөрчлөлтөөс шалтгаалсан сөрөг нөлөөллийг бууруулах тухай хуулийн төслийг баталсан. 

Тус хууль тогтоомжийг бүхэлд нь аваад үзвэл нэн яаралтай гэх үг өгүүлбэр ашиглаж, ямар ч судалгаа тооцоололгүйгээр асар их санхүү мөнгөний асуудлыг шийдвэрлэсэн. Сонгууль угтаж бэлэн мөнгөний хөтөлбөр хэрэгжүүлсэн хууль болжээ. 

Хуулийг яаж бүтээхийг Хууль тогтоомжийн тухай, төсөв санхүү хэрхэн нэгдмэл байхыг Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуулиар зохицуулдаг. Гэтэл энэ хоёр хуулийг алагсаж, малчдад шинэ хоршоо нэрээр бэлэн мөнгөний хөтөлбөр хэрэгжүүлэхээр баталсан. 

Төсвийн ерөнхийлөн захирагчдын хооронд зохицуулалт хийх замаар нэгэнт батлагдсан хуулийг Засгийн газар өөрийнхөөрөө өөрчлөх эрх авсан. 

Таван их наяд төгрөгийн хөтөлбөрийг буруу зүйл хийж байгаа юм шиг харагдуулахгүйгээр төсөв санхүү, хууль тогтоомжийн системийг эвдэж сонгуулийн сурталчилгаа хийж байна.

Төсөвт зохицуулалт хийх тухай Засгийн газрын 167 дугаар тогтоол баталсан гээд байгаа боловч "legalinfo.mn"-д ороогүй. Тэгэхээр хаанаас хэдэн төгрөг авч, яаж зарцуулах нь одоогоор бэлэн болоогүй. 

Засгийн газраас тус тогтоолыг батлангуут улс даяар хоёр төрийн албан хаагч сум бүрд шинэ хоршоо хөтөлбөрийг танилцуулах, малчдыг төсөл бичихэд сургагч багшаар ажиллахаар явсан. 

Төсвийн хөрөнгөөр орон нутагт сонгуулийн сурталчилгааны шинжтэй зүйлийг сайд, төрийн албан хаагчид шууд хийж эхэлсэн. Энэ нь малчдыг бодсон хууль огт биш.

Тус дүгнэлтийг авч хэлэлцүүлэхээр УИХ-д өгдөг. УИХ-ын дүгнэлтийг хэлэлцээд хүлээж авах эсэхээ шийднэ. Хэрэв дүгнэлт гаргахгүй бол Их суудлын хуралдаанаар Цэц хэлэлцэж, тогтоол гаргана.

Тогтоолоор Үндсэн хууль зөрчсөн нь тогтоогдвол тус хуулийн заалтыг хүчингүй болгоно. Ингэснээр Засгийн газрын тогтоол, зээлүүд хүчингүй болох юм. Гэхдээ 2-3 сар үргэлжлэх үйл явдал ажигдаж байгаа" гэв.

"Хөнгөлөлттэй зээл өгснөөр хоршоо хөгждөг байсан бол манай улсад хөгжих хугацаа нь болсон, хангалттай мөнгө зарцуулсан"

 

Гэрэл зургийг MPA агентлагийн онцгой зөвшөөрөлтэйгөөр ашиглав

Тус хуулийн эдийн засагт хэрхэн нөлөөлөх талаар Эдийн засагч А.Батпүрэв "Монгол Улс хоршоо гэх хамтын ажиллагааны бүтцийг хөгжүүлэх гэж олон жил оролдож байгаа. Хөнгөлөлттэй зээл өгснөөр хоршоо хөгждөг байсан бол манай улсад хөгжих хугацаа нь болсон, хангалттай мөнгө зарцуулсан. 

Засгийн газраас 2021 оныг хоршоо дэмжих жил болгон зарлаж, сум хөгжүүлэх санг өөрчилж, таван жилийн хугацаатай гурван хувийн хүүтэй зээл олгож эхэлсэн. Энэ сангаас 200 орчим тэрбум төгрөгийн зээл гарсан. 

Хоршоог дэмжих сангаас гарсан зээл 2022 оны байдлаар 80 хувь нь чанаргүй болсон. 2023 оноос зээлүүдийг Монголбанкны зээлийн мэдээллийн санд бүртгэсний үр дүнд эргэн төлөлт нэмэгдэж, чанаргүй зээл нь 40 орчим хувь болж байсан. 

Гэтэл энэ онд Шинэ хоршоо хөдөлгөөн өрнүүлэх зорилгоор зээлийн мэдээллийн санд байгаа чанаргүй зээлийн мэдээллийг нэг удаа устгасан.

Арилжааны банкуудыг татаж оролцуулахдаа зургаан хувийн хүүтэй хөнгөлөлттэй зээл өгнө. Хүүний зөрүүг нь төсвөөс буюу татвар төлөгчдийн мөнгөнөөс өгөх юм байна.

Одоогоор малчдын арилжааны банкны зээлийн хүү 20 хувьтай байгаа. Зургаан хувиар зээл өгөхөд 14 хувийн хүүний зөрүү гарч ирнэ. Ингэж бодоход жилд 600 гаруй тэрбум төгрөг хүүний зөрүүд зарцуулагдана" хэмээн ярилаа.