Туулын хурдны замыг барих төсөвт өртгийг ₮300 гаруй тэрбумаар нэмэгдүүлэх шаардлага үүсжээ

Туулын хурдны замын төсөвт өртөгт өөрчлөлт оруулахаар болжээ. Уг асуудлыг НИТХ хоёр удаагийн хэлэлцүүлгээр шийдвэрлэхээр болж, эхний хэлэлцүүлгийг хийв.

Ямар учраас өөрчлөлт оруулахаар болсон тухай Нийслэлийн Засаг даргын нэгдүгээр орлогч Т.Даваадалай "Нийслэл Улаанбаатар хотыг хөгжүүлэх төлөвлөгөөнд Туулын хурдны зам төслийг хэрэгжүүлэхээр зааж, НИТХ-аас 2025 оны нэгдүгээр сард тус төслийн төсөвт өртгийг баталсан байдаг.

Хурдны замын барилгын ажлыг хэрэгжүүлэхээр НИТХ-ын 2024 оны тогтоолоор дөрвөн эгнээ бүхий 32 километр авто замын зураг, төсөв магадлалын ерөнхий дүгнэлтийн дагуу 916 тэрбум төгрөгөөр батлагдсан томоохон төслийн хэрэгжилтийг эрчимжүүлэх зорилгоор Засгийн газрын 2025 оны нэгдүгээр сарын ээлжит хуралдаанаар Туулын хурдны замыг зургаан эгнээ болгох, төвийн хэсгээр дайран өнгөрөх хэсгийг гүүрэн байгууламжаар төлөвлөх шийдвэр гарсан. Энэ дагуу НИТХ-ын 2025 оны тогтоолоор тус төслийн нийт өртгийг нэг их наяд 965 тэрбум төгрөг болгож нэмэгдүүлсэн.

Гэвч Улаанбаатар хотод хэрэгжих нэгдүгээр тойрог замтай холбогдох зарим байршилд гүүрэн байгууламжийн уртыг нэмэгдүүлэх шаардлага үүслээ. Гүүрэн байгууламжийн урт 6,771 метр байсныг 9,878 метр болгож нэмэгдүүлсэн.

Хоёрдугаарт Зам тээврийн сайдын 2024 оны тушаалаар ажилчдын цагийн цалин болон машин, механизмын ашиглалтын нэг цагийн үнийн жишиг шинэчлэн батлагдсан тул ТЭЗҮ болон зураг төсвийг шинэчлэх шаардлага үүсэж байна. Уг хоёр шаардлагын дагуу Туулын хурдны зам төслийн зурагт өөрчлөлт оруулж, Барилгын Хөгжлийн Төвийн мэргэжилтнээр хянуулж магадлал хийлгэхэд нийт төсөвт өртөг хоёр их наяд 384 тэрбум төгрөг болж өслөө. Иймд Туулын хурдны зам төслийн төсөвт өртөгт өөрчлөлт оруулах тогтоолын төслийг өргөн бариад байна" гэв.

НИТХ-ын төлөөлөгч Б.Золтуяа: Туулын хурдны зам төслийн төсөвт яагаад өөрчлөлт оруулах болсныг задалж тайлбарлах хэрэгтэй, хардаж байна. Төсөв баталсан хойно өөрчлөлт оруулах нь хууль зөрчсөн үйлдэл болно.

Хотын дарга Х.Нямбаатар "Улсын төсөв батлагдаж, албажсаны дараа нийслэлийн төсөв батлагдах ёстой. Гэтэл энэ хооронд хоригийн хугацаа, үзэглэх хугацаа, нийслэлийн төсөв батлах хугацаа хоёрт байнгын зөрчилдөөн үүсдэг. Бид өргөн барьсан төслөө баталсан. Гэтэл 2025 оны нэгдүгээр сарын 1-нээс Сангийн сайдын тушаалаар ажиллах хүчин, машин цагийн зардлыг тус бүр 50%-аар нэмэх шийдвэр хэрэгжиж эхэлсэн. Өөрөөр хэлбэл ТЭЗҮ боловсруулах, НИТХ батлах, улсын төсөв батлах хугацаа давхацсан. 

Бид олон улсын банкны шаардлага хангасан ТЭЗҮ, магадлал бүхий төсвийг боловсруулсан ч 300 орчим тэрбум төгрөгийн зөрүү үүссэн. Тодруулбал алслалтай гүүрнүүдийн зардал магадлалд бүхлээрээ тусгагдаагүй. Мөн хотоор дамжин өнгөрч байгаа хэсгүүдэд хаалт хийх болон ажиллах хүчний зардал бүрэн тусгагдаагүй учраас ТЭЗҮ-ийг боловсруулсан болон захиалагч хоёр байгууллагаас ажлын хэсэг гарч хамгийн сүүлд Барилгын Хөгжлийн Төвийн мэргэжилтнүүдээр магадлуулахад хоёр их наяд 384 тэрбум төгрөгийн дүн бүхий төсөв гарч байгаа. 

Туулын хурдны зам төслийн бүтээн байгуулалтыг боломжоороо төлөх нөхцөлөөр хийж дуусгана. Төслийн бүтээн байгуулалтыг эхлүүлснээс хойш 24 сарын дотор хүлээж авна. Төсвийн зардал, хугацаа хэтрэх ёсгүй" гэж хариу тайлбар өгөв.

Түүний мэдээлснээр 48 сард буюу 2025, 2026, 2027, 2028 онд бүтээн байгуулалтын зардлыг төлөх бөгөөд Туулын хурдны зам дээр төлбөртэйгөөр зорчуулах шийдэлтэй. Ингэснээр Замын санд орлого төвлөрөх аж.

Харин тойрог хурдны замын ТЭЗҮ-ийг боловсруулах ажил 70 гаруй хувьд хүрч, замын трассыг эцсийн байдлаар Засгийн газраар батлуулжээ. Тойрог замын бүтээн байгуулалтад ААН-ийн орлогын албан татварын 1%-ийн хөнгөлөлтөөр урьдчилгаа хийж, эргэн төлөлтийг Засгийн газрын баталгаатай 15 жилийн хугацаатай зээлээр төлөхөөр төлөвлөсөн байна.

НИТХ-аас Туулын хурдны замын нийт төсөвт өртөгт өөрчлөлт оруулах тогтоол батлагдсан өдрөөс ч хамаагүй бүтээн байгуулалтыг эхлүүлэх тендерийг Улаанбаатарчуудад амласан ёсоороо зарлана гэж тэрбээр мэдэгдэв.

Туулын хурдны зам төслийн төсөвт өртөгт өөрчлөлт оруулах нь хууль зөрчөөгүй болохыг НИТХ-ын Ажлын албаны Хууль эрхзүй, хяналт үнэлгээний хэлтсийн дарга н.Чанцалням тайлбарласан юм.