Д.Далайжаргал: Ураны төслийн хөрөнгө оруулалтын гэрээ байгуулагдсанаар бид аль нэг улсаас хамааралтай биш гэдгээ харуулна

Гэрэл зургийг MPA агентлагийн онцгой зөвшөөрөлтэйгөөр ашиглав

“Мон атом” компанийн удирдлагууд болон эрдэмтэд Монгол Улсын Засгийн газар, Бүгд Найрамдах Франц Улсын “Орано майнинг” компани хооронд байгуулах Хөрөнгө оруулалтын гэрээтэй холбоотой цаг үеийн асуудлаар мэдээлэл өглөө. 

“Мон атом” компанийн гүйцэтгэх захирал Д.Далайжаргал: Улсын Их Хурал өнгөрсөн долоо хоногийн Баасан гарагт Монгол Улсын Засгийн газар, Бүгд Найрамдах Франц Улсын “Орано майнинг” компани хооронд байгуулах Хөрөнгө оруулалтын гэрээнд гарын үсэг зурах эрхийг Засгийн газарт олгосон. 

Гэрээний ач холбогдлын талаар та бүхэн сүүлийн хоёр жил хангалттай сонссон. Маргааш хөрөнгө оруулалтын гэрээнд гарын үсэг зурах ёслол болно. 

Монголоос авсан ураны шар нунтаг ойрын 50 жилд Европын орнуудад цахилгаан эрчим хүч болно. 2022 оны нэгдүгээр сард Европын холбоо цөмийн эрчим хүчийг ногоон эрчим хүч гэж зарласан. Цаг уурын дулаарал хүлэмжийн ялгаралтай тэмцэх арга бол цөмийн эрчим хүчийг хөгжүүлэх юм. 

Бидний гаргаж буй шар нунтаг нь цөмийн түлш болсноор хүн төрөлхтний өмнө тулгарч буй асуудалд оруулж буй хамгийн том хөрөнгө оруулалт болно.

Энэхүү ураны Хөрөнгө оруулалтын гэрээ байгуулагдсанаар бид тусгаар улс, аль нэг улсаас хамааралтай биш гэдгээ харуулах томоохон боломж юм. Энэ бол Оюутолгойн дараа байгуулагдаж буй хоёр дахь том хөрөнгө оруулалт гэрээ болж байгаа. 

Физикийн ухааны доктор Н.Тэгшбаяр: Уран олборлож буй газарт хэн нэгэн хүн гаднаас ураныг авч ирээд тарьдаггүй. Хүн төрөлхтөн анх үүсэхээс өмнө хорвоо ертөнц үүсэхэд газрын доор олборлож болохуйц уран байсан. Урантай орчны ус нь хортой, идэж ууж болохгүй. Тэр орчны усыг зөвхөн уран олборлохоос өөр боломжгүй. 

Цэвэр ус руу уран шахаад байгаа юм шиг буруу ойлголтыг гадна дотны гар хөл болсон байж магадгүй этгээдүүд санаатай санаандгүй тараагаад байна. Урантай орчмын ус нь ундных биш гэдгийг хариуцлагатай мэдэгдье. 

Уран нь цацрагт идэвхт ашигт малтмал учраас эрэн хайх, олборлох, тээвэрлэхтэй холбоотой олон улсын дүрэм журмыг дагаж явна. Хөрөнгө оруулалтын гэрээнд тус үйл ажиллагаа олон улсын гэрээнд заасан дүрмийн дагуу явж байгаа эсэхийг 3-4 жилд нэг удаа олон улсын атомын энергийн шинжээчдийн баг ирж шинжинэ.

Ураныг газар доор уусган баяжуулахтай холбоотой цацрагийн хордлого үүссэн нэг ч жишээ дэлхий нийтэд тэмдэглэгдээгүй. Монголд ч ийм асуудал болохгүй гэдгийг мэргэжлийн хүний үүднээс хэлье.