ШИНЖЭЭЧ: Ханбогд сумын 457 га газрыг гадаадын хөрөнгө оруулалттай 38 компанид эзэмшүүлжээ

Н.Эрхбаяр, iKon.mn

2023 оны 12 сарын 5

iKon.MN

Гэрэл зургийг MPA агентлагийн онцгой зөвшөөрөлтэйгөөр ашиглав

Хянан шалгах түр хорооны "Нүүрсний" гэх сонсгол орон нутгийн "Тавантолгой" ХК-ийн нүүрсний үйл ажиллагаатай холбоотой мэдээллээр хоёр дахь өдрөө үргэлжилж байна.

Өнөөдрийн хуралдаанаар нүүрсний үйл ажиллагаатай холбоотой Өмнөговь аймгийн Ханбогд сумын газар олголтын мэдээллийг Хянан шалгах түр хорооны Шинжээч танилцуулав.

Тэрбээр "Ажлын хэсгээс хоёр хүн Ханбогд суманд очиж ажилласан. Газар харилцаа, геодези, зураг зүйн газарт бичиг ирүүлсэн боловч хариу ирүүлээгүй. Ханбогд суманд газар олголттой холбоотой томоохон хоёр асуудал байна.

Газрын дуудлага худалдааны үнэ төлөгдөөгүй газар олгодог.
Авто тээврийн зогсоол гааль хяналтын талбай гэх нүүрсний үйл ажиллагаатай холбоотой 1-40 га газрыг бусдад шилжүүлсэн байна. Үүнд гадаадын иргэн, хуулийн этгээд, хөрөнгө оруулалттай, эсвэл гадаадын 100 хувийн хөрөнгө оруулалттай компаниуд байна.

Дуудлага худалдааны анхны үнэ төлөгдөөгүй 11 хуулийн этгээд 81.5 га газар эзэмшиж байна. 2020-2022 оны нийт газар олголтод гадаадын хөрөнгө оруулалттай 38 хуулийн этгээд 457.3 га газар эзэмших эрх олгосон байна. Мөн гадаадын хөрөнгө оруулалттай хоёр хуулийн этгээдэд эрчим хүчний зориулалтаар 4,100 га газар эзэмших эрх олгожээ.

38 хуулийн этгээдэд 457.3 га газар эзэмших эрх олгосон талаар...

Аудитаас 2019 шалгалт хийгдээд 75 аж ахуйн нэгж 3.7 тэрбум төгрөгийн газрын дуудлага худалдааны үнэ төлөөгүй байна гэсэн акт тавьсан. Өмнөговь болон Ханбогд сумын Засаг даргын тамгын газрын албан ёсны сайт дээр газар олголтын асуудал хэрхэн явагддаг талаар мэдээлэл огт байхгүй. Газрын харилцаа, геодези, зураг зүйн улсын нэгдсэн сайт дээр 2023 оноос хойших газар олголтын мэдээллийг оруулсан байгаа харагдсан.

Үндсэн хуулийн 6.5 хэсэгт Төрөөс гадаадын иргэн, хуулийн этгээд, харьяалалгүй хүнд газрыг төлбөр хугацаатайгаар болон хуульд заасан болон хуульд заасан болзолт журмаар ашиглуулж болно хэмээн заасан. Зөвхөн ашиглуулж болно хэмээн заасан байгаа.

Газар ашиглуулах тухай хуулийн 44.5-д Гадаадын хөрөнгө оруулалттай аж ахуйн нэгжид энэ хуулийн дагуу газрын тусгай зориулалт, хугацаа, болзолтойгоор ашиглуулах бөгөөд уг хугацааг Засгийн газар тогтооно гэж заасан. Мөн газрыг эзэмшүүлэх асуудлыг тухайн шатны Засаг дарга дуудлага худалдаа, төсөл шалгаруулах зарчмаар шийдвэрлэнэ гэж байгаа.

Тэгэхээр уг асуудал нь газрын тухай хууль, Үндсэн хууль зөрчсөн юм. Өмнөговь болон Ханбогд сум нь газар олгох асуудлыг гадаадын аж ахуйн нэгжид өгсөн асуудал үүссэн.

"Тавантолгой" ХК гаалийн хяналт, нүүрсний талбайн зориулалтаар 12 тэрбум төгрөгийн төсөвт өртөгтэй 20 га газар худалдаж авах тендер зарласан байна. Нэг га газар нь ойролцоогоор 600 сая төгрөг. Гадаадын хөрөнгө оруулалттай компани эзэмшиж буй газраа 11 тэрбум төгрөгөөр өгөх санал ирүүлсэн байна" хэмээн ярив.