Чоно байгаль дэлхийд гайхамшгийг авчирдаг

ТА ИТГЭХГҮЙ БАЙЖ МАГАД! 
ЧОНО БАЙГАЛЬ ДЭЛХИЙД ГАЙХАМШИГИЙГ АВЧИРДАГ ЮМ

 

1995 онд Америкийн алдарт дархан цаазат газар болох “Yellow Stone”-д сүрэг чоныг нутагшуулжээ. Үүнээс өмнө 70 жилийн турш тус газарт чоно байхгүй байсан ба харин хандгай, бугын сүрэг ихээр өсч ургамал, бэлчээрийг бараг юу ч үгүй болтол тахалж, ан амьтдын амьдарч буй орчин сүйрлийн ирмэгт тулсан аж.

Харин чононууд ирсэнээр гайхамшигт өөрчлөлт болжээ.

Эхний удаад чононууд хэдэн буга агнасан бөгөөд энэ нь бугын төрөлхийн амьдрах зан үйлд нөлөөлж эхэлжээ. Буганууд ил амархан баригдах газруудаар явахаа болив. Ингэснээр бугын явдаггүй болсон газрууд ногоорч, цэцэглэж эхлэв.

Үүнийг дагаад шувууд буцаж ирж ургамлын үр жимс тарааж, улмаар ой мод бий болж эхэлжээ. Шинээр бий болсон бургасанд жимс ихээр ургаж баавгайн тоо толгой их болоход нөлөөлөв. Мөн модонд дуртай минж бас эргэн ирж тус газрын голын урсгал, усны нөөцийг зохицуулж, түүний барьсан нуувч, үүрэн дор загас бусад усны амьтад үржиж эхэлсэн байна.

Улмаар чононууд коёото гэх махчин амьтныг устгаснаар туулай болон хулганын тоо толгой өсчээ. Түүнийг дагаад эдгээр амьтдыг барьж агнадаг олон махчин шувууд болон үнэг, доргой гэх мэт амьтад олшров. Хэрээ болон бүргэд, баавгай чонын үлдээсэн сэгээр хооллон байгалийг цэвэрлэх, тэнцүү байдлыг хадгалахад оролцох болов.

 

Гэвч хамгийн чухал нь чононууд голуудын шинж төрхийг өөрчилсөн юм. Ой мод их ургаснаар голын эрэг нурах нь багасч , гол мөрний урсгал тогтворжин цэвэрших болжээ. Улмаар голын салаанууд нарийсч гүнзгий цүнхэлүүд олон болсон байна. Иинхүү тус газрын голын ай сав улам тогтвортой болжээ.

Иймээс чононууд байгалийн эко системд гол зохицуулагч нь болж гайхамшигийг бүтээдэг гэж хэлж болно.

Эх сурвалж: Yellowstonepark.com

Бэлтгэсэн: МИКА Монгол ТББ