1955 онд Эрээн-Замын-Үүдийн төмөр зам холбогдож байснаас хойш 69 жилийн дараа Ганцмод-Гашуунсухайтын хил дамнасан төмөр замыг БНХАУ-ын төрийн өмчит "China energy" групп компанитай хамтран барихаар болоод байгаа билээ.
Иймд манай улстай нүүрсний урт хугацааны гэрээ байгуулах гэж буй тус компанийн танилцуулгыг хүргэж байна.
"China energy" компани нь нүүрс, дулаан, сэргээгдэх эрчим хүч, нефть химийн үйлдвэрлэлээрээ дэлхийд хамгийн томд тооцогддог Хятадын эрчим хүчний аюулгүй байдлыг хангагч төрийн өмчит групп компани юм.
Тухайлбал:
Чайна энержи групп нүүрсний үйлдвэрлэл, бүтээн байгуулалтын 17 компани, 88 нүүрсний уурхайтай, нийт хүчин чадал нь жилд 780 сая тонн бөгөөд Шаньси, Шэньси, Өвөронгол, Нинся, Шинжаанд уурхайтай. Үүнээс Шэньдун, Мэндун, Шинжаан, Нин-Угийн бүсэд 100 сая тонноос дээш хүчин чадалтай дөрвөн уурхайн бүстэй, эдгээр нь Хятадын эрчим хүчний хангамжийн чухал тулгуур гэж үздэг.
Нүүрсний уурхайг ухаалагжуулах ажил зогсолтгүй явагдаж байгаа бөгөөд 37 сар дараалан сард 50 сая тонныг үйлдвэрлэж байна.
Чайна энержи группийн цахилгаан эрчим хүчний нийт суурилагдсан хүчин чадал 340 сая киловатт бөгөөд жил бүр Хятадад үйлдвэрлэж буй нийт цахилгааны 1/7-ийг нийлүүлдэг байна. Үүнээс 130 сая киловатт нь сэргээгдэх эрчим хүч бөгөөд нийт хүчин чадалд эзлэх хувь хэмжээ нь 38.2 хувь юм. Нүүрсний цахилгаан станцууд болон салхин цахилгаан станцууд нь суурилагдсан хүчин чадлаараа дэлхийд тэргүүлж байна.
Чайна энержи группийн тээврийн салбар нь төмөр зам, боомт, далайн тээвэр гэсэн гурван үндсэн чиглэлээс бүрдэнэ. Тус групп нь нийтдээ 4,266 километр төмөр замаар, үүнээс нэгтгэсэн төмөр замын урт 2,408 километр замаар дотоодын олон үндсэн шугамтай холбогдож, хойд талаараа Монгол Улстай хил залгаа Ганцмод боомттой, баруун талаараа Шаньси, Шэньси, Өвөрмонголын томоохон эрчим хүчний баазтай, зүүн талаараа Тяньжин, Хуанхуа, Чинхуандао зэрэг боомтуудтай, Шаньдун мужийн төв хэсэг рүү чиглэсэн нүүрсний тээврийн чухал замуудыг эзэмшдэг.
Чайна энержи групп Хятадын эрчим хүчний нийлүүлэлтэд чухал үүрэг гүйцэтгэж байна. 2023 онд төмөр замаар тээвэрлэсэн нүүрсний нийт хэмжээ 570 сая тонн. Энэ нь Хятад улсын 1/9 хувийг эзэлж байна. Усан замаар тээвэрлэсэн хэмжээ 260 сая тонн байна.
Чайна энержи групп нүүрснээс тос, нүүрснээс олефин гаргах гэх мэт томоохон хэмжээний орчин үеийн нүүрс-хими технологийг идэвхтэй судлан хөгжүүлж, нүүрс шууд шингэрүүлэх, нүүрс шууд бус шингэрүүлэх, нүүрснээс олефин гаргах гэсэн гурван орчин үеийн нүүрс-хими технологийн шугамыг амжилттай нэвтрүүлсэн.
Дэлхийд нүүрснээс тос гаргах болон нүүрс-химийн үйлдвэрлэлээрээ хамгийн том групп юм. Түүнчлэн нүүрс шууд шингэрүүлэх болон нүүрс шууд бус шингэрүүлэх сая тонн хүчин чадалтай технологийг зэрэг эзэмшсэн дэлхийд цорын ганц компани аж.