Манай улс БНХАУ-тай хоёр дахь хил дамнасан төмөр замаа тавьснаар нүүрсний экспортоо 2030 оноос жил бүр 20 сая тонноор нэмэгдүүлнэ
Ганцмод-Гашуунсухайтын хил дамнасан төмөр замын гүүрэн байгууламжийг “Эрдэнэс Тавантолгой” ХХК БНХАУ-ын төрийн өмчит "China energy" групп компанитай хамтран байгуулахаар болоод байгаа билээ. Энэ нь 1955 онд Эрээн-Замын-Үүдийн төмөр зам холбогдож байснаас хойших хоёр улсын хоорондын хоёр дахь хил дамнасан төмөр зам болох юм.
69 жилийн дараа болж буй уг хэлэлцээр манай улсын нийгэм, эдийн засагт чухал нөлөө үзүүлнэ гэдгийг талууд онцлоод буй.
Төмөр замуудын хамтын ажиллагааны байгууллага (ТЗХАБ)-ын Олон улсын ачаа харилцааны хэлэлцээрийн албан зааврын дагуу:
- Монгол Улсаас өргөн царигийн төмөр замаар хүлээлгэн өгч буй ачааг 🛤 БНХАУ-ын Ганцмод өртөөнд өөрийн зүтгүүр вагоноор хүлээлгэн өгнө.
- БНХАУ-аас нарийн царигийн төмөр замаар хүлээлгэн өгч буй ачааг 🛤 Монгол Улсын Гашуунсухайт өртөөнд Хятадын тал зүтгүүр вагоноороо хүлээлгэн өгөх юм байна.
“Эрдэнэс Тавантолгой” ХХК Гашуунсухайт-Ганцмод төмөр замын төслийн ₮979 тэрбумыг хариуцна
Гашуунсухайт-Ганцмод боомтын хил дамнасан төмөр зам нь Тавантолгой- Гашуунсухайт чиглэлийн төмөр замын үргэлжлэл бөгөөд дараах таван багц ажлаас бүрдэх аж.
Үүнд：➢ Доод бүтэц; ➢ Дээд бүтэц; ➢ Барилга байгууламж; ➢ Дохиолол холбоо, ➢ Эрчим хүч.
Төслийн төсөвт өртөг нарийвчилсан зураг төслийн дагуу урьдчилсан тооцооллоор ₮979 тэрбум байхаар тооцоологдсон ба үүнийг "Эрдэнэс Тавантолгой” ХХК хариуцахаар болсон байна.
Төмөр зам нь 1,520 мм өргөн цариг, 1,435 мм нарийн царигийн хос замтай байхаар төлөвлөгджээ.
Төмөр замын үе шат:
ТЭЗҮ, ТӨСӨВ ХИЙГДСЭН. ✅
2023-2024 онГЭРЭЭНИЙ ТӨСЛИЙГ ТОХИРСОН. ✅
2024 онБАРИЛГА УГСРАЛТЫН АЖИЛ ХИЙГДЭНЭ. ⛏
2025-2027 онАШИГЛАЛТАД ОРНО. 🛤
2027 он"China energy" групп компани Хятадын хил дотор байгуулах гүүр, төмөр зам, сэлгэн ачих болон гааль, хилийн хяналт шалгалтын байгууламжийг байгуулна
"China energy" групп компани Ганцмод-Гашуунсухайт боомтын хил дамнасан төмөр замын Хятадын хил дотор байгуулах гүүр, төмөр зам, сэлгэн ачих болон гааль, хилийн хяналт шалгалтын байгууламжийг байгуулах юм. Хятадын тал холбогдох тендерээ зохион байгуулсан бөгөөд төмөр зам байгуулж эхлэх бэлтгэлийг хангаад байгаа аж.
Нэг. Хил дамнасан гүүрэн байгууламж
Хятадын хилийн доторх Ганцмод боомттой залгах цэгийн хил дамнасан цэг хоорондын зай нь 760м бөгөөд хил дамнасан төмөр замын гүүрийг 18 сарын хугацаанд 84 сая юанийн хөрөнгө оруулалтаар барьж байгуулах юм байна.
Хоёр. Боомтын төмөр замыг өөрчлөх төсөл
Нарийн царигийн хилийн шалган нэвтрүүлэхийн зүүн талд өргөн царигийн хилийн шалган нэвтрүүлэх байгууламжийг байгуулна. Мөн Чи Хөнь гаалийн хяналтын зүүн талд шинээр сэлгэн ачих болон нүүрс хөмрөх төхөөрөмжийг байгуулах юм байна. Тус төслийн ТЭЗҮ-ийн урьдчилсан тооцоогоор 4.13 тэрбум юань шаардлагатай бөгөөд 24 сарын дотор гүйцэтгэх аж.
Гашуунсухайт-Ганцмод боомтын хил дамнасан төмөр зам нь өргөн царигаар жилд 30 сая тонн, нарийн царигаар 10 сая тонн ачаа тээвэрлэх хүчин чадалтай
Гашуунсухайт-Ганцмод боомтын хил дамнасан төмөр зам нь өргөн царигаар жилд 30 сая тонн, нарийн царигаар 10 сая тонн ачаа тээвэрлэх хүчин чадалтай юм.
Уг төсөл хэрэгжсэнээр манай улсын нүүрсний экспорт 2030 оноос жил бүр 20 сая тонноор нэмэгдэж, эдийн засгийн өсөлт жил бүр 0.8 нэгж хувиар нэмэгдэх, ядуурлын түвшин буурч, нэг хүнд ногдох ДНБ-ийг 10,000$-т хүргэх, эдийн засгийн өсөлтийг 6%-аас дээш түвшинд хадгалах, инфляцыг 5%-д барих зэрэг эдийн засгийн томоохон ач холбогдолтой гэсэн тооцоолол гарчээ.
Уг тооцооллыг ЭТТ ХХК дараах аргачлалаар тооцсон байна.
| Экспортын хүчин чадал | Төмөр замын ТЭЗҮ-д үндэслэн жил бүр нүүрсний экспортыг нэмэгдүүлсэн |
|---|---|
| Экспортын орлогод үзүүлэх нөлөө | 2028 он хүртэл нүүрсний үнийн төсөөллийг суурь төсөөллөөр авч, 2029 оноос эхлэн 10 хувиар хорогдуулсан. |
| Эдийн засгийн өсөлтөд үзүүлэх нөлөө | Хил холболтын төслүүдийн бүтээн байгуулалтын үе болон ашиглалтын үеийн эдийн засаг дахь нөлөөг тооцсон. |
Цаашлаад Гашуунсухайт-Ганцмод боомт төмөр замаар холбогдох ажил эхэлснээр бусад боомтууд буюу Шивээхүрэн, Ханги, Бичигтийг төмөр замаар холбох асуудал шийдэгдэх юм.
Хил холболтын төмөр замын төслүүдийн нөлөөний талаар дараах тооцооллыг гаргажээ.
| 2026 он | 2027 он | 2028 он | 2030-2041 он | |
|---|---|---|---|---|
| Экспортын хүчин чадал | +5сая тонн | +35 сая тонн | +35 сая тонн | +220 сая тонн |
| Экспортын орлогод үзүүлэх нөлөө | +400 сая $ | +2.5 тэрбум $ | +2.5 тэрбум $ | +11 тэрбум $ |
| Эдийн засгийн өсөлтөд үзүүлэх нөлөө | 0.4 нэгж % | 1.2 нэгж % | 1.1 нэгж % | 0.8* нэгж % |
Төслийн үр өгөөж
3.5 тэрбум ам.доллар
Төсөл хэрэгжсэнээр жилд дунджаар Монгол улсын ДНБ $3.5 тэрбумаар өснө.
7.4 тэрбум ам.доллар
Монгол улсын экспортын гуравны нэгийг дангаар бүрдүүлдэг нүүрсний салбарын экспортын орлого жилд дунджаар $2.61 тэрбум байгааг 2.8 дахин нэмэгдүүлж $7.4 тэрбум болгоно.
2-3 дахин
Тавантолгойн бүлэг орд орчмын уурхайнуудын олборлолтын хэмжээг 2-3 ДАХИН нэмэгдүүлэх боломж нээгдэнэ.
Тээвэрлэлтийн үнэ буурна
Хил холболтын төмөр зам баригдсанаар Нэг тонн ачааг Тавантолгой сав ордоос Ганц мод боомт руу авто замаар буй үнээс 3.1 дахин хямд тээвэрлэх боломж бүрдэнэ.
30.5%
Зүүн азийн зах зээлд Монголын нүүрсний экспортын эзлэх хувь өнөөгийн байдлаар 10.5% байгааг нэмэгдүүлж 30.5% хүргэх боломжтой.
2 дахин
Монгол улсын экспортын 1/3 дангаар бүрдүүлдэг нүүрсний салбарын экспортын хэмжээ 2 ДАХИН нэмэгдэх боломж бүрдэнэ.
Энэ жил Шанхай хотноо хийсэн хэлэлцээрээс өмнө уг төмөр зам манай талаас царигийн асуудал болон төмөр зам барих эрх олголтод дээрээ хэрхэн гацаж ирсэн талаар түүхийг доорх холбоосоор уншина уу.
