“Жаст”-ын Ш.Батхүү 2009 онд “Стандарт” банкнаас их хэмжээний зээл авсан байдаг. Харин 2013 онд энэ тухай мэдээлэл гарч, хуулийн байгууллага шалгаж эхэлсэн бөгөөд УМБГ-ын Эдийн засгийн гэмт хэрэг мөрдөх хэлтсийн ажилтнуудын санал, НПГ-ын хүсэлтээр Сүхбаатар дүүргийн шүүхээс энэ оны наймдугаар сарын 13-нд цагдан хорих шийдвэр гаргав.

Түүнийг анх сэжигтнээр тооцон цагдан хорьж, Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуульд заасан тодорхой хугацааны дараа яллагдагчаар тооцон цагдан хорих хугацааг сунгасан байдаг. 

Мөн шүүхээс

1. Нэр бүхий гэрч нарыг шүүхийн тогтоолоор албадан ирүүлэх,
2. Хохирогч “Шунхлай” ХХК-ныг төлөөлж итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчөөр Ж.Батхуягийг томилсоныг Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 9.5.1 дэх хэсгийн 1.2, 1.3 дэх заалтуудыг үндэслэн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчөөр тогтоож, эрх үүргийг тайлбарлах, хэргийн материалтай танилцуулахаар шүүхийн тогтоолыг тухайн үед гаргаж байв.

Тухайн үед зээл авсан гэх “Стандарт” банкнаас Төрийн өмчийн хорооны дарга Д.Сугар болон “Эрдэнэт” үйлдвэрийн захирал асан Ч.Ганзориг нарын баталгаат гарын үсэг бүхий зээлийн баталгааг үзүүлсэн гэдэг.  Улмаар тус банкныхан “Бид хуурамч бичиг баримтад үндэслэн зээл олгоно гэж байхгүй. Бүх зүйл хууль ёсны дагуу явагдсан” хэмээн олон улсын Арбитрын шүүхэд хандсан юм.

Харин гэрчийн мэдүүлгээр ТӨХ-ны даргаар ажиллаж байсан Д.Сугараас “Хадгаламж” банкны хувьчлалын талаар тайлбар өгөхийн зэрэгцээ “Стандарт” банкнаас зээл авахад ямар нэгэн байдлаар оролцож, гарын үсэг зурж, тамга дараагүй гэдгээ тайлбарласан бол Ш.Батхүү бичиг баримт хуурамчаар үйлдсэнээ мөрдөн байцаагчдад хэлсэн гэж тухайн үед НПГ-аас мэдээлж байв.

Ийнхүү Ш.Батхүү нь Английн “Стандарт” банкнаас 2009-2010 онд зээл авахдаа төрийн өмчийн оролцоот “Эрдэнэт үйлдвэр” ХХК-ийн хөрөнгийг барьцаалах, банкны зээлийн баталгаа гаргуулахад шаардагдах бичиг баримт, тамга тэмдэг, эрх бүхий албан тушаалтнуудын гарын үсэг, зээлийн гэрээ, баталгаа зэргийг хуурамчаар үйлдсэн нь тогтоогдсон юм.

Улсад онц их хэмжээний хохирол учруулж, залилан мэхэлсэн гэмт хэрэгт яллагдагчаар татагдан шалгагдаж байсан Ш.Батхүү дахин нэг томоохон хэрэгт унасан тухай хэвлэлүүд мэдээлж эхлэв. Тодруулбал, тэрбээр “Хадгаламж” банкийг Төрийн банк руу шилжүүлэх явцдаа банкны бусад албан тушаалтнуудтай хамтран тус банкны ажилтнуудын нэр дээр нээсэн данснаасаа авч ашигласан 5.4 тэрбум төгрөг, 469 мянган ам.долларын орлого, зарлагын мэдээллүүдийг устгасан нь шинээр илэрч байв.

Мөн данс эзэмшигчийн талаарх мэдээллийг устгаж, банкны тухай хууль тогтоомж зөрчсөн үйлдэл болсон тул "Жаст"-ын Ш.Батхүүд эрүүгийн хэрэг үүсгэн, Улсын мөрдөн байцаах газар шалгаж эхэлсэн юм.

ШШГЕГ-ын харьяа цагдан хорих 461 дүгээр ангид есөн сарын хугацаанд саатуулагдаж байсан “Жаст” группийн захирал асан Ш.Батхүүгийн биеийн байдал эрс муудсан учир түүнийг батлан даалтад гаргав.

Тэрбээр чихрийн шижин өвчтэй бөгөөд өвчин нь хүндэрсний улмаас эмнэлэгт хэвтэн эмчлүүлэх шаардлагатай болсон тул ийнхүү батлан даалтаар гаргаж байжээ.

Батлан даалтаар гарахаас өмнө Ш.Батхүү цагдаагийн хяналтад II шатны эмнэлэгт хэвтэн эмчлүүлж байсан удаатай.

Тухайн үед Ш.Батхүүгийн авсан зээлийн батлан даалт хийсэн “Эрдэнэт” үйлдвэрийн дарга асан Ч.Ганзориг, Төрийн өмчийн хорооны дарга асан, одоо Үндсэн хуулийн цэцийн гишүүнээр ажиллаж буй Д.Сугар нарын тамга тэмдэг бүхий гарын үсгийг хуурамч хэмээн манай улсын хууль хяналтынхан үзсэн ч Арбитрын шүүхээс хуурамч биш гэдгийг тогтоосон байдаг.

Улмаар “Жаст” группийн захирал Ш.Батхүүг батлан даалтад гаргаснаас хойш 2015 оны долоодугаар сарын 1-нээс эхлэн хэрэгжсэн Өршөөлийн хуульд хамруулснаар чөлөөлж байжээ.

Харин дараа нь “Стандарт” банк 109 сая ам.доллар нэхэмжилж, Арбитрт хандан, гурван удаагийн шүүх хуралд ялжээ. Гэхдээ Арбитрын шүүх банкнаас нэхэмжилсэн төлбөрийг бууруулан “Эрдэнэт үйлдвэр”-ийг 51 сая ам.доллар төлөх шийдвэр гаргасан байна.

Түүнээс гадна “Стандарт” банк 2013 оноос хойш дөрвөн жилийн хугацаанд гаргасан шүүхийн зардал, үндсэн зээлийн хүү, торгууль алданги зэргийг “Эрдэнэт” үйлдвэрээс нэхэмжилж 2018 онд дахин Арбитрт ханджээ. Улмаар Арбитрын шүүхээс зардал, үндсэн зээлийн хүү, торгуульд нийт 44 сая ам.долларыг “Эрдэнэт үйлдвэр”-ээс гаргуулан “Стандарт" банканд олгох шийдвэр нэмж гаргаж байжээ.

Ингэснээр Монголын тал тус банканд нийт 99 сая ам.доллар төлөхөөр болсон бөгөөд хамгийн гол нь зээлийн хүүнд сард 900 мянган доллар байхаар шийдвэрлэсэн аж. Мөн “Стандарт" банк дахин Арбитрт хандахдаа “Эрдэнэт үйлдвэр”-ийн хөрөнгийг хураан, битүүмжлэх хүсэлт гаргасны дагуу шүүхээс битүүмжлэх шийдвэр гаргаж, “Эрдэнэт үйлдвэр"-т ирүүлсэн тухай мэдээлэл 2018 оны эхээр хэвлэлүүдээр цацагдаж байв.

“Жаст” группийн захирал Ш.Батхүү нь одоогийн Төрийн банк буюу хуучнаар Хадгаламж банкны ТУЗ-ийн дарга, хувьцаа эзэмшигч байхдаа Г.Алтан, Э.Сүрэн нараас 39.6 тэрбум зээл авч, төлбөрийн болон банкны баталгааны гэрээ хуурамчаар үйлдсэн байдаг. Мөн тэд зээлийн төлбөрт "Олон овоот гоулд” ХХК-ийн хувьцааг шилжүүлэн зээлийн тооцоогоо дуусгасан аж. Гэвч хуурамчаар үйлдсэн бичиг баримтаа ашиглан 51.5 сая төгрөгийг “Жаст групп”-ээс гаргуулах эсвэл бол Төрийн банкнаас гаргуулахаар Ш.Батхүү нар хүлээн зөвшөөрсөн нь тус банкийг хохироосон хэрэг болсон юм.

Энэ тухай Төрийн банкны Ерөнхий захирлаар ажиллаж байсан Д.Баярсайхан "Э.Сүрэн болон “Жаст групп” ХХК үгсэн хуйвалдаж дээр дурдсан байдлаар хуурамч баталгаа, батлан даалт үйлдэж Төрийн банкнаас их хэмжээний мөнгө гаргуулах шүүхийн шийдвэрийг гаргуулж шийдвэрийг биелүүлэх замаар хийгдсэн луйврын ажиллагаа гэж хэлж болно. Энэ хэргийн ард Жастын Ш.Батхүү, Алтжингийн Готовын Алтан нар байгаа нь тодорхой" хэмээн ярьсан нь хэвлэлийн хуудаст үлджээ.

Мөн “Стандарт” банкнаас авсан зээлээ төлж чадаагүй Ш.Батхүү 2013 оны долоодугаар сард групп компанийнхаа дампуурлыг Олон-Овоотын ордтой холбон тайлбарласан гэдэг.

"Эрдэнэт Үйлдвэр", Улаанбаатар төмөр зам зэрэг төрийн өмчийн хэд хэдэн компанийг барьцаалан Өмнөд Африкийн Стандарт Банкнаас их хэмжээний зээл авсан ч 2015 оны Өршөөлийн хуулиар чөлөөлөгдсөн байсан Ш.Батхүүг 2018 оны гуравдугаар сард дахин баривчилжээ.

Тухайн үед АТГ-аас түүнд эрүүгийн хэрэг үүсгэн шалгаж байсан бөгөөд цагдан хорих шаардлагатай гэж үзсэн байдаг. Хорих болсон шалтгаан нь шинэ нөхцөл байдал илэрч байгаа, хэргийн цар хүрээ нэмэгдэж байгаатай нь холбоотой гэж албаны эх сурвалжууд тайлбарлаж байв.

Мөн АТГ-аас хийсэн мэдэгдэлд “Жаст групп” ХХК-ийн ерөнхийлөгч асан Ш.Батхүү ӨАБНУ, БНХАУ-ын хамтын өмчлөлийн “Стандарт” банкнаас авсан зээлд “Эрдэнэт үйлдвэр” баталгаа гаргасан хэргийн цар хүрээ нэмэгдсэн, хэрэгт холбогдсон нэр бүхий хүмүүс ял завших боломжгүй хэмээн өгүүлж байжээ. Ингэж Ш.Батхүүд холбогдох хэрэгт оролцогчдыг дахин шалгаж эхэлсэн байдаг.

Ш.Батхүүг АТГ-аас эрүүгийн хэрэг үүсгэж 2018 оны гуравдугаар сарын 12-нд баривчилж саатуулснаас хойш гурван сарын дараа шүүхээс үргэлжлүүлэн 15 хоног цагдан хорих шийдвэр гаргав.

Тухайн үед цагдан хорих хугацаа нь дуусаж байгаатай холбогдуулан прокуророос Ш.Батхүүгийн цагдан хорих хугацааг 30 хоногоор сунгах хүсэлт гаргасан ч шүүх 15 хоногоор сунгаж шийдвэрлэсэн байдаг.

Баянзүрх, Сүхбаатар, Чингэлтэй дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхээс "Жаст групп" ХХК-ийн гүйцэтгэх захирал Ш.Батхүүг үргэлжлүүлэн хорих шийдвэрийг удаа дараа гаргаж байв. Тухайлбал, түүнийг баривчилснаас хойш долоон сарын дараа буюу 2018 оны аравдугаар сарын 3-нд тус шүүхээс дахин 15 хоног хорих шийдвэрийг гаргасан байдаг.

Түүнийг хоригдох хугацаанд тухай 2018 оны есдүгээр сарын 24-25-нд шилжих шөнө өмнө нь "Эрдэнэт" үйлдвэрийн захирлаар ажиллаж байсан Ч.Ганзоригийг АТГ-аас баривчилж, улмаар шүүх 30 хоног цагдан хорих шийдвэрийг 2018 оны аравдугаар сарын 2-нд гаргасан байжээ.

Хан-Уул дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхэд 2019.03.05-ний өдөр Ш.Батхүү нарт холбогдох хэргийн урьдчилсан хэлэлцүүлгийн шүүх хурал болсон.

Уг хэрэгт,

• “Эрдэнэт” үйлдвэртэй холбоотой албан тушаалтнуудаас үйлдвэрийн даргаар ажиллаж байсан Ч.Ганзориг, Хуулийн хэлтсийн дарга асан Б.Мөнхжаргал, Хөрөнгө оруулалтын хэлтсийн дарга Г.Амарбат нар,
• “Жаст”-ын Ш.Батхүүтэй холбоотой асуудалд “Алтжин” компанийн захирал Г.Алтан, Э.Сүрэн нарыг шалгаж байв.

Улмаар тухайн өдөр болсон урьдчилсан хэлэлцүүлгийн шүүх хурлаар Ш.Батхүү, Ч.Ганзориг, Б.Мөнхжаргал, Г.Амарбат, Г.Алтан, Э.Сүрэн нарын хэргийг прокурорт буцаан шийдвэрлэсэн байдаг.

Ш.Батхүү “Эрдэнэт үйлдвэр”-ийг “Стандарт” банкны ӨАБНУ дахь салбарт барьцаалж 109 сая ам.доллар зээлсэн, үүнийгээ төлөлгүй улсад хохирол учруулсан хэрэг 2013 он үүссэнээс хойш таван жил гаруйн дараа хөөн хэлэлцэх хугацаа дуусах талаар сөхөгдөж эхэлсэн.

Тодруулбал, холбогдсон хэргийг 2019 оны нэгдүгээр сарын 7-ны өдөр шүүхэд шилжүүлэх саналтайгаар Нийслэлийн прокурорын газарт хүргүүлсэн. Ингээд анхан шатны шүүхээс тухайн оны гуравдугаар сарын 5-ны өдөр хэргийг нэмэлт мөрдөн байцаалтад буцаасныг Ш.Батхүү нь долоодугаар сарын 19-ны өдөр УДШ-д хяналтын журмаар гомдол гаргасан тухай АТГ-аас мэдээлж байв.

Өөрөөр хэлбэл, яллагдагч нарын гэм буруугийн асуудлыг шүүхээр хэлэлцээгүй бөгөөд хэрэг шалгах процесстой холбоотой гомдлуудыг удаа дараа үндэслэлгүй гарган хугацаа хожиж байна. Гэмт хэргийн хөөн хэлэлцэх хугацааг өнгөрөөх зорилгоор үндэслэлгүй гомдол гаргаж байна АТГ-аас үзэж байгаа. Энэ бүх хугацаанд хэргийн хөөн хэлэлцэх хугацаа тоологдож байгаа бөгөөд зарим этгээдэд ял завших боломжийг олгож байгааг тус газраас сануулж байжээ.

Уг хэрэгтэй холбоотой Арбитрын шүүхийн шийдвэрийн хүрээнд “Эрдэнэт үйлдвэр”-ийн Эрсдэлийн сангаас 40 сая ам.доллар гаргаж, “Стандарт” банканд төлөх шийдвэрийг Засгийн газраас тухайн үед гаргаж хэрэгжүүлсэн байдаг. Харин Засгийн газар тэрхүү хохирлыг эргүүлэн төлөхтэй холбогдуулж АТГ-ын битүүмжилсэн Ш.Батхүүгийн нэр дээр байсан 98 тэрбум төгрөгийн өртөг бүхий 185 ширхэг эд хөрөнгийг нууцаас гаргаж нийтэд зарласан.

Улмаар энэ талаар ажиллагаа хийгдэж, Ш.Батхүү "Надад мөнгө төлөөгүй тул миний нэр дээрх хөрөнгүүдийг худалдаж болно” гэсэн бичгийг холбогдох байгууллагуудад  өгсөн байдаг. Улмаар Ш.Батхүүгийн хэрэг таван жил болохоос нэг сарын өмнө дээрх шинээр илэрсэн нөхцөл байдлын улмаас хөөн хэлэлцэх хугацаа нь дахин тоологдож эхэлсэн юм.

Хан-Уул дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхээс энэ оны гуравдугаар сарын 5-нд Ш.Батхүү нарт холбогдох хэргийг прокурорт буцаах шийдвэр гаргасан. Харин анхан шатны шүүхийн уг шийдвэрийг Ш.Батхүү эсэргүүцэн гомдол гаргасан. Гэвч Нийслэлийн эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүхээс анхан шатны шүүхийн тогтоолыг хэвээр баталсныг Ш.Батхүү үндэслэлгүй гэж үзэн Улсын дээд шүүхэд хандаж байв.

Нийслэлийн прокурорын газраас яллагдагч Ш.Батхүүд холбогдуулан 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 253 дугаар зүйлийн 253.1 дэх хэсэг / нотлох баримт хуурамчаар бүрдүүлэх/ , 2015 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.3 дугаар зүйлийн 17.3 дахь хэсгийн 3.1 дэх хэсэг / залилах/ яллагдагч Ч.Ганзориг, Б.Мөнхжаргал, Г.Амарбат нарт  холбогдуулан 2015 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.3 дугаар зүйлийн 17.3 дахь хэсгийн 3.1 дэх хэсэг / залилах/,

яллагдагч Г.Алтан, Э.Сүрэн нарт  холбогдуулан 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 253 дугаар зүйлийн 253.1 дэх хэсэг / нотлох баримт хуурамчаар бүрдүүлэх/ , 2015 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.3 дугаар зүйлийн 17.2 дахь хэсгийн 2.2 дахь  хэсэг / залилах/ гэмт хэрэгт яллах дүгнэлт ирүүлсэн хэргийг 2019 оны гуравдугаар сарын 5-ны өдөр хянан хэлэлцээд яллагдагч нарын гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, хэм хэмжээг яллагдагч тус бүрээр нарийвчлан тогтоох шаардлагатай, шүүх хуралдаанаар нөхөн гүйцэтгэх боломжгүй үндэслэлээр нэмэлт мөрдөн байцаалтын ажиллагаа хийлгэхээр Нийслэлийн прокурорын газарт буцааж шийдвэрлэж байв.

Ш.Батхүү нарт холбогдох хэргийг 2020 оны гуравдугаар сард прокурорт буцааснаас дөрвөн сарын дараа яллах дүгнэлт үйлдэн шүүхэд шилжүүлжээ. Ингэхдээ албан тушаалаа урвуулан ашигласан, хуулийн этгээдийн удирдах албан тушаалтан албан тушаал, эрх мэдлийн байдлаа урвуулан ашигласан, мөнгө угаасан гэдэг зүйлчлэлээр шилжүүлсэн тухай албаныхан мэдээлж байв.

Нийслэлийн прокурорын газраас яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн  шүүгдэгч Ш.Батхүү нарт холбогдох эрүүгийн хэргийн гэм буруугийн шүүх хуралдааныг Хан-Уул дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүх 2020 оны наймдугаар сарын 5-ны 10:00 цагт товлосон байдаг.

Гэвч шүүгдэгч Г.Алтан, Э.Сүрэн нар нэмж өмгөөлөгч авч, өмгөөлөгч хэргийн материалтай танилцах,Төрийн банкны итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч өөрийн өмгөөлөгчтэй шүүх хуралдаанд оролцох, шүүгдэгч Ш.Батхүүгийн өмгөөлөгч н.Ундрах-Эрдэнэ нэмэлтээр нэр бүхий гэрчүүд оролцуулах зэрэг хүсэлтүүд гаргасан тул шүүх хуралдааныг 2020 оны наймдугаар сарын 24-ны өдрийн 10:00 цаг хүртэл хойшлуулав.

Шүүгдэгч Ш.Батхүү нарт холбогдох эрүүгийн хэргийн гэм буруугийн шүүх хуралдааныг Хан-Уул дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхэд өнөөдөр буюу 2020 оны наймдугаар сарын 24-ний өдрийн 11:00 цагт товлосон боловч

• Шүүгдэгч Ш.Батхүүгийн өмгөөлөгч Б.Энхболд болон нэр бүхий гэрч нар шүүх хуралдаанд хүндэтгэн үзэх шалтгаангүй ирээгүй,
• Өмгөөлөгч С.Дэлгэрнасан эрүүл мэндийн шалтгаанаас ирээгүй,
• Хохирогч “Эрдэнэт үйлдвэр” ТӨҮГ-ийн хууль ёсны төлөөлөгчид өөрсдийн сонгож авсан өмгөөлөгч С.Дэлгэрнасантай шүүх хуралдаанд оролцох хүсэлт гаргасан зэрэг шалтгаанаас талуудын тэгш мэтгэлцээнийг хангах үүднээс шүүх хуралдааныг 2020 оны аравдугаар сарын 5-ны өдрийн 10:00 цаг хүртэл хойшлуулсан байна.

Нийслэлийн прокурорын газраас яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн шүүгдэгч Ш.Батхүү нарт холбогдох эрүүгийн хэргийн гэм буруугийн шүүх хуралдааныг Хан-Уул дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүх 3 долоо хоногийн хугацаанд хэлэлцэж шийдвэрлэв.

Тодруулбал, Баянгол, Хан-Уул, Сонгинохайрхан дүүргийн эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхээс Ш.Батхүү Эрдэнэт үйлдвэрийн тамга тэмдгийг ОХУ-д захиалан, албан бланкийг дуурайлган хийлгэснээ хүлээн зөвшөөрсөн тул Ш.Батхүүд найман жилийн хорих ял оноож, Эрдэнэтийн баталгааны гэх энэ хэрэгт холбогдоод байсан Ч.Ганзориг, Б.Мөнхжаргал, Г.Амарбат нарын хэргийг хэрэгсэхгүй болгож эрүүгийн хариуцлагаас чөлөөлжээ. 

Мөн Г.Алтан, Эдвард Сүрэн нарт холбогдох залилан мэхэлсэн гэх хэргийг хэрэгсэхгүй болгосон байна. Хадгаламж банкны баталгааг хуурамчаар үйлдсэн хэрэгт Ш.Батхүүг гэм буруутайд тооцож шийдвэрлэв.

Хуурамч бичиг баримт, тамга тэмдэг, хэвлэмэл маягт ашиглан Англи улсын Стандарт банкнаас 109 сая ам долларын зээл авч бусдад онц их хэмжээний хохирол учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн Жаст групп ХХК-ийн захирал Ш.Батхүүгийн Сингапур, АНУ дахь газар болон үл хөдлөх хөрөнгүүдийг хурааж, улсын орлого болгохоор шүүхээр шийдвэрлүүлсэн тухай Нийслэлийн прокурорын газраас тухайн үед мэдээлж байв.

Улсын Дээд шүүхийн 2021 оны долдугаар сарын 2-ны хуралдаанаар Ш.Батхүү нарт холбогдох эрүүгийн хэргийг шүүн хэлэлцэх товтой байсан ч хүндэтгэн үзэх шалтгаанаар шүүх бүрэлдэхүүн хүрэлцэхгүй болсон тул шүүх хурал хойшлогджээ.

Уг тус хурлаар Улсын Дээд шүүх Хан-Уул дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2020 оны аравдугаар сарын 22-ны өдрийн 695 дугаар шийтгэх тогтоол, Нийслэлийн Эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн 2021 оны гуравдугаар сарын 17-ны өдрийн 271 дүгээр магадлалтай, Ш.Батхүү, Ч.Ганзориг, Б.Мөнхжаргал, Г.Амарбат, Г.Алтан, Э.Сүрэн нарт холбогдох хэргийг прокурорын бичсэн эсэргүүцэл болон шүүгдэгч Г.Алтан, Э.Сүрэн, тэдгээрийн өмгөөлөгч Д.Наранцэцэг, Ц.Дэлгэрням, шүүгдэгч Б.Мөнхжаргал, түүний өмгөөлөгч Г.Оюунцэцэг, шүүгдэгч Ш.Батхүү, түүний өмгөөлөгч П.Ундрах-Эрдэнэ, хохирогчийн өмгөөлөгч М.Дэлгэрнасан нарын гаргасан гомдлыг үндэслэн хянан хэлэлцэх байв.

Улсын Дээд шүүхийн хяналтын шатны эрүүгийн хэргийн шүүх хуралдаанаар Ш.Батхүү, Ч.Ганзориг, Б.Мөнхжаргал, Г.Амарбат, Г.Алтан, Э.Сүрэн нарт холбогдох эрүүгийн хэргийг шүүгдэгч нар, тэдний өмгөөлөгчид болон хохирогчийн өмгөөлөгчийн гаргасан гомдол, прокурорын эсэргүүцлийг үндэслэн 2021 оны долдугаар сарын 19-ний өдөр хянан хэлэлцсэн.

Ингээд шүүхээс анхан болон давж заалдах шатны шүүхийн шийдвэр хууль ёсны болон үндэслэл бүхий байх шаардлагыг хангаагүй байна гэж үзэж, прокурорын эсэргүүцлийг хүлээж аван хэргийг анхан шатны шүүхээр дахин хэлэлцүүлэхээр буцаан шийдвэрлэж байв.

Улсын Дээд шүүхийн 2021 оны долдугаар сарын 19-нд хэлэлцэж гаргасан шийдвэрийн дагуу Ш.Батхүү нарт холбогдох хэргийг анхан шатны шүүхээр дахин хэлэлцүүлэхээр болж, 2021 оны наймдугаар сарын 18-ны 12:00 цагт Хан-Уул дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхэд товлоод байв.

Гэвч шүүгдэгч Г.Амарбат нэмж өмгөөлөгч авч, өмгөөлөгч хэргийн материалтай танилцах, хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгчийн өмгөөлөгч К.Баурижан шүүх хуралдаан давхацсан талаарх баримтыг ирүүлсэн тул шүүх хуралдааныг хойшлуулж, 2021 оны есдүгээр сарын 8-ны 10:00 цагт товлож шийдвэрлэв.

Нийслэлийн прокурорын газраас яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн Ш.Батхүү нарын зургаан хүнд холбогдох эрүүгийн хэргийн гэм буруугийн шүүх хуралдааныг Хан-Уул дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүх 2021 оны есдүгээр сарын 8-ны 10:00 цагт болох товтой байв.

Гэвч шүүгдэгч Ш.Батхүүгийн өмгөөлөгч Ж.Батзоригт хэргийн материалтай танилцах, шүүгдэгч Г.Амарбат, Г.Алтан, Э.Сүрэн нарын өмгөөлөгч Ц.Дэлгэрням шүүх хуралдаан давхацсан талаарх баримтыг ирүүлсэн байх тул шүүх бүрэлдэхүүн зөвлөлдөөд шүүх хуралдааныг хойшлуулж 2021 оны аравдугаар сарын 6-ны өдрийн 10:00 цагт товлосон байна.

Энэ удаа шүүгдэгч Г.Алтан эрүүл мэндийн шалтгааны улмаас эмчилгээ хийлгэж байгаа тул шүүх хуралдааныг хойшлуулах хүсэлт, баримтын хамт, мөн шүүгдэгч Ч.Ганзоригийн өмгөөлөгчийн зүгээс эрүүл мэндийн шалтгааны улмаас шүүх хуралдааныг хойшлуулах тухай хүсэлт тус тус гаргасныг шүүх хүлээн авч шүүгдэгч Ш.Батхүү нарт холбогдох эрүүгийн хэргийн шүүх хуралдааныг аравдугаар сарын 28-ны 10:00 цаг хүртэл хугацаагаар хойшлуулсан.

Мөн тухайн өдөр болохоор товлогдсон шүүх хурал тодорхой шалтгааны улмаас дөрөв дэх удаагаа хойшилсон байдаг.

Ш.Батхүү нарын зургаан шүүгдэгчид холбогдох шүүх хуралдаан Хан-Уул дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхэд өнөөдөр буюу 2021 оны арваннэгдүгээр сарын 22-ны өдөр товлогдсон байв. 

Гэвч шүүгдэгч Г.Алтан, Э.Сүрэн нарын өмгөөлөгч Ц.Дэлгэрням, Д.Наранцэцэг нар нь Баянгол дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхэд Р.Баатархүү нарт холбогдох 30 шүүгдэгчтэй шүүх хуралдаанд оролцож байгаа бөгөөд уг хуралдаан үргэлжилж байгаа тул шүүх хуралдааныг хойшлуулж өгнө үү гэх хүсэлтийг ирүүлсэн, мөн иргэдийн төлөөлөгч хүндэтгэн үзэх шалтгааны улмаас хүрэлцэн ирээгүй аж.

Дээрх шалтгаануудын улмаас хуралдааныг 2021 оны арванхоёрдугаар сарын 20-ны өдрийн 10:00 цаг хүртэл хойшлуулж, шүүгдэгч нарт урьд авсан таслан сэргийлэх арга хэмжээг тус тус хэвээр үлдээж шийдвэрлэв.

Мөн энэ удаа шүүгдэгч Г.Алтан биеийн байдлын улмаас шүүх хуралдаанд хүрэлцэн ирээгүй, мөн түүний өмгөөлөгч Ц.Дэлгэрням шүүх хуралдаан давхардсан талаар баримт ирүүлсэн тул шүүх бүрэлдэхүүн зөвлөлдөөд хуралдааныг 2022 оны нэгдүгээр сарын 13-ны өдрийн 10:00 цаг хүртэл хойшлуулсан байдаг.

Энэ нь Дээд шүүхийн хяналтын шатны эрүүгийн хэргийн 2021 оны долдугаар сарын 19-ны шүүх хуралдааны шийдвэрээс  хойш анхан шатны шүүх хурал зургаа дахь удаагаа хойшлогдсон нь энэ юм.

2022 оны нэгдүгээр сарын 13-ны өдөр товлогдсон байсан эргүүгийн хэргийн анхан шатны шүүх хурал долоо дахь удаагаа хойшлов.

Энэ удаа шүүгдэгч Ш.Батхүү өвдсөн талаар холбогдох баримтыг ирүүлсэн байх тул шүүх хуралдааныг хоёрдугаар сарын 15-ны өдрийн 10:00 цаг хүртэл хойшлуулж, шүүгдэгч нарт урьд авсан таслан сэргийлэх арга хэмжээг тус тус хэвээр үлдээн шийдвэрлэсэн байдаг.

Хан-Уул дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч нарын зөвлөгөөний тогтоолд “Цагаатгах тогтоол гаргасан, эсхүл хэд хэдэн шүүгдэгчтэй хэрэгт зарим шүүгдэгчийн үйлдлийг хэрэгсэхгүй болгон цагаатгаж шийдвэрлэсэн шийдвэрийг дээд шатны шүүхээс буруу гэж үзэн хүчингүй болгосон хэргийг тухайн шүүгч болон бүрэлдэхүүнд хуваарилахгүйгээр дахин хуваарилалтад оруулна” гэсний дагуу урьд шийдвэрлэсэн шүүх бүрэлдэхүүнд байсан шүүгч татгалзан гарах хүсэлт гаргасныг хүлээн авч, тухайн өдөр болохоор товлогдсон байсан шүүх хуралдааныг 2022 оны гуравдугаар сарын 14-ний өдрийн 10:00 цаг хүртэл хойшлуулж шийдвэрлэжээ.

“Жаст групп“-ын захирал асан Ш.Батхүү нарын нэр бүхий шүүгдэгч нарт холбогдох хэргийн гэм буруугийн шүүх хуралдааныг 2022 оны гуравдугаар сарын 14-ний 10:00 цагт товлосон.

Гэвч шүүгдэгч Э.Сүрэн хүндэтгэн үзэх шалтгааны улмаас ирээгүй, шүүгдэгч Г.Алтан нас барсан тул түүнд холбогдох хэргийг хэрэгсэхгүй болгосонтой холбоотойгоор оролцогч нарын гомдол гаргах эрхийг хангах зорилгоор шүүх хуралдааныг хойшлуулав.

Мөн дараагийн шүүх хуралдааныг жич товлохоор тогтоож, шүүгдэгч нарт урьд авсан таслан сэргийлэх арга хэмжээг тус тус хэвээр үлдээж шийдвэрлэв.

“Жаст групп“ ХХК-ийн захирал асан Ш.Батхүү нарын нэр бүхий таван шүүгдэгчид холбогдох хэргийн гэм буруугийн шүүх хуралдааныг өнгөрсөн сарын 10:00 цагт зарлагдсан байв.

Гэвч шүүгдэгч Г.Амарбат, Э.Сүрэн нарын өмгөөлөгч өвчний улмаас шүүх хуралдаанд оролцох боломжгүй тул шүүх хуралдааныг хойшлуулах хүсэлтийг холбогдох баримтын хамт шүүхэд ирүүлсэн бөгөөд шүүгчдэгч нар сонгон авсан өмгөөлөгчтэйгөө оролцох хүсэлт гаргасныг шүүх бүрэлдэхүүн хэлэлцээд өмгөөлөгчөөс ирүүлсэн болон шүүгдэгч нараас гаргасан шүүх хуралдааныг хойшлуулах хүсэлтийг хүлээн авчээ.

Ийнхүү хуралдааныг 2022 оны аравдугаар сарын 20-ны өдрийн 10:00 минут хүртэл хойшлуулсан байна.

Баянгол, Хан-Уул, Сонгинохайрхан дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхэд "Жаст групп" ХХК-ийн захирал асан Ш.Батхүү нарын нэр бүхий таван шүүгдэгчид холбогдох хэргийн гэм буруугийн шүүх хуралдаан 10 хоног үргэлжилсний эцэст Мягмар гарагт түр завсарлав.

Ингэхдээ шүүхээс Ш.Батхүү Ч.Ганзориг Б.Мөнхжаргал Э.Сүрэн Г.Алтан нарыг гэм буруутайд тооцож, Г.Алтанд холбогдох хэргийг шүүгдэгч нас барсан үндэслэлээр хэрэгсэхгүй болгож цагаатган шийдвэрлэсэн. Улмаар шүүгдэгчид хохирол төлбөр төлөхтэй холбоотойгоор тав хоногийн завсарлага авсан юм.

Баянгол, Хан-Уул, Сонгинохайрхан дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхэд "Жаст групп" ХХК-ийн захирал асан Ш.Батхүү нарын нэр бүхий таван шүүгдэгчид холбогдох хэргийн шүүх хуралдаан болж өчигдөр шийдвэрээ гаргажээ.

Өнгөрсөн оны долдугаар сараас хойш 10 удаа хойшилсны эцэст аравдугаар сарын 20-нд эхэлсэн тус шүүх хурлаар Ш.Батхүү Ч.Ганзориг Б.Мөнхжаргал Э.Сүрэн Г.Алтан нарыг гэм буруутайд тооцож, Г.Алтанд агсанд холбогдох хэргийг шүүгдэгч нас барсан үндэслэлээр хэрэгсэхгүй болгосон бөгөөд тав хоногийн завсарлага аваад эргэн хуралдаад:

Ш.Батхүүг

• Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 21.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 01 /нэг/ жилийн хугацаагаар хорих ял
• Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 22.12 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 02 /хоёр/ жилийн хугацаагаар хорих ял,
• Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 23.2 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар 02 /хоёр/ жилийн хугацаагаар хорих ял
• Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.3 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1, 2.2 дахь заалтуудад зааснаар 5 /тав/ жилийн хугацаагаар хорих ял
• Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 18.6 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.2, 2.3 дахь заалтад зааснаар 02 /хоёр/ жилийн хугацаагаар хорих ял тус тус оногдуулж, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.14 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, 2021 оны Өршөөл үзүүлэх тухай хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 4.1 дэх хэсэгт тус тус зааснаар Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 23.2 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар оногдуулсан 02 /хоёр/ жилийн хорих ялыг өршөөн хэлтрүүлж, түүний биечлэн эдлэх нийт хорих ялыг 10 жилийн хугацаагаар тогтоож, нээлттэй хорих байгууллагад эдлүүлэхээр,

Шүүгдэгч Ч.Ганзоригийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 22.12 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 14,00 /арван дөрвөн мянга/ нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 14 сая төгрөгөөр торгох ял,

Шүүгдэгч Б.Мөнхжаргалыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 22.12 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 14,000 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 14 сая төгрөгөөр торгох ял,

Шүүгдэгч Э.Сүрэнг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1, 2.8 дугаар зүйлийн 1, 2 дахь хэсэг, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт тус тус заасныг журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 17.3 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.2 дахь заалтад зааснаар 25,000 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 25 сая төгрөгөөр торгох ял мөн 21.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 10,000,000 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 10 сая төгрөгөөр торгох ял тус тус шийтгэж, Э.Сүрэнд оногдуулсан торгох ялуудыг нэмж нэгтгэн нийт эдлэх ялыг 35 сая төгрөгөөр тогтоосон байна.

Мөн шүүхээс Ш.Батхүүгээс нийт 109,093,910,000 төгрөгийг гаргуулж, Эрдэнэт Үйлдвэр ТӨҮГазар ХК-д 105,246,800,000 төгрөгийг, “Шунхлай групп” ХХК-д 3,847,110.000 төгрөгийг олгохоор, шүүгдэгч Ч.Ганзоригоос нийт 1,848,863,461 төгрөг, шүүгдэгч Б.Мөнхжаргалаас 792,370,054 төгрөгийг тус тус гаргуулж, Эрдэнэт үйлдвэр ТӨҮГазар ХК-д олгохоор тус тус шийдвэрлэв.