А.Амартүвшин: Эрүүл, боловсролтой хүүхдүүд Монгол Улсын ирээдүй

2024-2025 оны хичээлийн шинэ жил эхэлж байгаатай холбогдуулан Хан-Уул дүүргийн хэмжээнд үйл ажиллагаа явуулж буй сургууль, цэцэрлэгүүдийн бэлэн байдлын талаар Хан-Уул дүүргийн Засаг даргын орлогч А.Амартүвшингөөс тодруулга мэдээлэл авлаа.

- Хэдхэн хоногийн дараа 2024-2025 оны хичээлийн шинэ жил эхлэх гэж байна. Хан-Уул дүүргийн хувьд бэлтгэл ажлын хэрхэн хангаж байна вэ?

- Хан-Уул дүүргийн Засаг даргын Нийгмийн бодлого хариуцсан орлогч даргын хувьд яг одоогийн нөхцөл байдалд сургууль цэцэрлэгийн бэлэн байдал болон элсэлттэй холбоотой асуудал дээр дүүргийн хэмжээнд шат шатандаа маш их ач холбогдол өгөн ажиллаж байна. Үүний хүрээнд 8 дугаар сарын 16-24-ний хооронд Хан-Уул дүүргийн боловсролын хэлтсийн дарга, мэргэжилтнүүд мөн Хан-Уул дүүрэгт үйл ажиллагаа явуулж буй төрийн өмчийн Ерөнхий боловсролын сургуулиудын захирал, Сургуулийн өмнөх байгууллагуудын эрхлэгч нартай хамтран  25 хороодын иргэдтэй уулзалт зохион байгуулж мэдээлэл зөвлөмж болон тусламж дэмжлэгийг үзүүлэн ажиллаа.

- Энэ онд тус дүүрэгт хэчнээн хүүхэд сургууль цэцэрлэгт хамрагдах төлөвтэй байна вэ?

- Энэ онд манай Хан-Уул дүүргийн хувьд  төрийн болон төрийн бус өмчийн Ерөнхий боловсролын 63 сургуульд 61430 сурагч, Сургуулийн өмнөх боловсролын 180 байгууллагад 29537 хүүхэд хамрагдахаар тооцоолол гараад байгаа бөгөөд нэгдүгээр шатны бүртгэлээр 19882 хүүхдийг цэцэрлэгтээ хамрагдан суралцахад бэлэн болоод байна. Үүнээс төрийн өмчийн 24 сургуульд 46992 сурагч, Сургуулийн өмнөх  40 байгууллагад 19000 хүүхэд багачуудыг хамруулахаар бэлтгэл ажлаа хангаж байна.

 

- Сургууль цэцэрлэгийн элсэлтийн бүртгэл E-Mongolia систем дээр хийгдэж байгаа. Үүнтэй холбоотойгоор ямар асуудлууд иргэдэд тулгарч байна вэ?

- 2024-2025 оны сургууль, цэцэрлэгийн элсэлтийн бүртгэл нийслэл даяар 2024 оны 8 сарын 1-18-ний хооронд E-Mongolia систем дээр үргэлжилсэн. Системийн алдаанаас үүдэлтэйгээр өр хамран сурах  бүсэд хуваарилагдсан, нэг айлын 2 хүүхэд өөр өөр цэцэрлэгт хуваарилагдсан зэрэг асуудлуудыг иргэдтэй уулзах уулзалтын үеэр боловсролын хэлтсийн мэргэжилтнүүдтэй хамтран шийдвэрлэсэн. Иргэдэд хамгийн их тулгарч буй асуудал нь оршин суугаа хаягийн зөрчилтэй, түр оршин суугч болон хувийн шалтгаануудаас болж бүртгэлээс хоцорсон асуудал байна. Эдгээр эцэг эхчүүдэд шаардлагатай мэдээлэл, зөвлөмжүүдийг хүргэсэн. 2 дугаар ээлжийн элсэлт 9 сарын 5-15-ний хооронд үргэлжлэх учир энэ хугацаанд хоцролгүй бүртгэлээ хийлгэж баталгаажуулснаар 9 сарын 20-ноос эхлэн хамрагдан суралцах бүрэн боломжтой юм. Нэмэлт зөвлөгөө, мэдээлэл шаардлагатай бол дүүргийн боловсролын хэлтэс болон сургууль цэцэрлэг бүр дээр дэмжих баг ажиллаж байна.

- E-Mongolia систем дээр бүртгүүлсэн ч улсын цэцэрлэгт багтаж чадсангүй хувийн цэцэрлэгт хуваарилсан байна гэсэн гомдол санал нэлээдгүй гарч байна. Бүх хүүхдүүдийг улсын цэцэрлэгт хамруулах боломж бололцоо бий юу?

- Тийм боломж одоогоор хомс байна. Цэцэрлэгүүдийн багтаамж болон  анги дүүргэлт ерөнхийдөө дүүрсэн байна. Хан-Уул дүүргийн хувьд хувийн хэвшлийн 68 цэцэрлэгт 5982 хүүхэд улсын хөнгөлөлтөөр хамрагдах боломж бүрдсэн байгаа. Иймээс эцэг эхчүүд гэрийн ойр байрлах хувийн хэвшлийн цэцэрлэгүүдэд зөрүү төлбөрөө төлөөд хүүхдүүдээ хамруулах бүрэн боломжтой

- Сургууль, цэцэрлэгийн хүртээмжийн асуудал бүх дүүргүүдэд тулгарч байна. Үүн дээр ямар арга хэмжээ авч ажиллаж байна вэ?

- Мэдээж барилга байгууламж, хүн амын нягтаршил зэргээс шалтгаалан сургууль цэцэрлэгүүдийн багтааж, анги дүүргэлт гээд нэлээдгүй асуудлууд тулгарч байна. Хүсэлт илгээж бүртгүүлсэн бүх хүүхдүүдийг сургууль цэцэрлэгт хамруулахын үндсэн байрнуудаас гадна түрээсийн 30 байршилд салбар цэцэрлэгүүдэд үйл ажиллагаа явуулах бөгөөд үүнд 4778 хүүхэд суралцах юм. Мөн ачаалал ихтэй 9 сургууль түрээсийн 10 байранд 6280 сурагчдыг хүлээж авна. Үүнээс гадна сургууль, цэцэрлэгүүд дор бүрнээ нэмэлт анги гаргах, цомцог гэр барих зэрэг арга хэмжээг авч байна.

 

- Байр, орон сууцаа дагаад шинэ сургууль цэцэрлэгийн хэрэгцээ нэмэгдэж байна. Энэхүү хэрэгцээг хэрхэн хангаж байгаа вэ?

- Одоогийн байдлаар 11 сургууль, 21 цэцэрлэгийн шинэ болон өргөтгөлийн барилгын ажил 5-95%-ийн гүйцэтгэлтэй явагдаж байна. Одоогоор 3 цэцэрлэгийн ажил бүрэн дуусаж нийт 640 хүүхдийг хүлээн авахаар бэлтгэл ажлаа ханган ажиллаж байна. Эдгээр бүх бүтээн байгуулалтын ажил бүрэн дуусахад ойролцоогоор 10000 гаруй хүүхэд багачууд сургууль, цэцэрлэгтэй болох боломжтой.

- Цаашид сургууль цэцэрлэгийн чанарыг сайжруулахын тулд ямар ажлууд төлөвлөгдөж байна вэ?

- Улс орон даяар боловсролын чанарын асуудалд маш их ач холбогдол өгч ажиллаж байгаа. Манай дүүргийн хувьд шат шатны байгууллагуудаас ирж байгаа үүрэг даалгавар, захирамж шийдвэрүүдийг биелүүлэхийн зэрэгцээ дараах асуудлуудад илүү ихээр анхаарч ажиллахаар төлөвлөж байна. Үүнд:

1. Хамгийн нэн тэргүүний шийдвэрлэх асуудал бол сургууль, цэцэрлэгийн хүртээмжийн асуудал болоод байна. Одоо байгаа нөөц бололцоогоо маш сайн ашиглаж сургууль цэцэрлэгүүдийн ачааллыг бууруулах тал дээр холбогдох мэргэжилтнүүдтэй хамтран ажиллаж байна.
2. Үдийн хоолонд хяналт тавьж эрүүл, аюулгүй байдлыг сургууль цэцэрлэг бүрд ханган ажиллах. Мөн өөрийн гэсэн гал тогоогүй түрээсээр үйл ажиллагаа явуулж буй 4 сургуулийн гал тогоог нэн яаралтай шийдвэрлэх.
3. Чанартай боловсролын гол үндэс бол чадварлаг боловсон хүчинтэй салшгүй холбоотой. Хаа сайгүй багш нарын хомсдол үүсэж байгаагийн нэгэн адил манай дүүрэгт ч мөн энэ асуудал тулгараад байна. Иймээс багш нарын нийгмийн баталгааг хангах, цалин хөлсийг дэлхийн жишигт ойртуулахын тулд санал санаачилгаа дэвшүүлэн ажиллах болно.

Эрүүл, боловсролтой хүүхдүүд Монгол Улсын ирээдүй учраас би хувь хүнийхээ хувьд энэ асуудлаар байнга дуугарч, сайжруулах, хөгжүүлэх, шийдэх нь зөв гэж боддог. Үүнд гар бие оролцож байгаадаа баяртай байдаг.