Монгол Улсын 2022 оны төсвийн төслийг УИХ-ын чуулганаар хэлэлцэж буй. Манай улс түүхэндээ анх удаа 18.9 их наяд давсан хөрөнгийг зарцуулахаар төлөвлөөд байна. Харин 16.8 орчим их наяд төгрөгийн орлого олох буюу 2 их наяд төгрөгийн өр тавьж, ирэх оныг давна гэж төлөвлөсөн.
Орлогын тухайд Ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөрөөс 2 их наяд төгрөг олно гэж тооцсоноос 800 орчим тэрбумыг нь 36 сая тонн нүүрс экспортлон олно хэмээн тооцоолоод буй. Харин Монгол Улс 2021 оны аравдугаар сарын эхний байдлаар 12 сая тонн нүүрс экспортлоод байгаа билээ. Түүнчлэн ТӨК-уудын төрийн өмчид ногдох хувьцааны ногдол ашгийн орлогоос 404.5 тэрбум төгрөг орж ирнэ гэсэн нэлээд өөдрөг төсөөллөөр Засгийн газар төсвөө боловсруулаад байна.
Улсын төсвийн хөрөнгөөр 2022 онд нийт 1,318 төсөл арга хэмжээ хэрэгжүүлэхээр төлөвлөсний 627 буюу 48%-ийг нь ирэх онд шинээр эхлүүлэхээр төлөвлөсөн байна. Тэдгээрээс 42% буюу 264-ийг нь 2022 ондоо бүрэн санхүүжүүлэх юм байна. Гэвч Төсвийн тухай хуулийн тусгай шаардлагад нийцээгүй 63 төсөл арга хэмжээг энэ удаагийн төсвийн төсөлд тусгасан байгаад Үндэсний аудитын газраас гаргасан юм.
Тэгвэл 2022 оны төсвийн төсөлд эхний шалгуурт нийцээгүй, 3 тэрбум төгрөгийн санхүүжих дүнтэй нэг төсөл, хоёр дахь шалгуурыг хангаагүй, 192.7 тэрбум төгрөгийн санхүүжилт төсөвлөсөн 62 төсөл, арга хэмжээ байна.
Хүснэгт. Төсвийн тухай хуулийн 29 дүгээр зүйлийн 29.3.5-д заасан төсөвлөлтийн шалгуурт нийцээгүй төсөл, арга хэмжээний жагсаалт
№ | Дугаар | Төсөл, арга хэмжээний нэр, хүчин чадал, байршил | Эхлэх | Дуусах | Төсөвт өртөг | Санхүүжих дүн | Хувь хэмжээ | Хэрэгжүүлэх хугацаа |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | III.1.1.47 | Усан бассейн бүхий спорт цогцолборын барилга /Говьсүмбэр, Сүмбэр сум/ | 2022 | 2024 | 11.9 | 2.0 | 20%-аас доош | 3 он дамжих |
2 | III.1.1.48 | Усан бассейн бүхий спорт цогцолборын барилга, 1000 суудал /Дундговь, Сайнцагаан сум/ | 2022 | 2024 | 13.0 | 2.0 | 20%-аас доош | 3 он дамжих |
3 | IV.1.1.1 | "Алтанбулаг" чөлөөт бүсийн цахилгаан хангамжийн өргөтгөл /Сэлэнгэ, Алтанбулаг сум/ | 2022 | 2024 | 15.6 | 1.0 | 20%-аас доош | 3 он дамжих |
4 | XI.5.1.9 | Ахмадын амралт, сувиллын цогцолборын өвлийн байрны өргөтгөл /Хөвсгөл, Хатгал сум/ | 2022 | 2024 | 2.0 | 0.5 | 20-25 хувь | 3 он дамжих |
5 | XII.1.84 | Аймгийн төвийн 1800 айлын орон сууцны хорооллын цахилгаан хангамж, инженерийн шугам сүлжээ /Дорнод, Хэрлэн сум/ | 2022 | 2024 | 9.8 | 1.0 | 20%-аас доош | 3 он дамжих |
6 | XII.1.87 | Аймгуудын шинэ суурьшлын бүсэд баригдах орон сууцны хорооллын шугам сүлжээ, дэд бүтэц /Улсын хэмжээнд/ | 2022 | 2024 | 100.0 | 26.0 | 25-30 хувь | 3 он дамжих |
7 | XII.1.92 | Буянт Ухаа-2 хороолол орчмын ариутгах татуургын гол шугамын 2 дугаар ээлжийн ажил /Улаанбаатар, Хан-Уул дүүрэг/ | 2022 | 2024 | 2.1 | 0.5 | 20%-аас доош | 3 он дамжих |
8 | XII.1.95 | Гэр хорооллын дахин төлөвлөлт хийх замаар инженерийн нэгдсэн шугам сүлжээний холболт /Говь-Алтай, Есөнбулаг сум, Баянхайрхан баг/ | 2022 | 2024 | 1.8 | 0.2 | 20%-аас доош | 3 он дамжих |
9 | XII.1.97 | Гэр хорооллын дахин төлөвлөлт хийх замаар инженерийн нэгдсэн шугам сүлжээний холболт /Говь-Алтай, Есөнбулаг сум, Харзат баг/ | 2022 | 2024 | 1.2 | 0.2 | 20%-аас доош | 3 он дамжих |
10 | XII.1.122 | Сумын төвийн инженерийн шугам сүлжээний холболт, уурын зуухны барилга /Говь-Алтай, Бигэр сум/ | 2022 | 2024 | 2.5 | 0.2 | 20%-аас доош | 3 он дамжих |
11 | XII.1.123 | Сумын төвийн инженерийн шугам сүлжээний холболт, уурын зуухны барилга /Говь-Алтай, Халиун сум/ | 2022 | 2024 | 2.4 | 0.2 | 20%-аас доош | 3 он дамжих |
12 | XII.1.127 | Сумын ундны усан хангамжийн дэд бүтэц /Говь-Алтай, Халиун сум/ | 2022 | 2024 | 2.6 | 0.2 | 20%-аас доош | 3 он дамжих |
13 | XII.1.129 | Төвийн болон гэр хорооллын инженерийн хангамжийн шугам сүлжээ, тохижилт /Төв, Сэргэлэн, Эрдэнэ, Баянчандмань, Борнуур сум/ | 2022 | 2024 | 16.0 | 3.5 | 20-25 хувь | 3 он дамжих |
14 | XII.1.134 | Үерийн хамгаалалтын байгууламж, С-3, 4 /Булган аймаг, Хутаг-Өндөр сум/ | 2022 | 2024 | 4.4 | 1.0 | 20-25 хувь | 3 он дамжих |
15 | XII.1.135 | Үерийн хамгаалалтын барилга байгууламж /Сэлэнгэ, Сант сум, Ивэн голын боомт/ | 2022 | 2024 | 3.2 | 0.6 | 20-25 хувь | 3 он дамжих |
16 | XII.1.144 | Хотын гэрэлтүүлэг /Дархан-Уул, Дархан сум/ | 2022 | 2024 | 12.0 | 3.0 | 20-25 хувь | 3 он дамжих |
17 | XII.1.148 | Цэвэр усны шугам сүлжээний шинэчлэл, 1.5 км /Говь-Алтай, Есөнбулаг сум/ | 2022 | 2024 | 2.4 | 0.2 | 20%-аас доош | 3 он дамжих |
18 | XIII.1.1.244 | Бага сургууль, цэцэрлэгийн цогцолборын барилга /Ховд, Жаргалант сум, 12 дугаар баг, Малчны хороолол/ | 2022 | 2024 | 5.2 | 1.0 | 20-25 хувь | 3 он дамжих |
19 | XIII.1.1.250 | Дотуур байрны барилга, 100 ор /Баян-Өлгий, Алтанцөгц сум/ | 2022 | 2024 | 2.9 | 0.7 | 20-25 хувь | 3 он дамжих |
20 | XIII.1.1.256 | Дотуур байрны барилга, 100 ор /Хөвсгөл, Шинэ-Идэр сум/ | 2022 | 2024 | 2.9 | 0.2 | 20%-аас доош | 3 он дамжих |
21 | XIII.1.1.258 | Дотуур байрны барилга, 150 ор /Булган, Хутаг-Өндөр сум/ | 2022 | 2024 | 3.2 | 0.8 | 20-25 хувь | 3 он дамжих |
22 | XIII.1.1.259 | Дотуур байрны барилга, 150 ор /Ховд, Манхан, Төгрөг сум, Гол баг/ | 2022 | 2024 | 3.3 | 0.8 | 20-25 хувь | 3 он дамжих |
23 | XIII.1.1.274 | Сургуулийн барилга, 320 суудал /Дорноговь, Хатанбулаг сум, 5 дугаар баг/ | 2022 | 2024 | 7.9 | 2.0 | 25-30 хувь | 3 он дамжих |
24 | XIII.1.1.275 | Сургуулийн барилга, 320 суудал /Увс, Улаангом, 10 дугаар баг Улиасны хэв/ | 2022 | 2024 | 7.5 | 1.0 | 20%-аас доош | 3 он дамжих |
25 | XIII.1.1.278 | Сургуулийн барилга, 640 суудал /Дорноговь, Замын-Үүд сум/ | 2022 | 2024 | 9.5 | 2.0 | 20-25 хувь | 3 он дамжих |
26 | XIII.1.1.279 | Сургуулийн барилга, 640 суудал /Завхан, Улиастай сум, 5 дугаар баг/ | 2022 | 2024 | 8.2 | 1.5 | 20-с доош | 3 он дамжих |
27 | XIII.1.1.281 | Сургуулийн барилга, 640 суудал, спорт заал /Дундговь, Эрдэнэдалай сум/ | 2022 | 2024 | 9.5 | 2.0 | 20-25 хувь | 3 он дамжих |
28 | XIII.1.1.282 | Сургуулийн барилга, 640 суудал, спорт заал /Улаанбаатар, Баянзүрх дүүрэг, 26 дугаар хороо, Олимп хотхон/ | 2022 | 2024 | 10.2 | 2.0 | 20-25 хувь | 3 он дамжих |
29 | XIII.1.1.283 | Сургуулийн барилга, 640 суудал, спорт заал /Хөвсгөл, Галт сум, 5 дугаар баг/ | 2022 | 2024 | 10.1 | 1.5 | 20%-аас доош | 3 он дамжих |
30 | XIII.1.1.284 | Сургуулийн барилга, 640 суудал, спорт заал /Хөвсгөл, Жаргалант сум, 5 дугаар баг/ | 2022 | 2024 | 10.1 | 1.5 | 20%-аас доош | 3 он дамжих |
31 | XIII.1.1.285 | Сургуулийн барилга, 960 суудал /Увс, Улаангом сум, 1 дүгээр сургууль/ | 2022 | 2024 | 11.0 | 1.5 | 20%-аас доош | 3 он дамжих |
32 | XIII.1.1.287 | Сургуулийн барилга, 960 суудал, спорт заал /Хөвсгөл, Мөрөн сум, 8 дугаар баг, Дэлгэрмөрөн цогцолбор сургууль/ | 2022 | 2024 | 9.9 | 1.5 | 20%-аас доош | 3 он дамжих |
33 | XIII.1.1.289 | Сургуулийн барилга, урлаг заал /Дорнод, Баяндун сум, 1 дүгээр баг/ | 2022 | 2024 | 3.4 | 0.4 | 20%-аас доош | 3 он дамжих |
34 | XIII.1.1.295 | Сургуулийн барилгын өргөтгөл, 320 суудал /Сэлэнгэ, Цагааннуур сум, 3 дугаар баг/ | 2022 | 2024 | 4.2 | 1.0 | 20-25 хувь | 3 он дамжих |
35 | XIII.1.1.296 | Сургуулийн барилгын өргөтгөл, 320 суудал, спорт заал /Хөвсгөл, Мөрөн сум, Титэм сургууль/ | 2022 | 2024 | 7.5 | 1.2 | 20%-аас доош | 3 он дамжин санхүүжих |
36 | XIII.1.1.298 | Сургуулийн дотуур байрны барилга /Говь-Алтай, Дэлгэр сум, Гуулин тосгон/ | 2022 | 2024 | 2.9 | 0.2 | 20%-аас доош | 3 он дамжих |
37 | XIII.1.1.314 | Цэцэрлэгийн барилга буулгаж, шинээр барих, 280 ор /Булган, Булган сум, 4 дүгээр цэцэрлэг/ | 2022 | 2024 | 4.9 | 1.0 | 20-25 хувь | 3 он дамжих |
38 | XIII.1.1.315 | Цэцэрлэгийн барилга буулгаж, шинээр барих, 320 ор /Говь-Алтай, Есөнбулаг сум, Харзат баг, 6 дугаар цэцэрлэг/ | 2022 | 2024 | 4.3 | 0.2 | 20%-аас доош | 3 он дамжих |
39 | XIII.1.1.331 | Цэцэрлэгийн барилга, 150 ор /Улаанбаатар, Баянзүрх дүүрэг, 4 дүгээр хороо/ | 2022 | 2024 | 3.4 | 0.5 | 20%-аас доош | 3 он дамжих |
40 | XIII.1.1.336 | Цэцэрлэгийн барилга, 150 ор /Хөвсгөл, Мөрөн сум, 7 дугаар цэцэрлэг/ | 2022 | 2024 | 3.8 | 0.5 | 20%-аас доош | 3 он дамжих |
41 | XIII.1.1.337 | Цэцэрлэгийн барилга, 200 ор /Сэлэнгэ, Сүхбаатар сум, 4 дүгээр баг/ | 2022 | 2024 | 4.2 | 1.0 | 20-25 хувь | 3 он дамжих |
42 | XIII.1.1.340 | Цэцэрлэгийн барилга, 200 ор /Улаанбаатар, Баянзүрх дүүрэг, 4 дүгээр хороо/ | 2022 | 2024 | 4.2 | 0.5 | 20%-аас доош | 3 он дамжих |
43 | XIII.1.1.348 | Цэцэрлэгийн барилга, 75 ор /Говь-Алтай, Чандмань сум/ | 2022 | 2024 | 1.6 | 0.2 | 20%-аас доош | 3 он дамжих |
44 | XIII.1.3.6 | Багш хөгжлийн танхимын тоног төхөөрөмж /Улаанбаатар, Чингэлтэй дүүрэг/ | 2022 | 2024 | 2.5 | 0.6 | 20-25 хувь | 3 он дамжих |
45 | XIII.1.3.18 | Ерөнхий боловсролын сургуулиудын сургалтын тоног төхөөрөмж /Дархан-уул/ | 2022 | 2024 | 2.0 | 0.2 | 20%-аас доош | 3 он дамжих |
46 | XIV.1.66 | Соёлын төвийн барилга, 250 суудал /Говь-Алтай, Халиун сум/ | 2022 | 2024 | 2.3 | 0.2 | 20%-аас доош | 3 он дамжих |
47 | XIV.1.67 | Төв Монголын байгаль, түүх, соёлын цогцолборын барилга /Архангай, Эрдэнэбулган сум/ | 2022 | 2024 | 4.4 | 0.8 | 20%-аас доош | 3 он дамжих |
48 | XV.1.1.52 | Баян-Уул сумаас Ульхан боомт хүртэлх хатуу хучилттай авто зам, 50 км /Дорнод, Баян-Уул сум/ | 2022 | 2024 | 49.8 | 10.5 | 20-25 хувь | 3 он дамжих |
49 | XV.1.1.54 | Дорнод аймгийн Хэрлэн сумаас Хавиргын боомт чиглэлийн хатуу хучилттай авто зам, 124.5 км /Дорнод/ | 2022 | 2025 | 114.0 | 25.0 | 20-25-с хувь | 4 он дамжих |
50 | XV.1.1.56 | Норовлин сумаас Баян-Уул чиглэлийн хатуу хучилттай авто зам, 71 км /Хэнтий, Норовлин сум, Дорнод, Баян-уул сум/ | 2022 | 2024 | 66.7 | 10.5 | 20%-аас доош | 3 он дамжих |
51 | XV.1.1.60 | Өндөрхаан-Норовлин чиглэлийн хатуу хучилттай авто замын үргэлжлэл, 130 км /Хэнтий, Батноров, Норовлин сум/ | 2022 | 2025 | 109.1 | 25.0 | 20-25-с хувь | 4 он дамжих |
52 | XV.1.1.75 | Сумын төвийн хатуу хучилттай авто зам, 6.9 км /Говьсүмбэр, Шивээговь сум/ | 2022 | 2024 | 5.4 | 1.0 | 20%-аас доош | 3 он дамжих |
53 | XV.1.1.78 | Төв аймгийн Угтаалцайдам, Цээл, Заамар сумдыг холбох хатуу хучилттай авто зам, 122.4 км /Төв, Угтаалцайдам, Цээл, Заамар сум/ | 2022 | 2025 | 115.9 | 25.0 | 20-25-с хувь | 4 он дамжих |
54 | XV.1.1.84 | Хужирт-Бат-Өлзий чиглэлийн хатуу хучилттай авто зам, 49 км /Өвөрхангай/ | 2022 | 2025 | 51.6 | 11.0 | 20-25-с хувь | 4 он дамжих |
55 | XVIII.1.39 | Хилийн цэргийн 0165 дугаар ангийн 1, 2 дугаар заставын цахилгаан хангамж /Баян-Өлгий, Цэнгэл сум/ | 2022 | 2024 | 4.5 | 1.0 | 20-25 хувь | 3 он дамжих |
56 | XIX.1.49 | Нийслэлийн 2 дугаар төрөх "Хүрээ амаржих" газрын барилга /Улаанбаатар, Сүхбаатар дүүрэг/ | 2022 | 2024 | 18.0 | 2.0 | 20%-аас доош | 3 он дамжих |
57 | XIX.1.58 | Сумын эрүүл мэндийн төвүүдийн ариун цэврийн байгууламж /Улсын хэмжээнд/ | 2022 | 2024 | 24.1 | 3.0 | 20%-аас доош | 3 он дамжих |
58 | XIX.1.60 | Эрт илрүүлэг, оношилгооны төв /Улаанбаатар, Чингэлтэй дүүрэг/ | 2022 | 2024 | 2.8 | 0.7 | 25-30 хувь | 3 он дамжих |
59 | XIX.1.62 | Эрүүл мэндийн төвийн барилга /Говь-Алтай, Цогт сум, Баянтоорой тосгон/ | 2022 | 2024 | 2.5 | 0.2 | 20%-аас доош | 3 он дамжих |
60 | XIX.1.68 | Эрүүл мэндийн төвийн барилга, 15 ор /Хөвсгөл, Арбулаг сум/ | 2022 | 2024 | 1.4 | 0.2 | 20%-аас доош | 3 он дамжих |
61 | XIX.1.77 | Эх Хүүхдийн Эрүүл Мэндийн Үндэсний төвийн "Хүүхдийн зөвлөх поликлиник"-ийн өргөтгөлийн барилга /Улаанбаатар, Баянгол дүүрэг/ | 2022 | 2024 | 17.3 | 3.9 | 20-25 хувь | 3 он дамжих |
62 | XIX.2.6 | Эх Хүүхдийн Эрүүл Мэндийн Үндэсний төвийн барилгын их засвар ikon/Улаанбаатар, Баянгол дүүрэг/ | 2022 | 2024 | 12.1 | 3.0 | 20-25 хувь | 3 он дамжих |
Нийт 62 төсөл, арга хэмжээ | 965.0 | 192.7 |
Дээрх хүснэгтээс харвал, дөрвөн жил дамнан хэрэгжих дөрвөн ч төсөл байгаа юм.
2022 оны төсвийн харьцангуй шүүсийг нь шахаж, үрэлгэн хөрөнгө оруулалтаас хөгжлийн хөрөнгө оруулалт руу шилжилт хийж байгаа гэдгийг Сангийн сайд Б.Жавхлан онцолж байв. Гэвч энэ мэт ТЭЗҮ, зураг төсөв нь бэлэн болоогүй хөрөнгө оруулалтыг жагсаасан, шинээр байгуулагдах яам, агентлагуудын чиг үүргийг албажуулж, орон тоогоо тодорхой болгоогүй атлаа төсөвт хөрөнгийг нь тусгасан зэрэг дутагдлууд гараад байна.