• 1 сарын 7, Мягмар
|
Уншиж байна ...
ХУУЧИРСАН МЭДЭЭ: 2021/10/11-НД НИЙТЛЭГДСЭН

ИНФОГРАФИК: Хэнтий аймгийн нэг хүнд ногдох төсвийн хөрөнгө оруулалт хамгийн өндөр буюу ₮2.74 сая байгаа бол Завханых ₮372,208 байна

Р.Оюунцэцэг, IKON.MN
2021 оны 10 сарын 11
iKon.MN
Зураг зураг
Гэрэл зургийг MPA.mn

Ирэх онд Монгол Улс 15.8 их наяд төгрөгийн орлого олж, 18.2 их наяд төгрөгийн зардал гаргана гэж тооцон Засгийн газар 2022 оны Улсын төсвийг УИХ-д өргөн бариад байна.

“Үрэлгэн хөрөнгө оруулалтаас хөгжлийн хөрөнгө оруулалт руу шилжилт хийж байгаа” хэмээн Сангийн яамны тодотгосон уг төсөлд өмнөх онд төсөөлж байснаас өрийн хэмжээ давж орж иржээ. Тодруулбал, 2020 оны төсвийг өргөн барьж байх үед Засгийн газар төсвийн алдагдлыг 2022 онд 1.6, 2023 оны төсөөллөөр 1.4 их наяд төгрөг байхаар төсвийн хүрээний мэдэгдэлд тусгаж байсан бол энэ дүн сая өргөн барьсан 2022 оны төсөлд 400-700 тэрбум төгрөгөөр тус тус нэмэгдэж орж ирж байна.

График 1. Төсвийн тэнцвэржүүлсэн тэнцэл 2018-2024 (тэрбум төгрөг)

Өөрөөр хэлбэл, 2022-2024 он дуустал 5.2 их наяд, үүнд дээр 2020, 2021 оны алдагдал болох 7.9 их наяд төгрөгийг нэмж тооцвол энэ удаа төрийн эрх барьж буй эрхмүүд Монгол Улсын өрийг 12.9 их наяд төгрөгөөр нэмэгдүүлж, түүхэн дээд хэмжээг тогтоож байна.

Ирэх оны төсвийн хөрөнгө оруулалт 2.1 их наяд төгрөг байхаар төсөлд тусгажээ. Энэ хөрөнгө оруулалт аймаг орон нутгуудад ямар хэмжээтэй ногдож байгааг тооцож үзвэл нэг хүнд ногдох хөрөнгө оруулалтаараа Хэнтий аймаг хамгийн эхэнд бичигдэж байна. 2021 оны төсвөөр тус аймгийн нэг иргэнд 1.6 сая төгрөгийн хөрөнгө оруулалт ногдож байсан бол энэ жил 2.74 сая төгрөг болж, 70% өсжээ.

Хүснэгт 1. Улсын хэмжээнд нэг хүнд ногдох төсвийн хөрөнгө оруулалт

№ Аймаг Хэрэгжүүлэх төслийн тоо 2022 онд санхүүжүүлэх дүн (сая₮) Хүн амын тоо Нэг хүнд ногдох хөрөнгө оруулалт
1 Архангай 53 78,035 94,088 829,383
2 Баян-Өлгий 57 56,033 110,597 506,641
3 Баянхонгор 31 44,673 88,955 502,197
4 Булган 29 31,907 61,955 515,002
5 Говь-Алтай 67 46,247 57,674 801,869
6 Говьсүмбэр 10 11,220 17,965 624,548
7 Дархан 50 110,718 106,909 1,035,628
8 Дорноговь 12 27,930 71,207 392,237
9 Дорнод 33 89,622 83,087 1,078,652
10 Дундговь 26 25,258 46,981 537,622
11 Завхан 44 27,083 72,763 372,208
12 Орхон 26 27,774 107,765 257,727
13 Өвөрхангай 46 50,730 115,732 438,340
14 Өмнөговь 18 10,314 70,371 146,566
15 Сүхбаатар аймаг 29 32,259 63,822 505,452
16 Сэлэнгэ 51 46,021 109,285 421,110
17 Төв 35 84,513 93,162 907,162
18 Увс 70 50,003 83,524 598,666
19 Улаанбаатар 359 548,906 1,597,290 343,648
20 Ховд 44 76,848 90,533 848,839
21 Хөвсгөл 87 82,260 135,705 606,168
22 Хэнтий 90 214,501 78,172 2,743,962
23 Улсын хэмжээнд 51 332,776 0 0
Нийт 1,318 2,105,632 3,357,542 682,438

2020 оны хүн амын тооллогоор Хэнтий аймаг 76,848 хүнтэй байгаа ба 2022 оны төсөвт 214 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалт хийх нь.  Тус аймагт нийт 90 төсөл хэрэгжүүлэхээс 37 буюу 30 орчим хувь нь 2022 онд эхлэх шинэ төслүүд ба 21 нь ₮1 тэрбумаас давсан өртөгтэй байна. Тухайлбал, 

  • Дэлгэрхаан суманд Монголын нууц товчоо цогцолборын барилгын интерьер, гадна тохижилт, гадна шугам сүлжээ байгуулахад 2.7 тэрбум төгрөг шаардлагатай байгааг 100%
  • Баян-Адрага, Баян-Овоо, Баянхутаг, Дадал, Дэлгэрхаан, Мөрөн, Норовлин, Цэнхэрмандал сум, Батноров сум, Бэрх тосгонд усан хангамж, ариутгах татуурга, цэвэрлэх байгууламж, инженерийн шугам сүлжээ байгуулахад 11 тэрбум төгрөг шаардлагатайгаа 7.6 тэрбумыг нь 2022 онд
  • Хэрлэн суманд гэр хорооллын инженерийн шугам сүлжээ байгуулахад 29.95 тэрбум төгрөгийн өртөгтэй байна гэж үзсэн бөгөөд 9 тэрбумыг нь ирэх онд
  • Бор-Өндөр сумын төвийн төвлөрсөн дулаан хангамж, цэвэр ус, ариутгах татуургын шугам сүлжээний их засварт шаардлагатай 10 тэрбум төгрөгийн 4 тэрбумыг 
  • Өндөрхаан-Норовлин чиглэлийн хатуу хучилттай авто замын үргэлжлэл, 130 км замын ажилд шаардлагатай 109 тэрбум төгрөгийн 25 тэрбумыг 2022 онд санхүүжүүлнэ гэгчлэн тусгажээ.

Харин улсад татаас өгдөг Орхон, Өмнөговь аймаг төсвөөс хамгийн бага хөрөнгө оруулалт зарцуулах ажээ.

Нэг хүн амд ногдох хамгийн бага төсвийн хөрөнгө оруулалт Завхан аймагт ногдож байна. 72,763 хүн амтай тус аймагт 27 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалт хийхээр төлөвлөжээ.

Өөрөөр хэлбэл, нэг хүн ногдох төсвийн хөрөнгө оруулалт Завхан аймагт 372,208 төгрөг байна. Үүнийг Хэнтий аймгийнхтай харьцуулахад 7.4 дахин бага дүн юм.

Завхан аймагт ирэх онд Эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээг сайжруулах тоног төхөөрөмжид 1 тэрбум, 2011 онд эхлүүлсэн Улиастай суманд эхлүүлсэн 800 хүний суудалтай, 13.5 тэрбум төгрөгийн өртөгтнй Хөгжимт жүжгийн театрын барилгад 1.6 тэрбум төгрөг төсөвлөжээ.

Дүүргүүдээс хамгийн их хөрөнгө оруулалт Чингэлтэй дүүрэгт хийгдэх нь.

Хүснэгт 2. Дүүргүүдийн нэг хүн амд ногдох төсвийн хөрөнгө оруулалт

№ Дүүрэг Хэрэгжүүлэх төслийн тоо 2022 онд санхүүжүүлэх дүн (сая₮) Хүн амын тоо Нэг хүнд ногдох хөрөнгө оруулалт
1 Багахангай 2 790 4,463 177,010
2 Багануур 4 5,262 29,342 179,333
3 Баянзүрх 62 81,213 367,679 220,880
4 Сонгинохайрхан 62 89,399 335,703 266,303
9 Баянгол 48 66,944 231,517 289,151
5 Сүхбаатар 47 47,978 144,616 331,761
6 Хан-Уул 47 89,337 195,927 455,970
7 Налайх 13 17,966 38,690 464,357
8 Чингэлтэй 65 90,296 151,203 597,183
Нийт 350 488,395 1,494,677 326,310

Нийслэлийн нэг хүн амд төсвийн 326,310 төгрөгийн хөрөнгө оруулалт ногдож байгаа бол Чингэлтэй дүүрэгт энэ дүн 80% өндөр байна. Багахангай дүүрэгт хамгийн бага буюу нэг хүнд 177,010 төгрөг ногдож байгаа бол хамгийн олон хүн амтай Сонгинохайрхан дүүргийн нэг иргэнд 266,303 төгрөг ногдох хэмжээний төсвийн хөрөнгө оруулалт хийхээр тусгажээ.