- Боловсрол тэгш бус байдлын шалтгаан болох нь -
Орон нутгаас Дорнод аймаг, нийслэлээс Сүхбаатар дүүргийн ерөнхий боловсролын сургууль төгсөгчдийн элсэлтийн ерөнхий шалгалтын үзүүлэлт хамгийн сайн байгааг бид өмнөх нийтлэлдээ дурдсан.
ЭЕШ-ын дундаж дүнгээрээ сүүл мушгиж буй аймагт Баянхонгор, Булганыхан байгаа бол хотоос Багахангай дүүрэг байгаа юм.
Тэгвэл хүйсийн хувьд, бидэнд байгаа 2016-2018 оны ЭЕШ-ын дүнгээр охид Газар зүй, Монголын түүхээс бусад хичээл дээр хөвгүүдээс илүү оноотой байна.
iKon.mn “Боловсрол тэгш бус байдлын шалтгаан болох нь” сэдвийн хүрээнд цуврал контентууд хүргэж байгаа билээ.
Бид энэ удаад ерөнхий боловсролын сургууль төгсөгчдийн элсэлтийн ерөнхий шалгалтын статистик мэдээллийг дэлгэрэнгүй байдлаар хүргэж байна.
Ингэхдээ хүйсийн харьцуулалт, орон нутаг, дүүргүүдийн дундаж дүнг 2016-2018 оны дүнгээс нэгтгэсэн бол шалгалтын ерөнхий чанарын дундаж оноог хичээл тус бүрээр нь 2012-2018 оны статистикийг нэгтгэн харууллаа.
2016-2018 оны буюу гурван жилийн үзүүлэлтийг харвал Дорнод, Өвөрхангай хоёр тэргүүлэх байраа булаалдсаар өмнө, хойноо орж явааг харж болно.
Гэтэл бусад аймгийн хувьд тухайлбал, 2018 онд сүүл мушгисан Баянхонгор аймаг гэхэд 2017 онд 6-р байрт жагсаж байсан байх юм.
Өөрөөр хэлбэл дараах "график 1"-ээс харвал Дорнод, Өвөрхангай, Дархан-Уул аймгууд бусад аймгаа тогтмол тэргүүлдгээс гадна сургалтын чанар тогтвортой хадгалагддаг зүй тогтол ажиглагдаж байна.
Харин Баянхонгор, Говьсүмбэр, Ховд, Өмнөговь аймагт боловсролын чанар уламжлагдах чанар ажиглагдсангүй, шалгалтын дүн өндөр хэлбэлзэлтэй байна.
Мөн төгсөгчдийн ЭЕШ-ын дундаж оноогоор 21 аймагт эзлэх байраа хамгийн сайн ахиулж буй аймаг бол Хэнтий байна.
График 1, 21 аймгийн ЕБС төгсөгчдийн 2016-2018 оны ЭЕШ-ын дундаж оноог байр эзлүүлэн харвал,
(Өмнөх жилээс ахисныг цагаанаар, буурсныг улбар шар өнгөөр үзүүлэв)
Хүснэгт 1, 2018 оны үзүүлэлтийг хүснэгтэлж харуулбал:
Аймаг, дүүргийн нэр | Нийт шалгалтын тоо | Анхны онооны дундаж | Хэмжээст онооны дундаж | Байр | |
Аймгууд | |||||
1 | Дорнод | 2446 | 43.2 | 535.3 | I |
2 | Увс | 3033 | 42.2 | 520.6 | II |
3 | Өвөрхангай | 4494 | 40.9 | 520.4 | III |
4 | Дархан-Уул | 4837 | 40.8 | 516.2 | IV |
5 | Дорноговь | 2293 | 39.6 | 508.7 | V |
6 | Ховд | 3657 | 39.9 | 508.2 | VI |
7 | Говьсүмбэр | 964 | 39.2 | 505.8 | VII |
8 | Завхан | 3921 | 38.1 | 500.2 | VIII |
9 | Говь-Алтай | 2891 | 38.9 | 499.8 | IX |
10 | Орхон | 4595 | 37.9 | 499.7 | X |
11 | Хөвсгөл | 5811 | 37.8 | 498.9 | XI |
12 | Хэнтий | 2844 | 37.7 | 496 | XII |
13 | Архангай | 4498 | 37.8 | 494.7 | XIII |
14 | Төв | 3175 | 37 | 494.6 | XIV |
15 | Дундговь | 1927 | 37 | 493.6 | XV |
16 | Сэлэнгэ | 4805 | 37.2 | 492.8 | XVI |
17 | Сүхбаатар | 2220 | 37 | 492.1 | XVII |
18 | Баян-Өлгий | 2676 | 38.9 | 491.9 | XVIII |
19 | Өмнөговь | 3209 | 37.5 | 488.7 | XIX |
20 | Булган | 2412 | 36.1 | 488.1 | XX |
21 | Баянхонгор | 2868 | 37 | 487.7 | XXI |
Дүүргүүд | |||||
1 | Сүхбаатар | 10209 | 43.6 | 531.6 | I |
2 | Баянгол | 8160 | 42.6 | 526.1 | II |
3 | Багануур | 1880 | 40.8 | 516 | III |
4 | Баянзүрх | 12923 | 41.1 | 515 | IV |
5 | Чингэлтэй | 5593 | 39.9 | 505.4 | V |
6 | Хан-Уул | 5351 | 38.5 | 498.2 | VI |
7 | Сонгинохайрхан | 9216 | 36.1 | 485.3 | VII |
8 | Налайх | 1153 | 35.1 | 481.2 | VIII |
9 | Багахангай | 172 | 34.5 | 470.5 | IX |
"График 1, 2" болон дээрх хүснэгтээс таны хүүхэд Монгол Улсын хаана амьдарч байгаагаасаа шалтгаалан авч буй боловсрол ийм хэмжээний ялгаатай байгааг харж болно.
Улаанбаатарын хувьд гэхэд, хамгийн сайн үзүүлэлттэй байгаа Сүхбаатар дүүрэг дэх ЕБС-ийн сургуулийг төгсөж буй хүүхдүүд Багахангай дүүрэгт амьдарч байгаа хүүхдүүдээс дунджаар 60 (800 онооны харьцуулалтаар) оноогоор илүү байна.
Мөн орон нутгийг тэргүүлж буй Дорнодын төгсөгчдийн дундаж оноо Улаанбаатарын хамгийн сайн байгаа Сүхбаатар дүүргээс дөрөв орчим оноогоор илүү сайн байгааг та харж байгаа байх.
График 2, 2018 оны үзүүлэлтийг график болгож харвал аймаг, дүүргүүдийн ялгаа илүү тодорхой харагдах ажээ.
Ерөнхий боловсролын сургууль төгсөгчдийн шалгалтын дундаж оноог хүйсээр харьцуулж харвал сүүлийн гурван жил гэхэд охид давамгай байгааг харж болно.
Нийгэмд хөвгүүд математик, физик гэх мэт байгалийн шинжлэх ухааны хичээлээр илүү сайн, "толгойтой" гэх тогтсон ойлголт байх нь бий. Тэгвэл статистик үүнийг үгүйсгэж байна. Өөрөөр хэлбэл, Монголын охид хөвгүүдээс 10 хичээлийн наймд нь илүү гэдгээ сүүлийн гурван жил нотолжээ (Харамсалтай нь хүйсийн хувьд харьцуулсан дата 2016 оноос өмнөх нь бидэнд одоогоор олдоогүй байна).
Хүйсийн хувьд зөрүүтэй энэ байдал улс орон болгонд өөр байгаа бөгөөд АНУ-ын SAT шалгалтын хувьд гэхэд сүүлийн 50 жил хөвгүүд охидоос давамгай байж ирснийг "график 6" харах боломжтой.
Учир шалтгааныг бид дараагийн нийтлэлээрээ судлаачдын хамт хүргэх болно.
График 3, ЭЕШ-ын дундаж оноог хүйсээр нь харьцуулбал, 2018 он
График 4, ЭЕШ-ын дундаж оноог хүйсээр нь харьцуулбал, 2017 он
График 5, ЭЕШ-ын дундаж оноог хүйсээр нь харьцуулбал, 2016 он
График 6, АНУ-ын SAT шалгалтын дундаж оноог хүйсээр харьцуулсан байдал,
Элсэлтийн ерөнхий шалгалтаар:
График 7, ЭЕШ-ын дундаж оноо, хичээл тус бүрээр, 2012-2018 он,
Хэвлэл мэдээллийн байгууллагууд (Телевиз, Радио, Social болон Вэб хуудаснууд) манай мэдээллийг аливаа хэлбэрээр бүрэн ба хэсэгчлэн авч ашиглахдаа эх сурвалжаа (ikon.mn) заавал дурдах ёстойг анхаарна уу!