ФОТО: Японы Кагошима хотын байгальд ээлтэй ТРАМВАЙН тухай...

Улаанбаатар хотын иргэд 2027 он гэхэд Зунжингаас Сүхбаатарын талбай хүртэл хөнгөн галт тэрэг буюу трамвайгаар зорчих тухай хотын удирдлагууд мэдээлээд байгаа билээ. Замын түгжрэлд ихэнх цагаа үрж буй нийслэлчүүдийн хувьд 20 км газрыг 20 минутад туулна гэдэг сайхан мэдээ.

Дэлхийн анхны трамвай 1880-аад онд Германд үүссэн түүхтэй. Энэ цаг хугацаанаас хойш улс орнууд өөрсдийн өнгө үзэмж, хэрэгцээ шаардлагад нийцүүлж янз бүрээр бүтээсэн. Хөнгөн галт тэрэгнүүдийг ихэвчлэн авто замын голд тусгай шугам татаж, цахилгаанаар явуулж буй харагдана.

Үүний нэгэн адил Улаанбаатарчууд анх удаа трамвайтай болж магадгүй. Тиймээс Японы баруун урд зүгт орших Кагошима хотын захиргаа трамвайн замыг хэрхэн байгальд ээлтэй ногоон байгууламжтай болгосон талаар сонирхуулъя.

 

Үндсэн сэдэв рүү орохын өмнө тус төсөлтэй яаж танилцсан талаар товч дурдъя. Монгол болон Япон Улс нь “Энх тайван, хөгжил цэцэглэлтийн төлөөх Тусгай стратегийн түншлэл”-ийн 10 жилийн үйл ажиллагааны хөтөлбөрийг 2022 оны арваннэгдүгээр сард байгуулсан.

Кагошима хотын Трамвайн түүх...

Кагошима хот нь самурайн засаглалыг халах үед гавьяа байгуулсан залуучуудаараа ихээхэн алдартай аж. Мөн 26,000 жилийн өмнө үүссэн Сакуражима гэх идэвхтэй галт уулын хажууд оршдог гэдгээрээ онцлог хот юм. Төмснөөс гаргаж авсан архи, далайн гаралтай хоол зэргээрээ муждаа толгой цохидог. 

Япон улсын хэмжээнд 12 хотод трамвай бий. Дэлхийн хоёрдугаар дайны дараагаас эрчимтэй баригдсан бөгөөд хотын төвөөр ихэвчлэн явуулж байжээ. Сүүлдээ автомашины үйлдвэрлэл хүчтэй хөгжихөд зам нь цөөрсөн байна. 

Гэхдээ хөнгөн галт тэрэг нь нүүрсхүчлийн хий бага ялгаруулдаг учраас трамвайн замыг дахин тавьж эхэлж байгаа юм. Тиймээс Кагошима хот нь өнгө үзэмж, нийтийн тээврийн хүртээмж, жуулчдыг татахад чухал үүрэгтэй гэж үзсэн тул онцгойлон хөгжүүлж эхэлжээ. 

Тус хотын трамвайн хөгжил 1992 оны арванхоёрдугаар сараас эхтэй. Одоогоор нийт гурван төрлийн трамвай үйлчилгээнд явж байгаа. Түүнчлэн жуулчдыг татах, хүмүүсийн тав тухтай байдлыг бодолцож кафетай трамвайг нэвтрүүлжээ. 13.1 км зайд нийт 55 вагон хоёр шугамаар үйлчилгээнд явдаг бөгөөд нийт 35 зогсоолтой юм байна. 

 

Трамвайн замын ногоон байгууламжийн тухай....

Кагошимагийн трамвайн ногоон байгууламжийн төсөл хотын өнгө үзэмжид чухал үүрэг гүйцэтгэдэг. Япон улсад анх удаа трамвайн замыг ногоон байгууламжтай болгосон нь энэ юм. Хотын төвөөр 13.1 км үргэлжлэх трамвайн замыг тойруулаад нийтдээ 35,000 метр квадрат талбайг зүлэгжүүлсэн байна. Энэ нь бусад хотыг бодвол хамгийн томдоо орох хэмжээ. 

Угтаа трамвайн замыг яагаад зүлэгжүүлэх болсон бэ гэх асуулт гарч ирнэ. Дээрх харагдаж буй зүлэг нь байгалийн хөрсийг усалж ургуулсан зүйл биш. Хотын захиргаа 2006 онд Кагошимаг ногоон байгууламжаар дүүрэн, тохилог орчныг бүрдүүлэх үүднээс долоон жилийн хугацаанд хэрэгжүүлсэн аж. 

Тухайн үед трамвайгаар зорчигчид болон ойр орчноос судалгаа авч, үндсэн гурван зорилтыг дэвшүүлж, хэрэгжүүлсэн байна. Тухайлбал бетон дээр байрлуулсан трамвайн зам болон зүлэгтэй замын гадаргуугийн температурыг харьцуулан хэмжсэн. Ингэхэд зүлэгжүүлсэн замын гадаргуугийн температур харьцангуй бага байгааг олж харжээ. Тиймээс трамвайн замыг зүлэгжүүлж эхэлсэн.

Хоёрдугаарт трамвайн замыг зүлэгжүүлж дууссаны дараа болон өмнөх үеийн гадаргуугийн температурыг харьцуулахад чийгшил нэмэгдсэн дүн гарсан. Энэ нь трамвайн замыг бетон дээр бус зүлэгжүүлэх нь ямар чухал болох талаар нотолж чадсан аж. 

Гуравдугаарт трамвайн зам дагуух оршин суугчид болон үйлчлүүлэгчдээс судалгаа авахад орчны дуу чимээг бууруулж, хотын өнгө үзэмжид эергээр нөлөөлсөн гэж үзсэн байна. Угтаа галт тэрэг явах үеийн төмөр замтай харшлах чимээ 20 метрийн цаанаас сонсогддог байсан бол зүлэгжүүлсний дараа гурван метр болж буурсныг төсөл хариуцсан нэгжийн зүгээс ярилаа. 

Түүнчлэн өвөл болон зуны улиралд хоёр өөр зүлэг ашиглах бөгөөд бүтэн жилийн туршид ногооноороо байдаг. Зүлэг нь 6.6 метр өргөнтэй. Та бүхэн доорх зургаас трамвайн замын зүлгийн суурийг хэрхэн хийснийг харж болно.

 

Зүлэгжүүлэх ажлын явцад замын шон дээр ус нэвтэрдэг дэвсгэр байршуулжээ. Газрын гүнээс гадаргуу хүртэл 16 см зузаан зүлэгтэй. Зүлэг дэвсэхдээ бетон маягийн суурь тавьсан. Галт уулынхаа чулуугаар блокоо хийсэн гэв.

Мөн хотын өнгө үзэмж, үйлчлүүлэгчийн таашаалд нийцүүлж улирал бүрд голд нь цэцэг тарьдаг байна. Энэ төслийг долоон жилийн хугацаанд хэрэгжүүлэхэд нийтдээ 1.2 тэрбум иений зардал гаргасан гэдэг. Харин жил бүр зүлгийг арчлахад ойролцоогоор 55 сая иен зарцуулдаг аж. 

Трамвайн замын ногоон байгууламжийн зургуудаас: