“Өвөл амардаг” цахилгаан шаттай гүүрэн гарцууд
Нэг өдрийн цас нийслэлийг мөсөн хотхон болгов. Хоёр өдрийн турш орсон цас өдөр нь хайлж, мөстсөн автозам дээр урт машины түгжрээ үргэлжилж, мөсөн коток аятай болсон явган хүний зам дээр тэнцвэрээ олж ядан, тэмтчин алхах хүмүүс, шавар шалбааг цацуулан гарцан дээр зогсох хүмүүс гээд хотод цаанаа л нэг тухгүй өдрүүд үргэлжиллээ. Тэр дунд ажиглаад байхад гүүрэн гарцаар гарах иргэд их бухимдалтай байх юм.
Улаанбаатар хотод таван гүүрэн гарц бий. Үйлдвэр комбинат, 120 мянгат, “Бөмбөгөр” худалдааны төв, 100 айл, Сансарын колонкод байрладаг. Үүний дөрөв нь хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэн, жирэмсэн эх, ахмад настанд зориулсан лифттэй. Энэ гүүрэн гарцууд өнөөдөр ямар байдалтай байгааг сурвалжиллаа.
2014 онд 100 айл, 120 мянгат, Бөмбөгөрийн автобусны буудал дээр байрлах гүүрэн гарцууд нь 660-900 сая төгрөгийн төсвөөр ашиглалтад орж байсан. Ашиглалтад орсон цагаасаа хойш эдгээр гүүрэн гарц олон удаа эвдэрч, гүүр нь хотойж, шат нь элэгдэж хэл ам дагуулсаар өдий хүрсэн. Мэдээж хотын хөгжил, өнгө төрхөнд нэмэр болсон төдийгүй зам гарах иргэдийг аюулгүй хөдөлгөөнд оролцуулах тустай.
120 мянгатын гүүрэн гарц нь битүү дээвэртэй. Цас, бороо орох үед халтиргаа гулгаа үүсэх магадлал бага байдгаараа давуу талтай. Харин 100 айлын гүүрэн гарцын давуу тал нь шатны гадаргуу нь барьцалддаг даавуун материалаар хийсэн учир халтирдаггүй. Гэхдээ гүүрэн гарцууд огцом шаттай учир хүн унаж гэмтэх аюултай.
Тэр тусмаа өвлийн улиралд халтиргаатай үед ахмад настан, хүүхэд, жирэмсэн эх, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд явахад маш хүндрэлтэй байгаа нь саяны цаснаар тодхон харагдаж байлаа. 100 айлын гүүрэн гарцын тэргэнцэртэй хүнд зориулсан зам нь хэт налуу учраас явахад аюултай зам юм. Өнөөдрийн байдлаар гүүрэн гарцуудын цахилгаан шат огт ажиллахгүй байв. Харахад цахилгаан шаттай хэдий ч жилийн ихэнх сар “Лифт засвартай” гэсэн бичиг наачхаад гацдаг билэгдлийн чанартай гэдгийг иргэд хэлж байна.
Энэ талаар НЗДТГ-ын Барилга хот байгуулалтын асуудал хариуцсан мэргэжилтэн С.Даваанямаас тодрууллаа.
Тэрээр “Өвлийн улиралд -5 хэмээс дээш хүйтэнд гүүрэн гарцын лифт ажилладаггүй. Зун болохоор бороо орох, лифтний эд анги эвдрэх, механик алдаа гэх мэт асуудлаас болоод ажиллахгүй байх тохиолдол бий” гэсэн тайлбарыг өгсөн юм. Тэгэхээр өвөл ажиллах боломжгүй, харин бусад улиралд эвдэрчхээд байгаа энэ гүүрэн гарцын цахилгаан шат хэнд хэрэгтэй вэ. Хамгийн гол нь хөгжлийн бэрхшээлтэй, тэргэнцэртэй иргэд тэр цахилгаан шатыг ашиглах зайлшгүй шаардлагатай байдаг.
Харин 2015 онд Үйлдвэр комбинатын автобусны буудлын гүүрэн гарц ашиглалтад орсон. Гэхдээ бусдыгаа бодвол цахилгаан шат нь удаан ажилласан боловч одоо мөн л ажиллахгүй болж. Хамгийн сүүлд өнгөрсөн аравдугаар сард “Сансар”-ын шатахуун түгээх станцын автобусны буудлын гүүрэн гарц нээлтээ хийсэн. Олон улсын жишиг гэлцэж сүр дуулиантай нээгдсэн гүүрэн гарц саяны цаснаар тараа таниулав.
Цахилгаан шат байхгүй ч тэргэнцэр явах зориулалтын замтай. Гэвч тэр нь цаснаар мөсөн гулгуур болж хүүхдүүд гулгаж тоглож байв. Өвлийн улиралд зам дээрх гарцаар гарахад сэрэмж хэрэгтэй байдаг. Гэтэл мөстсөн шатаар өгсөж уруудахад хөгшин залуугүй чадвар, зориг гаргах хэрэгтэй болжээ. Цас орсон даруйд цэвэрлэж, давс цацаж халтиргааг арилгадаггүйн улмаас иргэд унах, гэмтэж бэртэх, хөл гараа эвгүй болгох тохиолдол цөөнгүй гардаг.
Нийслэлийн автозамын түгжрэлийг бууруулах зорилготой гэж зуны улиралд тууз хайчлан нээдэг гүүрэн гарцуудын ач тус нь ийм л байна. Иргэддээ ээлтэй, бодлоготой, ажилтай нийслэлийн удирдлагатай болох сон.
