Дэлхийн колончлолын түүх ба соёлын нөлөө

 

VOX.com сайтад нийтлэгдсэн дэлхийн колончлолын түүхэн газрын зургийг хүргэж байна.

Зураг дээр одоогоос 100 жилийн өмнөх буюу 1914 оны колончлолын нөхцөл байдлыг харуулжээ. Харин Дэлхийн хоёрдугаар дайны дараа уг колонийн систем задран унаж колончлогч гүрнүүд өөр өөрийн төрөлх нутагтаа буцацгаасан юм.

Дэлхийн колончлолын түүх бол Европчуудын колончлолын түүх.

Анх 1492 онд Кристофор Колумби шинэ тивийг нээснээр Европын гүрнүүд колонийн аян дайнд мордсон гэдэг.

Колончлолоос үүдэлтэй дайн дажин, аллага сүүлийн 500 орчим жилийн хугацаанд тасраагүй юм.

Жишээлбэл харьцангуй бага колонитой Бельгийн хаан Леопольд II гэхэд 1885-1908 оны хооронд Конгийг эзлэхдээ 8 сая хүнийг хядсан гэсэн тоо бий.

Зөвхөн 20 дугаар зуунд колониудад хийгдсэн аллага 50 сая хүний амийг авсан гэсэн тоог зарим судлаачид гаргасан байна.

Тэгвэл нийт 500 орчим жилийн колончлолын түүхэнд хэчнээн хүний амь үрэгдсэн нь хэлэхэд хэцүү.

Зургаас харвал Азид зөвхөн хоёр улс өөрийн колонитой байсан нь Япон, Турк байна.

Мөн энэ зургаас бид зарим танин мэдэхүйн мэдээлэл авах боломжтой.

Тухайлбал:

• Африк тивийн хөрш зэргэлдээ улсуудад яагаад Англи, Франц, Португаль зэрэг ялгаатай хэлүүд зонхилдог болсныг эндээс ойлгож болно
• Өмнөд Америк тив бүхэлдээ Испани (зөвхөн Бразилд Португаль) хэлээр ярьдаг байхад яагаад зөвхөн хойд эргийн Суринам, Гайана, Францын Гайана улсууд Англи, Нидерланд, Франц хэлээр ярьдаг нь тодорхой харагдана
• Мөн Төв Америкийн Белиз болон Карибын олон арал улсын албан ёсны хэл Англи. Уг нь тэд Испани соёлын хүрээнд оршдог
• Тайвань болон Солонгосын хойгт Японы соёлын нөлөө яагаад хүчтэй байдгийг эндээс мөн харж болно
• Хятадын Цинтао шар айргийн 100 жилийн уламжлал ч Германы колончлолоос үүдэлтэй болохыг харж болохоор байна

500 жилийн колончлолын түүхийг хөдөлгөөнт хэлбэрээр илэрхийлсэн нь: