Төрсний дараах сэтгэл гутрал

Хүүхэд төрөх нь ээж, аавуудад баяр хөөр, догдлол, аз жаргалын мэдрэмжийг төрүүлэхээс гадна айдас, түгшүүр гэх мэт сөрөг сэтгэл хөдлөлийг ч мөн үүсгэж болно.

Ихэнх шинэ ээжүүд төрсний дараа "төрсний дараах хямрал"-ийг мэдэрдэг ба ихэвчлэн төрснөөс хойш 2-3 хоногийн дотор эхэлж, хоёр долоо хоног орчим үргэлжилдэг. Харин зарим шинэ ээжүүд илүү хүчтэй, удаан хугацаанд үргэлжлэх төрсний дараах сэтгэл гутралд өртдөг. Маш ховор тохиолдолд, төрсний дараах солиорол гэх ноцтой сэтгэцийн өөрчлөлт ч илэрч болдог.

Төрсний дараах ээжүүдэд илрэх сэтгэл зүйн шинж тэмдгүүд янз бүр байдаг бөгөөд хөнгөнөөс хүнд хэлбэр хүртэл хэлбэлздэг.

Төрсний дараах хямралын шинж тэмдгүүд

• Сэтгэл санааны өөрчлөлт
• Түгшүүр
• Гуниг
• Уур уцаартай болох
• Ачаалалд автах мэдрэмж
• Уйлах
• Анхаарал төвлөрөл муудах
• Хоолны дуршил алдагдах
• Нойргүйдэх эсвэл нойрны хэмнэл алдагдах гэх мэт

Төрсний дараах сэтгэл гутралын шинж тэмдгүүд

Анх төрсний дараах хямралын шинж тэмдгүүд хөнгөн мэдрэгдэж болох ч илүү хүчтэй, удаан хугацаанд үргэлжлэх үед гутрал үүсдэг. Хүүхдээ халамжлах, өдөр тутмын амьдралаа зохицуулах чадварт нөлөөлж эхэлдэг. Шинж тэмдгүүд ихэвчлэн төрсний дараах эхний хэдэн долоо хоногт илэрдэг ч заримдаа жирэмсний үед эсвэл төрсний дараах нэг жилийн дараач эхэлж болно.

Шинж тэмдгүүд:

• Сэтгэл гутралтай байх, сэтгэл санаа огцом өөрчлөгдөх
• Хэт их уйлах
• Хүүхэдтэйгээ дотно холбоо тогтоож чадахгүй байх
• Гэр бүл, найз нөхдөөс тусгаарлагдах
• Хоолны дуршил буурах эсвэл хэт их идэх
• Нойргүйдэх эсвэл хэт их унтах
• Маш их ядрах, эрч хүчгүй болох
• Өмнө нь дуртай байсан зүйлд сонирхолгүй болох
• Хэт их уурлах, уцаартай болох
• "Сайн ээж биш байх" гэсэн айдас төрөх
• Итгэл найдваргүй, үнэ цэнгүй мэт санагдах, ичгүүр, гэмшил
• Тунгаан бодох, анхаарлаа төвлөрүүлэх, шийдвэр гаргахад хүндрэлтэй болох
• Тайван бус байдал
• Хэт их түгших, сандрах
• Өөртөө эсвэл хүүхдэдээ гэм хүргэх тухай бодол
• Үхэл эсвэл амиа хорлох тухай дахин дахин бодох гэх мэт

Эмчилгээ хийлгүй удвал, төрсний дараах сэтгэл гутрал олон сар, бүр жилээр үргэлжлэх боломжтой.

Төрсний дараах солиорол

Маш ховор тохиолддог үүсдэг, төрсний дараах анхны долоо хоногт эхэлдэг бөгөөд маш хурц шинжтэй байна.

Шинж тэмдгүүд:

• Эрүүлээр сэтгэн бодох чадвараа алдах
• Хүүхдээ хэт их бодож, түүнтэй холбоотой хэт эмзэглэх
• Хий зүйл харах, сонсох
• Нойргүйдэх
• Хэт их энерги мэдрэх, бухимдах
• Хүмүүст итгэхээ болих (хардалт, параной)
• Өөрийгөө болон хүүхдээ гэмтээх оролдлого гэх мэт

Төрсний дараах сэтгэцийн эмгэг нь амь насанд аюултай байж болзошгүй тул яаралтай эмчилгээ шаарддаг.

Сүүлийн үеийн судалгаагаар шинээр аав болсон хүмүүс ч төрсний дараах сэтгэл гутралд өртдгийг дурдсан байдаг. Тэдэнд гуниглах, ядарч сульдах, бухимдах, түгших, мөн хоолны дуршил болон нойрны хэмнэл өөрчлөгдөх зэрэг шинж тэмдгүүд илэрч болдог. Эдгээр нь төрсний дараах сэтгэл гутралтай эхчүүдэд илэрдэг шинж тэмдгүүдтэй ижил байдаг.

Дараах нөхцөлтэй аавууд хүүхэд төрсний дараах сэтгэл гутралд өртөх эрсдэл өндөр байдаг:

• Нас залуу байх
• Өмнө нь сэтгэл гутралын түүхтэй байх
• Хосын харилцааны асуудалтай байх
• Санхүүгийн хүндрэлтэй байх

Аавуудад илэрдэг төрсний дараах сэтгэл гутрал нь ээжүүдийн төрсний дараах сэтгэл гутралтай адил гэр бүлийн харилцаа болон хүүхдийн хөгжилд сөрөг үр дагавар авчирч болдог.

Хүүхэд төрүүлсний дараа эцэг, эхчүүд сэтгэл гутралтай байгаагаа хүлээн зөвшөөрөхөд хэцүү, эсвэл ичгэвтэр санагдаж болох юм. Гэхдээ төрсний дараах сэтгэл хямрал эсвэл гутралын ямар нэгэн шинж тэмдэг илэрч байвал нэн даруй өрхийн эмч, эх барих эмэгтэйчүүд болон сэтгэцийн эмчтэй холбогдон, үзлэгт хамрагдах цаг товлоорой.

Дараах шинжүүд илэрвэл шууд эмчид хандах нь маш чухал:

• Шинж тэмдгүүд хоёр долоо хоног өнгөрсөн ч арилж өгөхгүй байх
• Өдрөөс өдөрт дордож байгаа мэт санагдах
• Хүүхдээ арчлах, асрахад хүнд хэцүү санагдах
• Өдөр тутмын үйл ажиллагаа, үүргээ гүйцэтгэхэд саад болох
• Өөртөө эсвэл хүүхдэдээ хор хөнөөл учруулах тухай бодол төрөх

Сэтгэл гутралтай хүмүүс өөрсдөө энэ байдлаа ойлгохгүй, эсвэл хүлээн зөвшөөрөхөөс татгалзаж болдог. Тэд сэтгэл гутралын шинж тэмдгүүд өөрт нь илрээд байгааг танихгүй, ойлгохгүй байх нь ч бий. Хэрвээ та эргэн тойрны эрхэм чухал хүнээ төрсний дараах сэтгэл гутралд орсон эсвэл төрсний дараах сэтгэцийн эмгэгийн шинж илэрч байгаа юм шиг сэжиглэж байвал, нэн даруй мэргэжлийн тусламж авахад нь туслаарай. Сайжирна гэж хүлээх хэрэггүй, хойшлуулах нь аюултай.