Монгол хүн 80 насалъя, монгол аав бүр тэтгэвэрт гардаг болъё

Гэрэл зургийг MPA агентлагийн онцгой зөвшөөрөлтэйгөөр ашиглав

Ухаант хүн хэд насалдаг вэ?

Амьд амьтан бүр генетикийн өгөгдлөөрөө тодорхой нас наслаад хорвоогийн мөнх бусыг үздэг.

Харин ухаант хүн бол геномын өгөгдөл, генетикээрээ 110-120 хүртэл наслах боломжтой. Энэ бол наслах дээд хязгаар буюу өвчин эмгэгт өртөхгүй наслах нас гэсэн үг. Өөрөөр хэлбэл хүн биологийн өгөгдөл, эх дэлхий дээрээ амьдарвал эхээс төрсөн цагаас хамгийн ихдээ 120 жил болно гэсэн үг (Nature, 2016). Нас ахихын хэрээр хүн хөгширч элэгдэж байдаг. Монгол ардын зүйр үгэнд эрийг нас дарна, уулыг цас дарна гэгчээр насны аясаар хүн өвчин эмгэгт өртөмтгий болдог.

Нэг эрдэмтэн ойрын 200 жил залуужуулах, нас уртасгах дорвитой шийдэл олж чадахгүй хэмээн ам бардам хэлжээ. Хүний амьдрах хугацаа орчин үед улам бүр нэмэгдэх болжээ. Ялангуяа анагаах ухаан, хоол хүнс, амьдрах орчин гайхалтай сайхан хөгжиж байна. Францын эрдэмтэн Жеанне Келметийн судалгаа хүн 122-164 орчим жил насалж байсан ул мөр үлдсэн болохыг тогтоосон байдаг. Гэхдээ хүн хэд наслах нь хөгшрөлтийн биологийн хязгаараас шалтгаалдаг. Энэхүү биологийн хязгаарын нэг хүчин зүйл бол Наяфликын хязгаар юм. Энэ нь хүний эс хөгшрөлтийн төлөвт шилжихээс өмнөх эсийн хуваагдах чадвар. Улмаар хүний эс энэ хязгаараас өмнө 50-70 удаа хуваагдах чадвартай хэмээн үзэж болно.

Хөгжилтэй, шийдэлтэй улс орнуудын хүн амын дундаж наслалт 80 наснаас дээш болжээ

Орчин үед хүн урт наслах аргаа олж анагаах ухаан, технологийн хөгжлийн ачаар урт наслах боломж улам бүр нэмэгдэж байна.

Тухайлбал Япон улсын хүн амын дундаж наслалт 84.6 жил, Итали, Хонконг, Герман, Испани, Норвеги, Швед, Канад, Франц, Нидерланд, Сингапур, Австрали, Шинэ Зеланд, Израиль зэрэг улс орны дундаж наслалт аль хэдийн 80 насыг давсан байна (worldata.info).

Монголчуудын дундаж наслалт 2022 оны байдлаар 71 жил байсан боловч Монгол эмэгтэй хүн 76 жил, Монгол эрэгтэй хүн 67 орчим насалж байна (Эрүүл мэндийн үзүүлэлт 2022).

Урт наслах гол чухал зүйл бол эрүүл хэв маяг юм

Урт наслах, эрүүл амьдрахад нөлөөлөх хүчин зүйлсийг бүхэлд нь далайд хөвж буй мөсөн уултай зүйрлэвэл эрүүл хэв маяг бол бидний нүдэнд харагдахгүй, далайн гүнд орших мөсөн уулын дийлэнх хэсэг (50-60%) юм (who.int).

Мөсөн уулын орой хэсэг буюу далайн түвшнээс дээш бидний нүдэнд үзэгдэж буй хэсэг бол бид нарын амьдарч буй хүрээлэн буй орчин, амьдрах орчин бол 20-30%, эрүүл мэндийн тогтолцоо бол 10-20% эзэлдэг.

Эрүүл хэв маяг ном

Монгол хүн 80 наслах ёстой, монгол аав бүр тэтгэвэрт гардаг болоосой хэмээн Эрүүл хэв маяг номоо олны хүртээл болгож байна. Эрүүл хэв маяг ном бол эх орондоо эрүүл хэв маягаа урлаж ут насалж удаан жаргахад бага ч болов хувь нэмэр болоосой хэмээн эмч би хүсэж байна. Эрүүл хэв маяг номыг 2024 оны 5 сарын 18-20 өдөр зохиогдох 35 дахь номын баяр дээр зарагдах болно.

Эрүүл хэв маяг номын талаар мэдээлэл авах бол https://www.facebook.com/sumiyamd хуудсаар холбогдож болно.