Цемент дагаж байрны үнэ буурах уу?

Гэрэл зургийг MPA агентлагийн онцгой зөвшөөрөлтэйгөөр ашиглав

2024 оны тавдугаар сарын 1-нд Засгийн газар цементийн импортын 20 хувийн татварыг 5 хувь болгон буулгасан. Засгийн газрын тайлбар нь үндсэндээ төрийн бүтээн байгуулалтад дотоодын цементийн үйлдвэрийн хүчин чадал хангалтгүй, найдваргүй гэж үзсэн бололтой.

ЗГХЭГ дарга Д.Амарбаясгалан "Цаашид барилгын салбарт үнэ бууруулах зорилгоор цементийн импортын татварыг 5 хувь болгож бууруулж байна. Ямар нэгэн хугацаа, хэмжээ тавиагүй. 2022 онд дотоодын цементийн үйлдвэрүүд үйлдвэрлэлээ багасгаж, дотоодын цемент гурав дахин өссөн. 2024 онд төрийн захиалгаар хийх бүтээн байгуулалт 10.3 их наяд төгрөг болж өмнөх оноос гурав дахин өссөн. Цементийн хэрэгцээ их байгаа болохоор гадаадын цементийн импортын татварыг багасгаж үнэ тогтвортой байлгах нөхцөлөөр хангаж байна" гэж байв.

"Баялгийн сангийн тухай хууль" батлагдсанаар төр ипотекийн санхүүжүүлэх хөрөнгийг дотоодоос босгох эрх зүйн орчин бүрдсэн. Үүнийг дагаад барилгын салбар энэ жилээс идэвхжих нь ойлгомжтой. Д.Амарбаясгалан даргын хэлсэнчлэн 2024 онд төрийн захиалгын бүтээн байгуулалт өмнөх жилээс гурав дахин өссөн.

Цементийн татварыг бууруулснаар эдийн засагт юу тохиолдох вэ?

[Үндэсний үйлдвэрлэл]: “Цемент шохой” ХК, “Монцемент билдинг материалс” ХХК, “Мөнхийн баян гал” ХХК, “Макевроцемент” ХХК, “Вестерн Холд” ХХК гэх мэт том жижиг 10 хүрэхгүй үндэсний үйлдвэрлэгчид бүрэн хүчин чадлаараа ажиллавал дотоодын цементийн хэрэгцээг 100% хангах боломж бий. Гэтэл шууд утгаараа үндэсний үйлдвэрлэгчдэд том цохилт болно. Дэлхийн цементийн экспортын том тоглогч БНХАУ-ын үйлдвэртэй манай үндэсний үйлдвэрлэгчид үнээр өрсөлдөх боломж байхгүй. Тиймээс шууд утгаараа үндэсний үйлдвэрлэлийг хүнд байдал руу түлхэж байна.

Урт хугацаанд үргэлжилбэл дотоодын аж ахуй нэгжүүд хаалгаа барих эрсдэлд орно.

[Ажлын байр]: 2023 онд Монполимет группийн ерөнхийлөгч Н. Мөнхнасан хэлэхдээ цементийн үйлдвэрүүд 6,000 ажилчинтай гэж байсан. БНХАУ-аас цемент 5%-ийн татвартай орж ирснээс дотоодын үйлдвэрүүд үйлдвэрлэлээ багасгах, эсвэл богино хугацаанд хаалгаа хаах арга хэмжээ авахаас өөр сонголтгүй болно. Тэгэхлээр богино, дунд хугацаанд тодорхой хэмжээний түр ажилгүйдэл өсөх эрсдэлтэй.

[ГВАН ба валютын ханш]: Цемент импортолно гэдэг нь нөгөө талаараа Монголбанкны авч хэрэгжүүлсэн ажлыг үгүй хийж байгаа нэг хэлбэр юм. Монголбанкны Гадаад Валютын Албан Нөөц(ГВАН) буурах эрсдэл тулгарна. Цаагуураа валютын ханшинд сөрөг нөлөө үзүүлэх эрсдэлтэй.

Импортын цемент барилгад хэрхэн нөлөөлөх вэ?

[Барилгын үнэ]: Барилгын өртгийн 60% (ихдээ) нь бараа материалын зардал эзэлж байдаг. Энэ 60% дотор арматур, элс, хайрга гэх мэт материал орно. Бетоны орцод элс хайрга дийлэнх хувийг эзэлдэг. Ингээд бодохоор цемент барилгын өртгийн ихдээ 10%-ийг бүрдүүлдэг. Цементийн үнэ 10%-аар буурахад барилгын өртөг 1%-аар буурна. Импортын татварыг 15%-аар буулгаж байгаа нь цаагуураа барилгын өртгийг 1.5 хувиар буулгаж байна гэсэн үг. Тэгэхээр энэ үнийг тогтвортой барих уу гэдэг асуудал гарч ирнэ.

[Чанар]: Импортын цемент үнэ хямд байсан ч чанарын асуудал яах аргагүй хөндөгдөнө. Энэ нь барилгын насжилтад шууд нөлөөтэй. Цементийг хадгалалтын горимын дагуу гурван сар хадгалдаг. Мэдээж чийглэг орчинд хурдан чанараа алддаг. Тэгвэл импортын цемент тээвэрт 7-30 хоногийн хугацаа алдана. Цаана хэр удаан хадгалсан дээр мэргэжлийн хяналтын газар, гаалийн ерөнхий газар хяналт тавьж ажиллаж чадах болов уу?